Η μεγάλη πρόκληση του 21ου αιώνα είναι πως θα μάθουμε να καταναλώνουμε λιγότερο.
Κάθε φορά που δίνω μια δημόσια ομιλία για την οικολογική κατάρρευση, θα υπάρξει κάποιος που θα διακόψει για να πει ότι για όλα φταίει ο υπερπληθυσμός. Είναι σχεδόν πάντα ένας λευκός άντρας ο οποίος υποστηρίζει πως φταίνε οι πιο φτωχές χώρες, με τις γεννήσεις να πρέπει να τεθούν υπό έλεγχο. Αυτό που με εκπλήσσει είναι ότι ενώ έχουμε όντως πρόβλημα όσον αφορά στον πληθυσμό, δεν έχει καταλάβει ότι δεν έχει καμία σχέση με τις φτωχές χώρες, αλλά αντίθετα με τις πλούσιες.
Κάτι τέτοιο μπορεί να αποδειχτεί πολύ εύκολα αν λάβουμε υπόψη τις μελέτες που παρουσιάζουν την παγκόσμια κατανάλωση, από τα ψάρια, τα τρόφιμα, έως τα μέταλλα και τα ορυκτά καύσιμα, η ποσότητα αγγίζει τoυς 80 δις τόνους υλικών, με όριο βιώσιμης κατανάλωσης τους 50 δις τόνους ετησίως.
Ωστόσο, η κατανάλωση δεν κατανέμεται ομοιόμορφα στον ανθρώπινο πληθυσμό. Οι άνθρωποι στις πλούσιες χώρες καταναλώνουν πολύ περισσότερα από τους ομολόγούς τους στον υπόλοιπο κόσμο, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία.
Ο μέσος κάτοικος μίας μέσης χώρας υψηλού εισοδήματος καταναλώνει 28 τόνους κάθε χρόνο.
Αντίθετα, οι άνθρωποι σε χώρες με χαμηλό εισόδημα, καταναλώνουν λιγότερο από δύο τόνους ετησίως.
Οι Ινδοί καταναλώνουν 3,6 τόνους. Οι άνθρωποι στις χώρες μεσαίου εισοδήματος όπως η Κίνα και η Βραζιλία καταναλώνουν περίπου 12 τόνους.
Αν θέλουμε να μάθουμε ποιος είναι υπεύθυνος για την οικολογική μας κρίση, τα στοιχεία είναι σαφή. Από το 1990, η ετήσια παγκόσμια κατανάλωση έχει αυξηθεί κατά 33 δισεκατομμύρια τόνους, γεγονός που μας ωθεί βαθιά στη ζώνη έκτακτης ανάγκης. Η αύξηση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης των πλούσιων χωρών αντιπροσωπεύει το 81% αυτής της αύξησης.
Με άλλα λόγια, σχεδόν όλη η υπέρβασή πόρων του πλανήτη οδηγείται από τις πλούσιες χώρες.
Εάν θέλουμε να αλλάξουμε την κατάσταση, οι πλούσιες χώρες θα πρέπει να μειώσουν την κατανάλωσή τους και μάλιστα γρήγορα.
Αυτό μπορεί να ακούγεται τρομακτικό στον σύγχρονο άνθρωπο των ανεπτυγμένων χωρών. Οι άνθρωποι ανησυχούν ότι η μείωση της κατανάλωσης κατά 75% - που είναι το ποσό που απαιτείται να μειωθεί η κατανάλωση στις πλούσιες χώρες ώστε να λειτουργούν σε ασφαλή όρια - θα σημάνει φτώχεια και δυστυχία.
Μας έχουν μάθει ότι τα υψηλά επίπεδα κατανάλωσης είναι απαραίτητα για υψηλά επίπεδα ανθρώπινης ανάπτυξης, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια.
Εξετάστε την Κόστα Ρίκα, για παράδειγμα. Η κατά κεφαλήν κατανάλωση της Κόστα Ρίκα είναι λίγο πάνω από το βιώσιμο επίπεδο, αλλά έχει μερικούς από τους υψηλότερους δείκτες ανθρώπινης ανάπτυξης στον κόσμο. Οι Κοσταρικανοί μπορεί να αναμένουν να ζήσουν περισσότερο από τους Αμερικανούς, και με ένα επίπεδο ζωής που ανταγωνίζεται ακόμη και σκανδιναβικές χώρες. Με αυτή την έννοια, η Κόστα Ρίκα είναι μια από τις πιο αποδοτικές οικονομίες στη Γη: προσφέρει υψηλά επίπεδα ανθρώπινης ευημερίας με σχετικά μικρή οικολογική πίεση στους πόρους του πλανήτη. Γι’αυτό αντί να έχουμε ως πρότυπο χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Σουηδία, καλύτερα να δώσουμε προσοχή σε άλλες, όπως η Κόστα Ρίκα.
Τι κάνουμε τώρα;
Το πρώτο βήμα είναι να εισάγουμε ανώτατα όρια στην κατανάλωση πόρων, ιδανικά με μια διεθνή συνθήκη, όπως κάναμε και για τις εκπομπές άνθρακα. Το δεύτερο βήμα θα ήταν η εισαγωγή νέων δεικτών προόδου. Αυτό θα σήμαινε τη μετάβαση από το ΑΕΠ (GDP) σε ένα πιο ισορροπημένο μέτρο, όπως ο Γνήσιος Δείκτης Προόδου (GPI), ο οποίος αντιπροσωπεύει στοιχεία όπως η ρύπανση και η εξάντληση των φυσικών πόρων.
Τέλος, ας μην εφησυχάζουμε. Αυτό θα απαιτήσει μια ριζική μεταβολή της μέχρι τώρα κατάστασης. Αυτή τη στιγμή ο πρωταρχικός οικονομικός στόχος μας είναι η ανάπτυξη, η ανάπτυξη και η ανάπτυξη. Αυτός ο στόχος ίσως είχε νόημα στις αρχές του 20ου αιώνα, αλλά δεν είναι πλέον κατάλληλος για το σήμερα, ειδικά για τις πλούσιες χώρες.
Ήρθε η ώρα να εξελιχθούμε προς μια διαφορετική οικονομία, επικεντρωμένη στην επίτευξη ευημερίας για όλους, μέσα στα όρια της οικολογίας του πλανήτη μας.
Αυτή είναι η πρόκληση του 21ου αιώνα, και εμείς είμαστε η γενιά που πρέπει να κάνει την αλλαγή.
16 Μαΐου 2018
Του Jason Hickel
Πηγή: The European Sting
ΣΧΕΤΙΚΑ BINTEO
Earth Overshoot Day 2017 lands on August 2
2018's Earth Overshoot Day on Aug. 1 will be the earliest ever
Περισσότερα:
