Τις ζοφερές εικόνες ενός πλανήτη αφιλόξενου και απειλητικού για την ανθρώπινη ζωή περιγράφουν οι επιστήμονες που παρατηρούν την μετάλλαξη η οποία συντελείται στον κόσμο από την κλιματική αλλαγή.
Οι πρωτοφανείς ρυθμοί αύξησης της θερμοκρασίας φέρνουν αλλαγές στο κλίμα που εκδηλώνονται με ακραία καιρικά φαινόμενα, καύσωνες, μεγάλες πυρκαγιές και φονικές πλημμύρες, αφαιρώντας ζωές, ερημώνοντας ολόκληρες περιοχές και διώχνοντας βίαια τους πολίτες από τη γη τους, όπως βιώσαμε και στην Ελλάδα με την καταστροφή της Θεσσαλίας.
Οι Έλληνες μετεωρολόγοι στέκονται ιδιαίτερα ανήσυχοι μπροστά στην αύξηση της θερμοκρασίας για την οποία τα σήματα τα διεθνή μετεωρολογικά κέντρα πρόβλεψης δείχνουν να επιταχύνεται:
Δεν έχουν καταλάβει τι τους περιμένει, εμείς οι επιστήμονες και εγώ προσωπικά φωνάζω 40 χρόνια. Θα τα βρουν μπροστά τους οι επόμενες γενιές», αναφέρει μιλώντας στο CNN Greece ο γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών Χρήστος Ζερεφός, για χώρες που δείχνουν απρόθυμες να αναλάβουν δράσεις, τις οποίες προωθούν διεθνείς οργανισμοί για να μπει «φρένο» στην επιτάχυνση της κρίσης
«Η κακοκαιρία Daniel έδειξε ότι τα πράγματα μπορεί να γίνουν πολύ άσχημα, όχι στο μέλλον όπως πιστεύαμε, αλλά άμεσα», συμπληρώνει ο μετεωρολόγος Κώστας Λαγουβάρδος, υπογραμμίζοντας την μεγάλη του ανησυχία για την αύξηση του μέσου όρου της θερμοκρασίας που - όπως λέει - είναι πιθανό «να έρθει στο τέλος αυτής της δεκαετίας», ενώ οι επιστήμονες την περίμεναν την επόμενη
Λαγουβάρδος: «Η κρίση μπορεί να γίνει χειρότερη»
«Είμαστε σε ένα τεράστιο πρόβλημα που θα το βλέπουμε όλο και πιο συχνά μπροστά μας και αν δεν μπορέσουμε να περιορίσουμε σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο της εκπομπές αερίου του θερμοκηπίου το πρόβλημα θα μεγενθυθεί. Ήδη βλέπουμε κάποια γεγονοτα να έρχονται πολύ πιο γρήγορα από ότι τα περιμέναμε», τονίζει στο CNN Greece ο Κώστας Λαγουβάρδος.
«Από ανάλυση στοιχείων που έχουμε κάνει η μέση ετήσια η θερμοκρασία στη χώρα μας έχει ανέβει τα τελευταία τριάντα χρόνια κατά μέσο όρο κατά 1,5 βαθμό. Αυτή η τάση παρατηρείται και στις μέγιστες θερμοκρασίες χειμώνα καλοκαίρι. Η αύξηση αυτή φαίνεται να είναι μεγαλύτερη στις ηπειρωτικές περιοχές, στη βόρεια χώρα, δηλαδή όσο πιο μακριά από τη θάλασσα», εξηγεί και συνεχίζει:
«Η αύξηση κατά 1,5 βαθμό, είναι πολύ μεγάλη και προφανώς συνδέεται με την κλιματική αλλαγή και ακολουθεί την αύξηση που βλέπουμε λίγο - πολύ και σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Η Ευρώπη σύμφωνα με στοιχεία του Copernicus ζεσταίνεται πιο πολύ από τις υπόλοιπες ηπείρους, ανάμεσα σε αυτές η Νότια Ευρώπη και η χώρα μας. Τι σημαίνει αυτό; Συνδέεται με κάπως πιο ήπιες συνθήκες τον χειμώνα. Ο Οκτώβρης ήταν ένας πολύ ζεστός μήνας παγκοσμίως και στη χώρα μας και αυτό δεν θα μας παραξένευε αν συνέβαινε μια φορά στο τόσο, αλλά βλέπουμε τώρα ότι συμβαίνει σχεδόν όλους τους μήνες του χρόνου. Όσον αφορά τις βροχές, δεν φαίνεται να υπάρχει μείωση σε γενικές γραμμές. Ωστόσο, βλέπουμε οι υψηλότερες θερμοκρασίες συνήθως συνοδεύονται με καύσωνες που γίνονονται πιο συχνοί, έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και ένταση».
