Υπό τις νέες συνθήκες του target model καλούνται να λειτουργήσουν οι ΑΠΕ – Το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ και ο ρόλος των ΦΟΣΕ.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον για εγκατάσταση νέων σταθμών ΑΠΕ, κυρίως αιολικών και φωτοβολταϊκών είναι μεγάλο και αυτό γίνεται φανερό σε κάθε διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη. Είτε σε επίπεδο κατάθεσης αιτήσεων για αδειοδότηση, είτε σε επίπεδο συμμετοχής στις ανταγωνιστικές διαδικασίες της ΡΑΕ.
Η κυβέρνηση, επίσης, με τις πρωτοβουλίες που έχει λάβει, δείχνει με σαφήνεια ότι η περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ, όπως άλλωστε περιγράφεται στο νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για την ελληνική οικονομία.
Ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός ότι τα τραπεζικά ιδρύματα, παρά την πίεση της νέας οικονομικής κρίσης που προέκυψε από την πανδημία, εξακολουθούν να χρηματοδοτούν «πράσινες» επενδύσεις.
Υπό αυτή την έννοια, η προοπτική είναι ελπιδοφόρα, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα ξεπεραστεί το «αγκάθι» που αφορά τα λογιστικά και ταμειακά δεδομένα του ΕΛΑΠΕ.
Οι φορείς των ΑΠΕ έχουν κρούσει εδώ και καιρό τον κώδωνα του κινδύνου για τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ, εκτιμώντας ότι τα Δελτία που εκδίδει ο ΔΑΠΕΕΠ είναι ιδιαίτερα αισιόδοξα.
Θεωρούν δηλαδή ότι το έλλειμμα που θα έχει ο ΕΛΑΠΕ στο τέλος του 2020 θα είναι κατά πολύ υψηλότερο από τα 110 εκατ. ευρώ που υπολογίζει ο ΔΑΠΕΕΠ. Και τούτο διότι οι υπολογισμοί του ΔΑΠΕΕΠ έχουν γίνει με βάση την παραδοχή ότι η Μέση Οριακή Τιμή Συστήματος του έτους θα είναι 47 €/Mwh, όταν μέχρι σήμερα κινείται σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα. Αλλά και η τιμή των δικαιωμάτων CO2 έχει υπολογιστεί στα 20 ευρώ ο τόνος που πιθανόν να αποδειχθεί υψηλή εκτίμηση, ενώ υπάρχει και η μείωση της ζήτησης λόγω πανδημίας.
Και οι τρεις αυτοί παράγοντες επηρεάζουν σημαντικά τα έσοδα του ΕΛΑΠΕ, και μπορούν να δώσουν διαφορές της τάξης των εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Την κατάσταση φαίνεται να φοβάται ωστόσο και η διοίκηση του ΔΑΠΕΕΠ αλλά και το ΥΠΕΝ που κατανοεί ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του ελλείμματος. Όπως λέγεται αρμοδίως, «πρέπει να αποφευχθεί με κάθε τρόπο η επιστροφή στο παλιό καθεστώς των μεγάλων καθυστερήσεων στις πληρωμές των παραγωγών ΑΠΕ, τη στιγμή μάλιστα που το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι μεγάλο και η κυβέρνηση προσδοκά την περαιτέρω προσέλκυση κεφαλαίων στις ΑΠΕ».
Οι επιτελείς του ΥΠΕΝ, έχουν διαβεβαιώσει επίσημα ότι θα λάβουν μέτρα για τη βιωσιμότητα του Ειδικού Λογαριασμού: «Η βιωσιμότητα του ΕΛΑΠΕ αποτελεί προτεραιότητα για το ΥΠΕΝ και θα λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να την διασφαλίσουμε. Τα εξεταζόμενα μέτρα θα συγκεκριμενοποιηθούν πριν το καλοκαίρι, μετά την δημοσίευση και των στοιχείων του ΕΛΑΠΕ για τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο και προφανώς αφού υπάρχει πιο ξεκάθαρη εικόνα για τις επιπτώσεις της κρίσης του κορωνοϊού στην αγορά ενέργειας και στον κλάδο των ΑΠΕ ειδικότερα».
