Πόσοι υδρογονάνθρακες χωράνε στην κλιματική κρίση;

Τελείωσε και η 27^η Σύνοδος για το κλίμα με μια ακόμη περίτρανη νίκη για τα ορυκτά καύσιμα. Μια αναμενόμενη νίκη. Σε αυτό το μουντιάλ, στο κλιματικό μουντιάλ,  δεν υπάρχουν εκπλήξεις και ανατροπές όπως στο παγκόσμιο του Κατάρ όπου για παράδειγμα η μεγάλη Γερμανία έχασε από την Ιαπωνία και το Βέλγιο από το Μαρόκο.

Εδώ τα πράγματα κυλούν αναμενόμενα. Όχι ότι δεν κάνουμε ευκαιρίες, αλλά κάτι το γήπεδο που γέρνει προς το τέρμα μας κάτι ο διαιτητής που στραβοκοιτάζει… δεν καταφέρνουμε να αλλάξουμε το αποτέλεσμα.

Έτσι για παράδειγμα, στο θέμα της συγκράτησης της ανόδου της θερμοκρασίας κάτω από 1,5^ο Κελσίου, με βάση την απόφαση της Γλασκώβης (COP26), ο στόχος της φετινής Συνόδου ήταν η περαιτέρω ενίσχυση αυτής της φιλοδοξίας και των δράσεων για την επίτευξη του στόχου αυτού.

Ο στόχος, σώθηκε τελευταία στιγμή απλά παραμένοντας ως έχει γιατί αρχικά υπήρχε αμφισβήτηση από συγκεκριμένους συνέδρους για την διατήρηση αυτού του στόχου και προσπάθεια υιοθέτησης στόχου 2^ο Κελσίου!!.

Αυτό φυσικά – ευτυχώς – ήταν κόκκινη γραμμή για αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και η ΕΕ, και έτσι συμβιβάστηκαν να παραμείνει ουσιαστικά ως είχε[i].

Ε, δεν το λες και νίκη.

Στο ακόμη μεγαλύτερο θέμα, αυτό της απεξάρτησης μας από τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα, που κυρίως ευθύνονται για την κλιματική κρίση, χάσαμε κατά κράτος.

Θυμίζω ότι στη Γλασκώβη (COP26) για πρώτη φορά αναφέρθηκαν τα ορυκτά καύσιμα σε απόφαση του COP και μάλιστα μόνο ο άνθρακας, ενώ τελευταία στιγμή σώθηκε η απόφαση αφού έγινε δεκτή η θέση της Ινδίας για phase down (μείωση) και όχι phase out (κατάργηση) της χρήσης άνθρακα[ii].

Στο COP27 έγινε μάχη.

Κάποια στιγμή μάλιστα κυκλοφόρησε από δημοσιογραφικές πηγές[iii] ότι η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία θεωρούσαν κόκκινη γραμμή ακόμη και την συμπερίληψη του όρου «ορυκτά καύσιμα» στην τελική απόφαση. Εκεί πήγαν να καταρρεύσουν οι συνομιλίες.

Εν τέλει το τελικό κείμενο αναφέρει μεν ορυκτά καύσιμα, χωρίς να τα ονομάζει,  αλλά από την άλλη κάνει αναφορά σε επιθυμητές τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών (low emissions) που ουσιαστικά είναι πύλη εισόδου για ορυκτό αέριο, καθώς και για δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα.

Φανταστείτε τη δύναμη του λόμπυ των ορυκτών καυσίμων.

Να γνωρίζεις ότι η κλιματική κρίση προκαλείται από εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, να γνωρίζεις ότι οι εκπομπές προκαλούνται από τη χρήση ορυκτών καυσίμων, αλλά να μην το αποδέχεσαι επίσημα.

Είμαστε στο 2022 και μόλις τέλειωσε το COP27, η κλιματική κρίση κάνει πάρτι στο σαλόνι μας κι εμείς δεν τολμάμε να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους.

