«Back to Petroleum»: Το εντυπωσιακό πετρελαϊκό pivot της BP – Τι σηματοδοτεί για τον κλάδο

To 2025 σηματοδοτεί την 25η επέτειο από την προσπάθεια της BP να «αναγεννηθεί»ως μια πιο πράσινη εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου, πηγαίνοντας «πέρα από το πετρέλαιο» (beyond petrοleum).

Η πορεία  που ξεκίνησε από τον τότε διευθύνοντα σύμβουλο John Browne, δέχτηκε αμέσως επίθεση, με αρκετούς να μιλούν για μία ανειλικρινή, ακόμη και κυνική και πρόωρη απόφαση. Σε περισσότερες από μία περιπτώσεις, ωστόσο, έκτοτε, η BP οδήγησε σε αυτήν την πρώιμη φιλοδοξία θέτοντας στόχους να μετατοπιστεί από τα ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή της ανανεώσιμης ενέργειας που θα χρειαστεί ο κόσμος εάν θέλει να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή. 

Αυτή η εβδομάδα όμως, σηματοδότησε την «επιστροφή στο πετρέλαιο».

Αλλά και πάλι, το χρονοδιάγραμμα της BP είναι αμφίβολο. Σε μια «θεμελιώδη επαναφορά» της στρατηγικής της, υπό την πίεση του ακτιβιστή επενδυτή Elliott Management, ο διευθύνων σύμβουλος Murray Auchincloss απέρριψε τους στόχους να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου και να αναπτύξει 50 γιγαβάτ ανανεώσιμης ενέργειας. Αντίθετα, η BP θα αυξήσει τις ετήσιες δαπάνες της για ορυκτά καύσιμα κατά ένα πέμπτο και θα μειώσει την έκθεσή της στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Όσον αφορά την πράσινη ενέργεια, «πήγαμε πολύ μακριά, πολύ γρήγορα», είπε χαρακτηριστικά ο Auchincloss.

Η επιστροφή στις ρίζες

Σε μια επιστροφή στις ρίζες του, ο όμιλος FTSE 100 δήλωσε την Τετάρτη ότι θα αυξήσει τις δαπάνες πετρελαίου και φυσικού αερίου κατά ένα πέμπτο σε 10 δισ. δολάρια ετησίως και θα περικόψει τις δαπάνες για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατά 70%.

Ο διευθύνων σύμβουλος Murray Auchincloss είπε ότι η αλλαγή ήταν μια «θεμελιώδης επαναφορά της στρατηγικής της BP», καθώς απέρριψε τους στόχους για τη μείωση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων και την ανάπτυξη 50 γιγαβάτ ανανεώσιμης ενέργειας.

Ο Auchincloss, ο οποίος ανέλαβε σε μόνιμη βάση τον Ιανουάριο του 2024, είπε ότι η εταιρεία ήταν πολύ αισιόδοξη στην απόφασή της να στραφεί πιο επιθετικά από τους ανταγωνιστές της προς την πράσινη ενέργεια.

«Η αισιοδοξία μας για μια γρήγορη μετάβαση ήταν άστοχη και πήγαμε πολύ μακριά, πολύ γρήγορα», είπε καθώς ανακοίνωσε τη νέα στρατηγική μετά από πίεση από τον ακτιβιστή επενδυτή Elliott Management. «Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα χρειαστούν για τις επόμενες δεκαετίες».

Απορρίπτοντας μια στρατηγική ετών

Με τα λόγια αυτά, κατήργησε επί της ουσίας μια στρατηγική πέντε ετών που είχε καθιερώσει την BP ως ηγέτη στην ενεργειακή μετάβαση, αλλά τελικά απέτυχε να κερδίσει την υποστήριξη των μετόχων μετά από χρόνια χαμηλών αποδόσεων.

Σύμφωνα με το σχέδιο του Auchincloss, η BP θα επιχειρήσει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 20 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2027 μέσω της πώλησης περιουσιακών στοιχείων, ενδεχομένως συμπεριλαμβανομένου του βραχίονα λιπαντικών Castrol και ενός μεριδίου της ηλιακής επιχείρησης Lightsource.

