Η Κίνα πρόκειται να διεισδύσει περισσότερο στις ευρωπαϊκές υποδομές, καθώς η δημόσια επιχείρηση CTG προσπαθεί να αποκτήσει πλήρη έλεγχο του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Πορτογαλίας.
Επί του παρόντος, η Επιτροπή δεν διαθέτει το κατάλληλο νομικό πλαίσιο για την «προστασία» των κοινών συμφερόντων της ΕΕ.
Το 2011, η κυβέρνηση της Πορτογαλίας έπρεπε να πωλήσει το μερίδιό της στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, στο πλαίσιο των προγραμμάτων διάσωσης ύψους 78 δις ευρώ.
Από την πλευρά της, η China Three Gorges (CTG) επιδιώκει να αποκτήσει πλειοψηφικό μερίδιο της Energias de Portugal (EDP) σε συνδυασμό με μετοχές που ανήκουν σε άλλες κρατικές επιχειρήσεις, αποκτώντας έτσι σχεδόν πλήρη έλεγχο του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Πορτογαλίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες που έλαβε η EURACTIV, η αγορά δεν κοινοποιήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ως εκ τούτου δεν πραγματοποιήθηκε καμία αξιολόγηση.
Η EDP αποτελεί, επίσης, ισχυρό παίκτη στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς είναι ο κύριος κάτοχος της EDP Renewables, του τέταρτου μεγαλύτερου παραγωγού αιολικής ενέργειας στον κόσμο.
Πάντως, η συγκεκριμένη εταιρεία εξετάζει και μια τρίτη προσφορά που σύμφωνα με ορισμένες πηγές, υπερβαίνει τα 10 δις ευρώ. Η πορτογαλική κυβέρνηση δεν αντιτίθεται στην πώληση.
Αν γίνει αποδεκτή, τότε η Κίνα θα ελέγχει την παραγωγή και διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας της Πορτογαλίας, καθώς θα κατέχει το 25% της εταιρείας που διαχειρίζεται τόσο τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και την Redes Energéticas Nacionais (REN).
Η περίπτωση της Πορτογαλίας έρχεται εν ευθέτω χρόνω για την ΕΕ, η οποία επί του παρόντος προσπαθεί να συνάψει συμφωνία μεταξύ της Επιτροπής, του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου για έλεγχο των επενδύσεων.
Σύμφωνα με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών, Bruno Le Maire, πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες εκφράζουν τις ανησυχίες τους για το γεγονός ότι αν οι ευρείας κλίμακας επενδύσεις από τρίτα μέρη, όπως η Κίνα, δεν ελέγχονται, τότε θα υπάρξουν προβλήματα με τα περιουσιακά στοιχεία.
Οι κινεζικές επιχειρήσεις κατέχουν ήδη σημαντικά μερίδια στο ιταλικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, το βρετανικό δίκτυο φυσικού αερίου και το λιμάνι του Πειραιά.
Όπως ανέφερε στη EURACTIV πηγή προσκείμενη στο ζήτημα, η «διακριτική ευχέρεια» της Κίνας γίνεται επικίνδυνη. «Είναι υπομονετικοί. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αγοράζουν αρχικά ένα μικρό μερίδιο με στόχο την αύξηση σε μακροπρόθεσμη βάση», υπογράμμισε η πηγή.
Ένας πρώτος γύρος τριμερών συνομιλιών σχετικά με τον έλεγχο των επενδύσεων ξεκίνησε στις 10 Ιουλίου με την επικεφαλής για το εμπόριο, Cecilia Malmström, να ευελπιστεί για μια τελική συμφωνία πριν από το τέλος του έτους.
Κατά την τροποποίηση της πρότασης της Επιτροπής, η οποία δημοσιεύθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, το Κοινοβούλιο αποφάσισε ότι εάν το 1/3 των κρατών μελών της ΕΕ κρίνει ότι μια διαδικασία ελέγχου των επενδύσεων επηρεάζει τα συμφέροντά τους, τότε οι απόψεις τους θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από την εκάστοτε χώρα.
Στην περίπτωση της Πορτογαλίας, είναι απίθανο τα κράτη μέλη να προβούν σε αυτή την επιλογή, δεδομένης της απομονωμένης φύσης της Ιβηρικής χερσονήσου από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η EURACTIV αντιλαμβάνεται ότι η Ιταλία, η Γερμανία και η Γαλλία πιέζουν για μια συμφωνία για τις επενδύσεις, ενώ ορισμένες χώρες της ομάδας Visegrad, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Κροατία και η Κύπρος έχουν εκφράσει επιφυλάξεις.