Το πιο ισχυρό λόμπυ. Πιο ισχυρό και από το λόμπυ της καπνοβιομηχανίας[iv] το οποίο και αντέγραψε σε μεγάλο βαθμό[v].

Κάθε φορά που γράφω ένα άρθρο, έχει προηγηθεί και κάποια καινούργια κλιματική καταστροφή.  Τώρα είναι αυτή στο νησί  Ίσκια στην Κάτω Ιταλία[vi].

Γιατί συνεχίζουμε να αγνοούμε αυτό που με τις αισθήσεις μας καταγράφουμε καθημερινά πλέον;

Η επιβίωση του ανθρώπινου είδους και επικράτηση του στον πλανήτη, στηρίχτηκε στην ικανότητα του να αναγνωρίζει τον κίνδυνο και να αντιδρά σε αυτόν. Αναπτύχθηκε το ένστικτο της επιβίωσης. Γιατί δεν λειτουργεί στην περίπτωση της κλιματικής κρίσης;

Η πιο προφανής απάντηση είναι γιατί δεν έχουμε πειστεί ότι μας αφορά. Δεν πιστεύουμε ότι είναι άμεσος ο κίνδυνος. Δεν συμβαίνει σήμερα σε εμάς. Συμβαίνει αλλού, σε μακρινές χώρες. Το βλέπουμε στις οθόνες μας, λέμε τα «πω πω» μας και μετά αλλάζουμε κανάλι. Λήξη συναγερμού.

Αλλά και όταν συμβεί κοντά μας έχουμε τον τρόπο μας να αποφεύγουμε την ουσία. Δεν κοιτάμε την γενεσιουργό αιτία, δηλαδή την κλιματική αλλαγή, αλλά τους παράγοντες που κάνουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής ακόμη χειρότερες, δηλαδή, την έλλειψη υποδομών και την κακή πολιτική διαχείριση. 

Τέλεια. Επομένως, φταίει η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ. Χειροπιαστοί υπαίτιοι. Όχι επιστημονικούρες …. έτσι χάνεται η κλιματική μπάλα.

Σε όλο τον πλανήτη η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων δεν έχει την κλιματική κρίση σαν το υπό αριθμόν ένα πρόβλημα, φυσικά σε αντίθεση με την επιστήμη.

Λογικό, αν εξετάσει κανείς τα ερεθίσματα που έχει και την πληροφόρηση που κυκλοφορεί. Σήμερα με τον φόβο έλλειψης καυσίμων από την αγορά και το χειμώνα να έρχεται, η λύση του ενεργειακού προβλήματος είναι πρώτη προτεραιότητα για τον κόσμο.

Η εισβολή στην Ουκρανία πρόσφερε την καλύτερη δικαιολογία για κλιματική απραξία και αδράνεια που μπορούσε να σκεφτεί ακόμη και ο νοσηρότερος εγκέφαλος. Δηλαδή τι καλύτερο μπορούσα να περιμένει η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων γα να συνεχίσει να κυριαρχεί;

Με αυτά και με αυτά, όλοι κοιτάμε το σήμερα κι έχει, ο όποιος θεός πιστεύετε, για το αύριο.

Μόνο που δεν είναι έτσι.

Υπάρχει και η επιστήμη που δεν μασάει τα επιστημονικά λόγια της, ανεξάρτητα αν μπορεί να επιβάλει τις θέσεις και προτάσεις της.

Τελευταίο καταφύγιο ο προϋπολογισμός άνθρακα.

Τι είναι αυτό; Απλοί υπολογισμοί που μπορεί να καταλάβει ο καθένας.