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η BP είναι ανοιχτή να πουλήσει μια μεγάλη γκάμα περιουσιακών στοιχείων, ενδεχομένως ακόμη και ένα μερίδιο του νέου της έργου στον Κόλπο του Μεξικού, Kaskida, «αν κάποιος θέλει να έρθει να κάνει μια προσφορά νοκ-άουτ».

Η πίεση των μετόχων στον Auchincloss για την ανανέωση της στρατηγικής της BP είχε αυξηθεί αφού φάνηκε αυτόν τον μήνα ότι ο Elliott είχε δημιουργήσει σχεδόν 5 τοις εκατό των μετοχών της εταιρείας 72 δισεκατομμυρίων λιρών και πίεζε για αλλαγή.

Ο επικεφαλής του πετρελαϊκού κολοσσού εκτίμησε έναν  «αρκετά υψηλό ρυθμό ανάπτυξης», προσθέτοντας ότι σχεδιάζει να ξεκινήσει έως και 27 νέα έργα τα επόμενα πέντε χρόνια, καθώς η εταιρεία αναδομεί την ικανότητα παραγωγής πετρελαίου μετά από χρόνια μείωσης της παραγωγής της. «Έχουμε 16 δισεκατομμύρια βαρέλια να κυνηγήσουμε», είπε.

Ο στόχος της διαφοροποίησης

Ωστόσο, η BP θα εξακολουθεί να παράγει ελαφρώς λιγότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο το 2030 από ό,τι το 2019 και ο Auchincloss είπε ότι ο όμιλος δεν είχε εγκαταλείψει τα σχέδιά του να είναι μια διαφοροποιημένη ενεργειακή εταιρεία. «Δεν βλέπω κανέναν άλλο να κάνει κάτι περισσότερο από αυτό που κάνουμε εμείς σε αυτήν την κλίμακα», είπε. «Δεν θα δείτε καλύτερη ολοκληρωμένη εταιρεία ενέργειας στον κόσμο από την BP».

Το πλαίσιο

Οι μετοχές της BP υστερούν σε σχέση με αυτές των ανταγωνιστών Shell , Exxon Mobil και Chevron από τότε που η εταιρεία έκανε τα πιο επιθετικά βήματα από μια μεγάλη πετρελαϊκή εταιρεία για να στραφεί προς πηγές ενέργειας με χαμηλότερες εκπομπές άνθρακα το 2020. Αυτό το στοίχημα απέτυχε όταν η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων εκτοξεύτηκε μετά τις πρώτες ημέρες της πανδημίας, αλλά και μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία .

Από τότε που ανέλαβε το τιμόνι το φθινόπωρο του 2023, ο Auchincloss απέσυρε τα σχέδια υδρογόνου και βιοκαυσίμων της BP, έθεσε προς πώληση τις δραστηριότητές της στην αιολική ενέργεια στις ΗΠΑ και ξεκίνησε μια προσπάθεια μείωσης του κόστους . Έχει επίσης δώσει το πράσινο φως για πολλές μεγάλες επενδύσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου και εξασφάλισε γρήγορη και εύκολη πρόσβαση σε βαρέλια στο Ιράκ και αλλού.

Το πράσινο στοίχημα και οι καθυστερήσεις

Και όπως επισημαίνουν σε σχόλιό τους οι Tiimes, αν και προβλεπόταν ευρέως, αυτή η αναστροφή είναι λυπηρή. Δεδομένης της αποτυχίας των κυβερνήσεων να υιοθετήσουν πιο ισχυρές πολιτικές για να επιταχύνουν την πράσινη μετάβαση, ήταν ίσως αναπόφευκτη.

Και ασφαλώς πρόκεται για μία απόφαση η οποία ενισχύει την επικρατούσα αίσθηση ότι οι εταιρείες μπορούν να συνεχίσουν να αναβάλλουν την επείγουσα δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η BP λέει ότι η φιλοδοξία της είναι να παραμένει μια διαφοροποιημένη εταιρεία πετρελαίου και ότι τα αιολικά και ηλιακά της όπλα θα είναι «πολύ μεγάλες» επιχειρήσεις, παρά το γεγονός ότι απομακρύνουν τις δραστηριότητές τους από τον ισολογισμό της. Αλλά η νέα στρατηγική σηματοδοτεί μια επιστροφή στην επιδίωξη βραχυπρόθεσμου κέρδους έναντι μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας. 

