Τι συμβαίνει στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα, 12 χρόνια μετά το ατύχημα;

Δώδεκα χρόνια μετά το σοβαρότερο πυρηνικό ατύχημα της σύγχρονης ιστορίας μετά το Τσερνόμπιλ, στις εγκαταστάσεις της Φουκουσίμα, η Ιαπωνία ετοιμάζεται να απορρίψει μια τεράστια ποσότητα επεξεργασμένων ραδιενεργών λυμάτων στη θάλασσα. 

Οι Ιάπωνες αξιωματούχοι διαμηνύουν πως η ρίψη των υδάτων είναι αναπόφευκτη και θα ξεκινήσει σύντομα. 

Η διαχείριση των υγρών αποβλήτων αποτελεί μικρότερη πρόκληση από το δύσκολο έργο του παροπλισμού του εργοστασίου. Η διαδικασία αυτή δεν έχει προχωρήσει αρκετά, ενώ η απομάκρυνση των λιωμένων πυρηνικών καυσίμων δεν έχει καν αρχίσει.

Προετοιμασίες για την απόρριψη του νερού 

Οι δημοσιογράφοι του Associated Press επισκέφτηκαν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις όπου υπάρχουν τριάντα τεράστιες δεξαμενές για δειγματοληψία και ανάλυση του νερού, για λόγους ασφαλείας. Μια εγκατάσταση για την αραίωση του νερού μετά την επεξεργασία του και τον έλεγχό του βρίσκεται στο τελικό στάδιο κατασκευής. Από εκεί, το νερό θα ρίπτεται στον ωκεανό από ένα υποθαλάσσιο τούνελ. 

Η Tepco, διαχειρίστρια εταιρεία της μονάδας, φιλοδοξεί να έχει έτοιμες τις εγκαταστάσεις απόρριψης ως την άνοιξη, ενώ εκκρεμεί κι έγκριση άδειας ασφαλείας από την Ρυθμιστική Αρχή Πυρηνικών. 

Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, που βρίσκεται σε συνεργασία με τις ιαπωνικές αρμόδιες αρχές για τη διασφάλιση των κριτηρίων ασφαλείας, θα στείλει αποστολή στη χώρα που θα συντάξει έκθεση προτού αρχίσει η διαδικασία της απόρριψης.

Το επεξεργασμένο νερό

Ο τρομακτικός σεισμός των 9 Ρίχτερ στις 11 Μαρτίου του 2011 προκάλεσε ένα σαρωτικό τσουνάμι που κατέστρεψε τα συστήματα παροχής ρεύματος και ψύξης του σταθμού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την τήξη των αντιδραστήρων Νο. 1, 2 και 3 και τη διαρροή μεγάλων ποσοτήτων ραδιενέργειας. Το νερό που χρησιμοποιήθηκε για να ψύξει τους πυρήνες των αντιδραστήρων διέρρευσε στα υπόγεια των αντιδραστήρων και αναμείχθηκε με το βρόχινο νερό και τα υπόγεια ύδατα. 

Οι 130 τόνοι μολυσμένου νερού συλλέχθηκαν, πέρασαν από επεξεργασία κι έπειτα αποθηκεύτηκαν σε δεξαμενές που πλέον αριθμούν τις 1.000 και καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης των εγκαταστάσεων. Περίπου το 70% από το «ALPS επεξεργασμένο νερό», όπως αποκαλείται λόγω των μηχανημάτων που χρησιμοποιήθηκαν για το φιλτράρισμά του, εξακολουθεί να περιέχει καίσιο κι άλλα ραδιονουκλεΐδια που υπερβαίνουν τα όρια για την απόρριψή τους.

Η Tepco υποστηρίζει πως η ραδιενέργεια μπορεί να μειωθεί σε ασφαλή επίπεδα και θα διασφαλίσει πως το ανεπαρκώς φιλτραρισμένο νερό θα περάσει από την κατάλληλη επεξεργασία ώστε να τηρεί τα νόμιμα όρια. 

Το τρίτιο δεν μπορεί να αφαιρεθεί από νερό, αλλά είναι ακίνδυνο σε μικρές ποσότητες και απελευθερώνεται συστηματικά από κάθε πυρηνικό σταθμό, υποστηρίζουν οι αξιωματούχοι. 

Η απόρριψη του ραδιενεργού νερού θα γίνει σταδιακά και οι συγκεντρώσεις τριτίου δε θα ξεπεράσουν τα επίπεδα προ ατυχήματος, σημειώνει η Tepco. 

