Η πράσινη ανάπτυξη μέσω των θερμοκηπίων ΜED Greenhouses.

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι μία από τις περιοχές της χώρας μας που έχει απορροφήσει μεγάλα ποσά του ταμείου της Πολιτικής Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Απασχόλησης κι Εμπορίου κ. Θανάσης Μόρας είναι ο καθ΄ ύλην αρμόδιος για τις δράσεις που συμμετέχει ως εταίρος η Περιφέρεια Θεσσαλίας και την αξιοποίηση όλων των εργαλείων με απώτερο σκοπό τη διεθνή παρουσία της Θεσσαλίας, την ανάπτυξη της περιοχής και της τοπικής κοινωνίας μας.

Ένα από τα πρόγραμμα που «έτρεξε» η Περιφέρεια Θεσσαλίας ήταν το Interreg Med/Med Green Houses που αφορούσε την πράσινη ανάπτυξη. Στόχοι του έργου, που ολοκληρώθηκε, ήταν να βελτιωθούν οι υφιστάμενες συνθήκες καινοτομίας στον αγροτικό τομέα, να ενισχυθούν και να ενδυναμώσουν οι συνεργατικοί σχηματισμοί και τα δίκτυα καινοτομίας στον τομέα της γεωργικής παραγωγής/θερμοκηπίων, όπως επίσης να αυξηθούν οι επιχειρήσεις που θα λάβουν επιχορηγήσεις για πράσινη καινοτομία αναφορικά με την αγροτική παραγωγή.

Η πράσινη οικονομία/πράσινη καινοτομία είναι το μεγάλο «στοίχημα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω της συνεχώς αυξανόμενης ανησυχίας που φέρει η κλιματική αλλαγή. Βασική προτεραιότητα αποτελεί η προστασία του περιβάλλοντος και η αναζήτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη.

Ένας βασικός πυλώνας της ευρωπαϊκής πολιτικής είναι αυτές οι ευκαιρίες χρηματοδότησης που προκύπτουν μέσα από τα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα. Έτσι, το Interreg MED/Med Green Houses συνέβαλε σημαντικά στην ενίσχυση καινοτόμων συνεργασιών. Υπεγράφη μνημόνιο μεταξύ των εταίρων από έξι χώρες που ήταν: η Περιφέρεια Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας από τη χώρα μας, το Molise toward 2000 από την Ιταλία, το Euro-Mediterranean Water Information System Technical Unit από τη Γαλλία, το Κέντρο Εδαφολογίας και Εφαρμοσμένης Βιολογίας Segura από την Ισπανία, το Περιφερειακό συμβούλιο του Berat της Αλβανίας και το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών Κύπρου.

Οι αγροτικές επιχειρήσεις επωφελήθηκαν μέσα από τον σχεδιασμό συστάσεων για τη βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης και τη διερεύνηση χρηματοδοτικών προγραμμάτων που με τη σειρά τους θα διευκολύνουν καινοτόμες και δοκιμασμένες τεχνολογίες θερμοκηπίων. Επιπλέον, ένας από τους στόχους του προγράμματος ήταν να αναπτυχθεί ένα διακρατικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, εργαστηρίων, σεμιναρίων για τη λειτουργία και την εγκατάσταση γεωθερμικών θερμοκηπίων, τα οποία θα ήταν προσαρμοσμένα στα δεδομένα κάθε περιοχής του εταιρικού σχήματος.

Με άλλα λόγια, η προώθηση της οικολογικής καινοτομίας, της πράσινης ανάπτυξης και της αειφόρου γεωργίας με ανταλλαγή γνώσεων και τεχνολογιών μεταξύ των εταίρων, ήταν μία από τις μεγάλες επιδιώξεις. Για αυτό το λόγο οι εταίροι ήταν όλοι από την περιοχή της Μεσογείου.

Τα ΜED Greenhouses θερμοκήπια αποτελούνται από συστήματα γεωθερμικής αντλίας θερμότητας που εκμεταλλεύονται αβαθή γεωθερμία (εκμετάλλευση αποθηκευμένης ενέργειας χαμηλού βάθους από πετρώματα και επιφανειακά/υπόγεια ύδατα με θερμοκρασίες <25oC).

Έτσι, επιτυγχάνουν σημαντική εξοικονόμηση σε ενέργεια και σε νερό σε σχέση με τα συμβατικά θερμοκήπια. Εάν θέλαμε να κάνουμε μία σύγκριση μεταξύ των δύο ειδών θερμοκηπίων, τα MED Greenhouses μπορούν να επιτύχουν, μέχρι 67% εξοικονόμηση ενέργειας, 45-75% εξοικονόμηση νερού, έως 46% λιγότερες εκπομπές CO2, έως 30% λιγότερα λιπάσματα.

Καταλαβαίνουμε ότι επιτυγχάνεται μία σειρά από βασικούς στόχους όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η συμβολή στην ασφάλεια των τροφίμων, η εξασφάλιση της αειφόρου χρήσης των φυσικών πόρων, η υιοθέτηση μέτρων προσαρμογής στον αγροτικό τομέα για την κλιματική αλλαγή, η προώθηση οικοκαινοτόμων λύσεων και τεχνολογιών στον αγροτικό τομέα, η ενίσχυση της έξυπνης και βιώσιμης ανάπτυξης, η ενίσχυση των τοπικών και περιφερειακών οικονομιών.

Θα λέγαμε ότι το Interreg Med, αλλά κι ανάλογα προγράμματα, διεγείρουν την περιβαλλοντική συνείδηση σε θέματα που αφορούν στην ενέργεια και την αποδοτική χρήση των υδάτινων πόρων καθώς και την βιώσιμη παραγωγή, συνεισφέροντας στην Πράσινη Ανάπτυξη και προωθώντας την Βιώσιμη Ανάπτυξη, ό,τι πιο σημαντικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση με τις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής.

Όσον αφορά στα αποτελέσματα του έργου που ολοκλήρωσε με επιτυχία η Περιφέρεια Θεσσαλίας, με το σχέδιο δράσης μπήκαν οι βάσεις για καινοτόμες διαδικασίες αναφορικά με τα οικοθερμοκήπια.

Η δημιουργία ενός καινοτόμου αγροτικού διακρατικού συνεργατικού σχηματισμού και η υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας μεταξύ των έξι εταίρων συνέβαλε στην προσπάθεια για βιώσιμη αγροτική παραγωγή και πράσινη ανάπτυξη στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Καταγράφηκαν προβλήματα και διάφορα εμπόδια στον αγροτικό τομέα των κι ενισχύθηκε το υφιστάμενο πλαίσιο για οικο-καινοτόμες επενδύσεις στον αγροτικό τομέα. Έτσι, παρά το γεγονός ότι το έργο ολοκληρώθηκε, οι εταίροι συμφώνησαν με υπογραφή μνημονίου ώστε να συνεχιστεί η διάδοση της γνώσης και μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, να συνεχιστεί η εκμάθηση του εκπαιδευτικού υλικού για τη λειτουργία και την εγκατάσταση των καινοτόμων θερμοκηπίων «MED Greenhouses».

[το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα Λαός του Αλμυρού και το almyros.gr και αναδημοσιεύεται στην EURACTIV.gr στο πλαίσιο του έργου «Η Συνοχή Δίπλα μας»]

22 Φεβρουαρίου 2021

Euractiv