Η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ουγγαρίας στην ΕΕ αρνήθηκε να σχολιάσει το συγκεκριμένο ζήτημα.
Υπό τον έλεγχο της Επιτροπής
Σύμφωνα με τα υφιστάμενα μέσα επενδυτικής πολιτικής της, η Επιτροπή δεν αξιολογεί μεμονωμένες περιπτώσεις άμεσων ξένων επενδύσεων.
Σε πρόσφατη δήλωσή της, η Επίτροπος Malmström τόνισε ότι η Κομισιόν δεν έχει καταρτίσει κατάλογο των στρατηγικών τομέων ανά χώρα, αλλά επιδιώκει να δημιουργήσει ένα πλαίσιο συντονισμού βάσει του οποίου τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα μπορούν να παρέχουν σχόλια και γνώμες σχετικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη.
Η EURACTIV ρώτησε για το ρόλο της Επιτροπής, ως συντονιστής των προγραμμάτων διάσωσης, όσον αφορά την ιδιωτικοποίηση κρίσιμων περιουσιακών στοιχείων. Συγκεκριμένα, διερωτήθηκε εάν οι ευρύτερες μακροπρόθεσμες πολιτικές επιπτώσεις για την ΕΕ στο σύνολό της λαμβάνονται υπόψη, όταν οι ευρωπαϊκές χώρες που υπόκεινται σε διάσωση αναγκάζονται να πωλούν σημαντικά περιουσιακά στοιχεία, όπως στον ενεργειακό τομέα.
Μια πηγή ανέφερε ότι το πρωταρχικό ενδιαφέρον των ιδιωτικοποιήσεων – εκτός από τη βελτίωση των επιδόσεων των κρατικών επιχειρήσεων και με τον τρόπο αυτό την μείωση των δημοσιονομικών κινδύνων – ήταν η μείωση των χρηματοδοτικών αναγκών του κράτους και η βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους.
Όσον αφορά τη στρατηγική για την αγορά μικρού αριθμού μετοχών και στη συνέχεια τη σταδιακή διεύρυνση της εξαγοράς, η ίδια πηγή ανέφερε ότι η Επιτροπή έπρεπε να εγκρίνει την απόκτηση ελέγχου σύμφωνα με τον κανονισμό της ΕΕ για τις συγχωνεύσεις, όταν οι εμπλεκόμενες εταιρείες πληρούν συγκεκριμένα κατώτατα όρια.
«Αυτά τα κατώτατα όρια βασίζονται στον κύκλο εργασιών των εμπλεκόμενων εταιρειών και διασφαλίζουν ότι πρέπει να κοινοποιούνται και να εγκρίνονται μόνο συμφωνίες ορισμένου μεγέθους. Η απαίτηση για έγκριση της Επιτροπής ισχύει ανεξάρτητα από τον τομέα και την εθνικότητα του αγοραστή. Συνεπώς, ισχύει και για τις εξαγορές των κινεζικών επιχειρηματικών φορέων στον τομέα της ενέργειας», πρόσθεσε.
Η άποψη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Στις 20 Μαρτίου 2017, 10 μέλη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) υπέβαλαν πρόταση για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς.
Ο Σουηδός Ευρωβουλευτής, Christofer Fjellner, δήλωσε στη EURACTIV ότι οι υποδομές του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου πρέπει να θεωρούνται κρίσιμος τομέας της ΕΕ και να προστατεύονται από τον μηχανισμό ελέγχου των επενδύσεων.
«Νομίζω ότι το θέμα αυτό πρέπει να συζητηθεί κατά την επικείμενη Σύνοδο κορυφής ΕΕ-Κίνας. Ωστόσο, θεωρώ ότι πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα αποτελεί η Gazprom, ο αγωγός Nord Stream και η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο», πρόσθεσε.
Για την Πορτογαλέζα Ευρωβουλευτή, Marisa Matias, δεν υπάρχει κανένα επιχείρημα που να αποδεικνύει ότι οι Ευρωπαίοι μέτοχοι είναι καλύτεροι από τους Κινέζους, ενώ πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση δεν καθιστά σαφή τη θέση της σχετικά με το θέμα.
«Το πορτογαλικό κράτος δεν διαθέτει αποθέματα στην EDP. Η εταιρεία ιδιωτικοποιήθηκε πλήρως, δεν διαθέτει δημόσιο κεφάλαιο και έχει λίγους Πορτογάλους (ή ορισμένους Ευρωπαίους) επενδυτές. Το 35% του μετοχικού κεφαλαίου ήταν διασκορπισμένο γεγονός που επιτρέπει στους Κινέζους να αποκτήσουν δεσπόζουσα θέση», ανέφερε.
