Ο Στρατηγικός Ενεργειακός Σχεδιασμός πρέπει και μπορεί να αποτελέσει αναπτυξιακό θεμέλιο για την ελληνική οικονομία
Α. Ασφάλεια εφοδιασμού – ενεργειακό μείγμα
Προτεραιότητα η αξιοποίηση των εγχώριων πόρων ενέργειας
Η χρόνια απουσία Στρατηγικού Ενεργειακού Σχεδιασμού (ΣΕΣ) δεν επέτρεψε να γίνει ποτέ μια ουσιαστική και ορθολογική συζήτηση γύρω από το ενεργειακό μείγμα για την ηλεκτροπαραγωγή, θέμα σύνθετο και εθνικής σημασίας.
Οι παράμετροι που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη είναι πολλές: ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, αξιοποίηση εγχώριων πόρων, οικονομικά βέλτιστες επιλογές.
Η μόνη ορθή κι εθνικά επωφελής επιλογή είναι ένα διαφοροποιημένο ενεργειακό μείγμα, που θα ενισχύει την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, αξιοποιώντας πλήρως τους εγχώριους πόρους, επιτρέποντας σε διαφορετικές τεχνολογίες να εξελίσσονται και να ανταγωνίζονται στην αγορά, με στόχο τη μείωση του ενεργειακού κόστους, την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και βεβαίως το σεβασμό των κλιματικών και ενεργειακών στόχων της Ένωσης.
Αντιλαμβανόμαστε ασφαλώς και συμφωνούμε με τον εθνικό και ευρωπαϊκό στόχο της μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα και της σταδιακής μετάβασης προς «πράσινες» μορφές ενέργειας, χωρίς όμως να υπονομεύεται η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας καθώς επίσης και η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και ειδικότερα της βιομηχανίας.
Αυτή άλλωστε είναι και η γενικότερη ευρωπαϊκή κατεύθυνση, όπως περιγράφεται και στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για την Ενεργειακή Ένωση: "Το διαφοροποιημένο ενεργειακό μείγμα των κρατών-μελών, βασισμένο στους εγχώριους πόρους που διαθέτει το καθένα, αλλά και τις γεωγραφικές, περιβαλλοντικές παραμέτρους, τις ενεργειακές ανάγκες και φυσικά τα κόστη…., αποτελεί περιουσιακό στοιχείο για την Ένωση συνολικά αφού ενισχύει την αντοχή της σε διακοπές/προβλήματα ενεργειακού εφοδιασμού, και οδηγεί στις πλέον συμφέρουσες επιλογές από πλευράς κόστους.
Θεωρούμε πολύ απλοϊκό αλλά και εθνικά επιζήμιο να επιχειρείται να εξοστρακιστεί ο λιγνίτης από το μείγμα καυσίμου ηλεκτροπαραγωγής προκειμένου να πάρει πλέον τη θέση του ένα εισαγόμενο καύσιμο όταν μάλιστα εθνικός αλλά και κεντρικός ευρωπαϊκός στόχος είναι ο διαρκής περιορισμός της ενεργειακής εξάρτησης από εισαγωγές.
Β. Αγορά ηλεκτρικής ενέργειας
Η Ελλάδα δεσμεύτηκε να αναδιαρθρώσει την ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Μοντέλου Στόχου (Target model) και να θεσπίσει το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο για την εφαρμογή της νέας δομής της αγοράς καθώς και την εξασφάλιση της σύζευξης της αγοράς επόμενης ημέρας (DAM) με την Ιταλία και τη Βουλγαρία άμεσα με τη λειτουργία της νέας αγοράς.
Η νέα υπό σχεδιασμό αγορά πρέπει να είναι απαλλαγμένη από μια σειρά ρυθμιστικών μέτρων που πάρθηκαν τα τελευταία 15 χρόνια για τη προστασία της αγοράς έναντι του δεσπόζοντα παίκτη. Η αναδιάρθρωση της ελληνικής αγοράς αποτελεί μοναδική ευκαιρία να ευθυγραμμιστεί πραγματικά με τα βασικά χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών αγορών προς όφελος της ανταγωνιστικότητας της παραγωγικής βάσης της χώρας και ιδιαίτερα της βιομηχανίας εντάσεως ενέργειας.
Κάποιες βασικές επιλογές στο σχεδιασμό της νέας αγοράς, εφόσον παραμείνουν εγείρουν σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του νέου σχεδιασμού.
Συγκεκριμένα :
- Διατήρηση στην προς διαβούλευση πρόταση του ΛΑΓΗΕ της ρύθμισης της επιβολής ελάχιστου ορίου (τιμή κατώτατου ορίου) στις προσφορές των παραγωγών, ίσο με το μεταβλητό κόστος κάθε μονάδας παραγωγής (άρθρο 27 4Β), παρότι η ρύθμιση αυτή δεν συμπεριλαμβάνεται στην απόφαση της ΡΑΕ 67/2017.
- Θέσπιση ανώτατου ορίου στα προθεσμιακά συμβόλαια που μπορεί να συνάπτει ο δεσπόζων παίκτης σε επίπεδο μικρότερο του 40% επί της παραγόμενης από αυτόν ενέργεια.
- Διατήρηση της υφιστάμενης ρύθμισης του κεντρικού προγραμματισμού και κατανομής των μονάδων παραγωγής (central dispatching model) ως βάση για τον σχεδιασμό της αγοράς εξισορρόπησης (balancing).
- Συμμετοχή στις αγορές επόμενης ημέρας (DAM) και ενδοημερήσιας (IDM) ανά μονάδα και ζώνη φορτίου και όχι ανά χαρτοφυλάκιο (unit based).
Οι ρυθμίσεις αυτές, εφόσον τελικά διατηρηθούν, θα εμποδίσουν την πραγματική σύνδεση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με τις άλλες αγορές της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης (ΝΑΕ), θα αυξήσει το κόστος για τους καταναλωτές και θα επηρεάσει σοβαρά την ανταγωνιστικότητα των βιομηχανιών μας.
Aντώνης Κοντολέων
Μέλος προεδρείου ΕΒΙΚΕΝ