«Σημειώνω με αρκετή ανησχυχία ότι και το 2021 είχαμε δύο 10ημερους καύσωνες με ένα κενό μεταξύ τους που είχαν δημιουργήσει προβλήματα στην αγροτική παραγωγή και μεγάλες δασικές πυρκαγιές. Και δύο χρόνια μετά το καλοκαίρι του 2023 είχαμε πάλι ενα μεγάλο ενιαίο καύσωνα 15 ημερών και μεγάλες δασικές πυρκαγιές σε πολλές περιοχές της χώρας.
«Οι καύσωνες λοιπόν μας ανησυχούν γιατί η αύξηση της θερμοκρασίας σημαίνει ότι γίνονται πιο έντονοι έχοντας μεγάλη επίδραση και τώρα και την επόμενες δεκαετίες στην υγεία των ανθρώπων στην αγροτική οικονομία και στις καλλιεργειες και στα οικοσυστήματα γιατί συνδέονται με τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές».
«Διακρίνεται η τάση να έχουμε βροχές πιο έντονες, έχουμε ακραία συμπεριφορά βοροχόπτωσης που δημιουργεί τεράστια προβλήματα και όταν φθάνουν σε ακραίο σημείο όπως είδαμε φέτος στη Θεσσαλία, που δέχθηκε μεγάλο όγκο νερού».
Για τους χειμερινούς μήνες - όπως τονίχει ο κ Λαγουβάρδος, το σήμα μου δίνουν οι εποχικές προγνώσεις από τα μεγάλα κέντρα του Εξωτερικού (το ευρωπαικό κέντρο προγνώσεις, Βρετανική και η Γαλική μετεωρολογική υπηρεσία) είναι ότι θα «έχουμε στο σύνολο της Ευρώπης με εξαίρεση τις βορειες περιοχές τη Σκανδιναβία θερμοκρασίες πάνω από τις κανονικές τιμές και πιθανά να έχουμε πάλι έναν ήπιο χειμώνα».
«Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν θα έχουμε και κρύο, αλλά η χειμερινή περίοδος γίνεται μικρότερη με σύντομα διαλείμματα ψύχους».
«Μπαίνουμε σε μία κατάσταση που δείχνει να επιταχύνεται. Το όριο του 1,5 βαθμού που τέθηκε με τη συνθήκη του Παρισιού τείνει να ξεπεραστεί τα επόμενα τρία με τέσσερα χρόνια.
«Βλέπουμε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας πιο γρήγορα πιθανό να έρθει στο τέλος αυτής της δεκαετίας ενώ την περιμέναμε την επόμενη. Επίσης αυτό που μας ανησυχεί είναι ολοένα και ο αυξανόμενος ρυθμός έντονων βροχοπτώσεων και καταστροφών που γίνονται πιο ανησυχτικές στοιχίζουν πολύ, σκοτώνουν περισσότερους ανθρώπους, αναγκάζουν ανθρώπους να γίνουν κλιματικοί μετανάστες»
«Ποιος το περίμενε να το δούμε και στη χώρα μας, όπως στη Θεσσαλία, όπου άνθρωποι έφυγαν από τα χωριά τους. Πρέπει να μιλάμε για το τι είχαμε πριν και μετά την κακοκαιρία Daniel, που έδειξε ότι τα πράγματα μπορεί να γίνουν πολύ άσχημα, όχι στο μέλλον όπως πιστεύαμε, αλλά άμεσα».