Για ποιο λόγο απελευθερώνεται το νερό

Οι υπεύθυνοι στο Fukushima Daiichi αγωνίζονται να διαχειριστούν το μολυσμένο νερό από τον όλεθρο του 2011. Ιαπωνική κυβέρνηση και Tepco λένε πως οι δεξαμενές πρέπει να απομακρυνθούν ώστε να δημιουργηθεί χώρος για τις εγκαταστάσεις παροπλισμού του εργοστασίου – όπως χώρος αποθήκευσης για τα υπολείμματα λιωμένων καυσίμων και άλλα μολυσμένα απόβλητα. Η χωρητικότητα των δεξαμενών έχει φτάσει στο 96% και αναμένεται να έχει εξαντληθεί ο χώρος για τα 1,37 εκατομμύρια τόνους το φθινόπωρο. 

Οι υπεύθυνοι θέλουν η όλη διαδικασία να γίνει με ελεγχόμενο τρόπο ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος διαρροής στην περίπτωση άλλου μεγάλου σεισμού ή τσουνάμι. Το νερό θα απελευθερωθεί μέσω ενός σωλήνα από τις δεξαμενές δειγματοληψίας σε μια παράκτια δεξαμενή όπου να αραιωθεί με θαλασσινό νερό και, μέσω μιας υποθαλάσσιας σήραγγας, θα καταλήξει στα ανοιχτά, σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από τις ακτές. 

Ποιοι και γιατί ανησυχούν;

Οι ντόπιες αλιευτικές κοινότητες υποστηρίζουν πως οι επιχειρήσεις τους κι, ως εκ τούτου ο βιοπορισμός τους, θα δεχτεί άλλο ένα σοβαρό πλήγμα. Γειτονικές χώρες, όπως η Κίνα και η Νότια Κορέα, έχουν εγείρει επίσης ζήτημα ασφάλειας. 

«Θα ήταν καλύτερα αν το νερό δεν απελευθερωνόταν στον ωκεανό, αλλά αυτό φαίνεται αναπόφευκτο. Προσωπικά θεωρώ αυτές τις πελώριες δεξαμενές πιο ενοχλητικές. Την επόμενη φορά που θα υπάρξει νέα διαρροή από λάθος η αλιεία της Φουκουσίμα θα έχει τελειώσει» λέει ο Κατσουμάσα Οκάουα, ιδιοκτήτης καταστήματος θαλασσινών στο Ιγουάκι, νοτίως του πυρηνικού σταθμού. 

Η κυβέρνηση προβλέπει κονδύλι 80 δισεκατομμυρίων γιεν (580 εκατ. δολ.) για τη στήριξη της αλιείας της Φουκουσίμα. 

Μάλιστα, η Tepco, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει την ανησυχία των πολιτών, κρατά εκατοντάδες γλώσσες και οστρακοειδή σε δύο ομάδες, αφενός σε μία δεξαμενή με κανονικό θαλασσινό νερό, αφετέρου σε άλλη μία με αραιωμένο επεξεργασμένο νερό. «Το πείραμα είναι για να επιβεβαιώσουν οι άνθρωποι πως το επεξεργασμένο νερό που θεωρούμε ασφαλές για απόρριψη στη θάλασσα, δεν θα έχει επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή» σημειώνει ο Τομοχίκο Μαγιουζούμε, υπεύθυνος επικοινωνίας της Τepco. 

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως οι επιπτώσεις στην υγεία από την κατανάλωση τριτίου και άλλων ραδιοϊσότοπων μέσω της τροφικής αλυσίδας ίσως είναι χειρότερες από την πρόσληψή του μέσω νερού. 

Άλλος ένας λόγος ανησυχίας είναι οι διασταυρώσεις ασφαλείας. Η TEPCO υποστηρίζει πως τα δείγματα νερού αξιολογούνται και από τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), αλλά και τον αντίστοιχο φορέα της Ιαπωνίας, ωστόσο οι εμπειρογνώμονες επιμένουν πως θέλουν ελέγχους από ανεξάρτητες αρχές. 

Σε τι κατάσταση βρίσκονται οι αντιδραστήρες;

Τεράστιες ποσότητες ραδιενεργών λιωμένων πυρηνικών καυσίμων παραμένουν στο εσωτερικό των αντιδραστήρων. Ρομποτικοί ανιχνευτές έχουν παράσχει κάποιες πληροφορίες, αλλά η κατάσταση των λιωμένων συντριμμιών είναι κατά κύριο λόγο άγνωστη.

Όπως σημειώνει ο Ακίρα Όνο, επικεφαλής καθαρισμού στο πλαίσιο παροπλισμού της μονάδας, το έργο τους είναι «ασύλληπτα δύσκολο». 

Στις αρχές του έτους, ένα τηλεχειριζόμενο υποβρύχιο όχημα συνέλεξε με επιτυχία ένα μικροσκοπικό δείγμα -ποσότητα που αντιστοιχεί σε μόλις μία κουταλιά, από τους περίπου 880 τόνους λιωμένου καυσίμου στους τρεις αντιδραστήρες- από το εσωτερικό του αντιδραστήρα της Μονάδας 1. 

(Καθημερινή)