Η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας πιστεύει ότι η ζήτηση πετρελαίου και φυσικού αερίου θα κορυφωθεί μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Ο ΟΠΕΚ αμφισβητεί αυτούς τους υπολογισμούς, αλλά αν ο ΔΟΕ είναι σωστός, τότε οι επενδυτές και οι πετρελαϊκές εταιρείες που έχουν μια πιο αργή πτώση της ζήτησης κάνουν ένα στοίχημα υψηλού πονταρίσματος. Λίγες ώρες πριν από την ανακοίνωση της BP, ο σύμβουλος της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου, η Επιτροπή Κλιματικής Αλλαγής, προειδοποίησε για «απότομη πτώση» στην κατανάλωση πετρελαίου και φυσικού αερίου, εάν το Ηνωμένο Βασίλειο ακολουθήσει τις συστάσεις του για απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα. 

Το σοκ της ενεργειακής μετάβασης δεν είναι ακόμη τόσο οξύ όσο κάποιοι προειδοποίησαν. Αλλά ο αρνητικός αντίκτυπος της ταχείας στροφής της Κίνας προς τα ηλεκτρικά οχήματα στην όρεξη για πετρέλαιο είναι ένα σημάδι των κινδύνων που διατρέχουν αυτοί, όπως ο Auchincloss, που προβλέπουν «τεράστιες ποσότητες ζήτησης» για πετρέλαιο και φυσικό αέριο τις επόμενες δύο δεκαετίες.

Καταλύτης ο Τραμπ

Η άφιξη του Ντόναλντ Τραμπ, με την ανοιχτή υποστήριξή του για μια ενεργειακή πολιτική απορρύθμισης «drill, baby drill», έδωσε στις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου έναν άλλο λόγο να διπλασιάσουν τις δραστηριότητές τους στα ορυκτά καύσιμα, καθώς οι oi περιορισμοί ESG έχουν χαλαρώσει.  

Αυτό το αλλαγμένο γεωπολιτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο έχει προσφέρει κάποια κάλυψη για την BP, αλλά η πίεση των επενδυτών είναι το κύριο έναυσμα για την ανακοίνωσή της. Η BP αναγκάστηκε να αναγνωρίσει ότι οι προσπάθειες για μείωση της έκθεσης σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο και επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έδιωχναν τις ταμειακές ροές, απογοήτευσαν τους μετόχους και τρομοκρατούσαν το έμπειρο προσωπικό που εργάζεται στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που δεν έβλεπε μέλλον σε μια επιχείρηση που διαλαλούσε τη δέσμευσή της για ηλιακή ενέργεια, αιολική ενέργεια, υδρογόνο και βιοενέργεια. Η Shell, η οποία επικεντρώθηκε εκ νέου στις αποδόσεις των μετόχων το 2023, και η γαλλική TotalEnergies, η οποία έχει προχωρήσει με επενδύσεις τόσο στην παραδοσιακή όσο και στην ανανεώσιμη ενέργεια, έχουν ξεπεράσει τις επιδόσεις της.

Η λογική της αγοράς

Υπάρχει, λοιπόν, μια σκληρή, βραχυπρόθεσμη λογική της αγοράς στην απόφαση. Ωστόσο, σύμφωνα με τους FT, αφήνει αναπάντητο το ερώτημα που έθεσε σιωπηρά ο Λόρδος Μπράουν πριν από ένα τέταρτο του αιώνα, όταν έκανε την πνευματική υπόθεση για αλλαγή: ποιο ακριβώς είναι το μακροπρόθεσμο μέλλον των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών; Εάν όλοι οι μεγάλοι διεθνείς παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου και οι εθνικές εταιρείες πετρελαίου όπως η Saudi Aramco, επικεντρωθούν κυρίως στα ορυκτά καύσιμα και η ζήτηση μειωθεί, μόνο ορισμένοι θα επιβιώσουν. Οι παραγωγοί υψηλότερου κόστους, όπως η BP, ενδέχεται να μην είναι μεταξύ τους.