Ήδη τα στοιχεία Μαρτίου έχουν δημοσιευθεί, και το ΥΠΕΝ αναζητά πλέον τα κατάλληλα μέτρα. Σε αυτά δεν θέλει σε καμία περίπτωση να περιλάβει την αύξηση του (προσφάτως μειωθέντος) ΕΤΜΕΑΡ που πληρώνουν οι καταναλωτές μέσω του λογαριασμού ρεύματος, ενώ η προοπτική να επανέλθει ένα είδος «χρέωσης προμηθευτή», μέτρο που είχε παλαιότερα εφαρμοστεί και εξυγίανε τα λογιστικά του ΕΛΑΠΕ, αφενός μεν δεν θα «πέρναγε» από την Κομισιόν, αφετέρου θα αποτελούσε συντριπτικό πλήγμα για τη ΔΕΗ που προσπαθεί να ανακάμψει.
Η απόρριψη όμως τέτοιων λύσεων ριζικής αντιμετώπισης κάνει την εξίσωση δυσκολότερα επιλύσιμη, καθώς τα περιθώρια βελτιωτικών κινήσεων είναι περιορισμένα.
Target Model
Οι αλλαγές που επέρχονται με τη λειτουργία του target model στη διαχείριση των σταθμών ΑΠΕ είναι ένα νέο δεδομένο που πρέπει να λαμβάνουν υπόψη οι επενδυτές.
Σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Γραμμές για τις Κρατικές Ενισχύσεις στους Τομείς του Περιβάλλοντος και της Ενέργειας (2014-2020) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι παραγωγοί ΑΠΕ θα αποζημιώνονται μέσω μηχανισμών βασισμένων στην αγορά και θα υφίστανται κόστη εξισορρόπησης εφόσον οι προβλέψεις παραγωγής διαφέρουν από τα πραγματικά επίπεδα παραγωγής.
Στην κατεύθυνση αυτή, ο Νόμος 4414/2016 θεμελιώνει τη μετάβαση προς την άμεση συμμετοχή των νέων μονάδων ΑΠΕ (πάνω από συγκεκριμένα όρια εγκατεστημένης ισχύος) στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (ΗΕ) και στο μηχανισμό εξισορρόπησης και εκκαθάρισης αποκλίσεων, λαμβάνοντας επιπλέον μία προσαύξηση επί της τιμής εκκαθάρισης της αγοράς («Λειτουργική Ενίσχυση Διαφορικής Προσαύξησης» ή Feed-in Premium).
Οι παραγωγοί ΑΠΕ θα αποκτήσουν με τον τρόπο αυτό αυξημένα κίνητρα ανταγωνιστικότητας, ενώ ταυτόχρονα θα επωμιστούν την (οικονομική) ευθύνη της ακρίβειας πρόβλεψης της παραγωγής τους, ήτοι θα καταστούν οικονομικά υπεύθυνοι για το πρόσθετο κόστος εξισορρόπησης του συστήματος ΗΕ σε πραγματικό χρόνο όταν αυτό προκαλείται από ανισορροπίες μεταξύ προβλέψεων και πραγματικής παραγωγής τους.
Το παραπάνω πλαίσιο, σε συνδυασμό με τη διαδικασία προσαρμογής της ελληνικής αγοράς ΗΕ προς το Ευρωπαϊκό Μοντέλο-Στόχο (Electricity Target Model), συνεπάγεται την άμεση αποκέντρωση διαδικασιών που έως σήμερα βρίσκονταν στον κεντρικό έλεγχο του ΑΔΜΗΕ, δηλαδή τη μεταφορά της ευθύνης εξισορρόπησης από τον ΑΔΜΗΕ στους επιμέρους παραγωγούς ΑΠΕ.
Εισάγεται έτσι η αναγκαιότητα της δημιουργίας εγχώριων Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης μονάδων ΑΠΕ (ΦοΣΕ ΑΠΕ). Μέσω των εταιρειών αυτών, μονάδες ΑΠΕ πολλών παραγωγών θα συμμετέχουν στην αγορά και στους μηχανισμούς εξισορρόπησης στα πλαίσια μεγαλύτερων χαρτοφυλακίων.
Η συμβολή των ΦοΣΕ ΑΠΕ θα είναι σημαντική στον περιορισμό της απόκλισης πρόβλεψης – πραγματικής παραγωγής, χάρη στο φαινόμενο της χωρικής διαφοροποίησης που αμβλύνει σημαντικά την αβεβαιότητα και μεταβλητότητα της παραγωγής των μονάδων ΑΠΕ. Εκτός αυτού, η λειτουργίας των ΦοΣΕ ΑΠΕ ουσιαστικά αποτελεί προαπαιτούμενο για τη βέλτιστη προσαρμογή του συστήματος σε συνθήκες υψηλής διείσδυσης ΑΠΕ.
29 Iουνίου 2020
energypress