Όπως λέμε 3 το λάδι, 3 το ξύδι, πόσο το λαδόξυδο[vii];

Το σκεπτικό έχει ως εξής:

• γνωρίζουμε πόσο διοξείδιο του άνθρακα υπάρχει ήδη στην ατμόσφαιρα και πόσους βαθμούς υπερθέρμανσης προκάλεσε ήδη αυτό
• επομένως, γνωρίζουμε πόσο επιπλέον διοξείδιο του άνθρακα χρειάζεται να προστεθεί στην ατμόσφαιρα, για να ανέβει η θερμοκρασία συνολικά έως 1,5^ο Κελσίου
• γνωρίζουμε επίσης, πόσα αποθέματα ορυκτών καυσίμων (τα αποδεδειγμένα) υπάρχουν στον πλανήτη και πόσο διοξείδιο του άνθρακα εμπεριέχουν και θα εκπέμψουν χρησιμοποιούμενα
• επομένως μπορούμε να υπολογίσουμε το ποσοστό των γνωστών αποθεμάτων που μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέχρι η άνοδος της θερμοκρασίας να φτάσει 1,5^ο Κελσίου.
• Κατ επέκταση γνωρίζουμε το ποσοστό των γνωστών αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων που πρέπει να μείνουν εκεί που είναι ΑΘΙΚΤΑ.

 

Όπως φαίνεται και από το διάγραμμα από το σύνολο των 3,5 τρις τόνων CO2 που εμπεριέχονται στα αποθέματα ορυκτών καυσίμων, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο 400-500 δις τόνοι CO2[viii].

Δηλαδή το 11-15% των γνωστών αποθεμάτων μόνο.

Τα υπόλοιπα πρέπει να μείνουν εκεί που βρίσκονται

Και αυτό περιλαμβάνει και τους γαλανόλευκους υδρογονάνθρακες οι οποίοι δυστυχώς εκπέμπουν και αυτοί μαύρο διοξείδιο του άνθρακα (σημειολογικά).

Να το επαναλάβω για να μην ξεχνιόμαστε:  συγκράτηση της ανόδου της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από 1,5^ο Κελσίου δεν μας οδηγεί σε ένα πλανήτη παράδεισο. Το αντίθετο. Απλά πάνω από 1,5^ο Κελσίου χάνεται η κλιματική μπάλα τελείως.

Αλλά δυστυχώς, όπως γνωρίζετε και γνωρίζω, το είδος δεν το διακρίνει η πρόνοια. Θα το πιούμε το πικρό ποτήρι της ανεξέλεγκτης κλιματικής κρίσης. Τα παιδιά μας δηλαδή, και θα μας καταριούνται για την απληστία και απερισκεψία.

Μην πάτε μακριά. Βουλιάζουμε στο σκουπίδι σε στεριά και θάλασσες, που είναι κυρίως προϊόν μιας άπληστα καταναλωτικής κοινωνίας και εφεύραμε την  Black Friday για να καταναλώσουμε κομμάτι παραπάνω. Η οποία δεν διαρκεί μόνο μια μέρα, και μάλιστα προστέθηκε και η cyber Monday σε περίπτωση που δεν προλάβατε. Και όλα αυτά λίγες βδομάδες πριν τις γιορτές που γίνεται ο καταναλωτικός χαμός.

Ε, δεν παιζόμαστε.

Ευτυχώς υπάρχουν και οι νεαροί ακτιβιστές που λένε τα πράγματα με το όνομα τους[ix].

Όσο για το μέλλον, μπορούμε να θεωρούμε ήδη χαμένο τον στόχο του 1,5^ο Κελσίου, Οι προβλέψεις για το που θα σταματήσει η άνοδος είναι τρομακτικές με εύρος από 2,3 ^ο Κελσίου κόλαση μέχρι τον εφιάλτη των 4,0 ^ο Κελσίου. [x]

Για να καταλάβουμε τι λέμε, ο πλανήτης έχει να δει άνοδο πάνω από 2.5^ο Κελσίου εδώ και 3 εκατομμύρια χρόνια.!!![xi]

Καιρός είναι λοιπόν να την ξαναδεί……

 

Δρ. Ιωάννης Τσιπουρίδης

Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας,

Δ/ντης Κέντρου Ερευνών Ανανεώσιμων και Κλιματικης Αλλαγής στο πανεπιστήμιο TUM της Μομπάσα, Κένυα.

Μέλος της Ομάδας Loss and Damage Collaboration