«Το μεγαλύτερο θέμα που θα έχουμε σαν κοινωνία θα είναι οι υψηλές θερμοκρασίες. Και αυτό στα μεγάλα αστικά κέντρα γίνεται ακόμη χειρότερο. Εννοούμε τους καύσωνες που μπορεί να ξεπεράσουν και τους 47 βαθμούς για πάνω από τρεις μέρες που γίνονται συχνότεροι και μεγαλύτερης διάρκειας», καταλήγει ο κ Λαγουβάρδος.
Ζερεφός: Η Ελλάδα σε εξαιρετικά ευάλωτη περιοχή
«Υπάρχει μια αποσταθεροποίηση του κλίματος, η οποία από χρόνο σε χρόνο δείχνει να χειροτερεύει», επισημαίνει ο κ Ζερεφός, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα μας βρίσκεται σε μια περιοχή ιδαίτερα ευάλωτη:
«Είναι παγκόσμιο το πρόβλημα και δυστυχώς η χώρα μας είναι σε περιοχή που είναι εξαιρετικά ευάλωτη. Δηλαδή η Μεσόγειος και ιδίως η Ανατολική και η Δυτική Μεσόγειος, έχουμε σοβαρό πρόβλημα και λειψυδρίας και ακραίων φαινομένων. Η συχνότητα των ακραίων φαινομένων έχει αυξηθεί πάρα πολύ γενικά στη Μεσόγειο. Το 2023 ο ιούλιος και ο Αυγουστος ήταν οι θερμότεροι από τότε που έχουμε μετρήσεις. Το ίδιο σχύει και για τις θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας. Εκεί βέβαια είναι σε περισσότερα σημείων των θαλασσών και στον Ατλαντικό και στον Ειρηνικό»
«Θα πρέπει να επισπεύσουμε να τροποποιήσουμε το μίγμα της συμμετοχής των αναεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα κάθε χώρας, το συντομότερο δυνατό. Η ενέργειά μας πρέπει να είναι 80% από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2030. Αυτό λέει η συμφωνία των Παρισίων, το περίφημο green deal και όλες οι αποφάσεις που έχουν παρθεί».
Αυτός ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί γιατί σε πρόσφατη μελέτη που κάναμε ερευνητές από την Ευρώπη για λογαριασμό της εταιρείας Aquila, δείξαμε ότι υπάρχει δυνατότητα μέχρι το 2030 να έχουμε το ενεργειακό αυτό μίγμα στην Ευρώπη».
«Διαφορετικά αν δεν απεξαρτητοποιηθούμε, τα ακραία φαινόμενα θα γίνουν πάρα πολύ πιο ακραία, η θάλασσα θα υπερθερμανθεί αυτό σημαίνει ότι οι πληθυσμοί των ψαριών θα απομακρύνονται από τις ακτές γιατί τα νερά θα είναι ζεστά. Σημαίνει ότι οι ακραίες καταστάσεις δηλαδή μια καταιγίδα θα παίρνει τις διαστάσεις τροπικής καταιγίδας όταν τροφοδοτείται και από τη θάλασσα και βεβαίως θα συμβούν επαναλαμβανόμενοι καύσωνες όχι μόνο στη Μεσόγειο, αλλά σε πολλές περιοχές του πλανήτη».
«Για παράδειγμα είδαμε καύσωνα και στο Λονδίνο, τον καύσωνα αλλά και στην Σιβηρία. Αυτά όλα δείχνουν ότι πρέπει να απεξαρτηθούμε από τα ορυκτά καύσιμα και να προχωρήσουμε σταδιακά σε αντικατάσταση του ενεργειακού μίγματος».
Οι χώρες που δείχνουν απρόθυμες να ακολουθήσουν την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, «δυστυχώς, δεν έχουν καταλάβει όλοι τι τους περιμένει», σημειώνει ο κ Ζερεφός
«Εμείς οι επιστήμονες τα βλέπουμε και φωνάζουμε, εγω φωνάζω 40 χρόνια. Θα το βρουν μπροστά τους οι επόμενες γενιές. Τα εγγόνια μας θα ζήσουν πολύ πιο δύσκολα από ότι εμείς. Θα ζήσουν μόνο ακραία φαινόμενα και αυτό θα συμβεί και στην Ελλάδα», καταλήγει.
