(upd:18:55) Το σχέδιο νόμου για τη βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων και των αστικών αποβλήτων, με την επέκταση των αρμοδιοτήτων της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας ως προς τις υπηρεσίες αυτές, παρουσίασε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, κατά τη διάρκεια του σημερινού Υπουργικού συμβουλίου.
Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιδιώκεται η ανάθεση στην υφιστάμενη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αρμοδιοτήτων εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος (ύδρευσης και αποχέτευσης), καθώς και των φορέων διαχείρισης αστικών αποβλήτων.
Για πρώτη φορά ρυθμίζονται κατά τρόπο συνεκτικό το πεδίο και ο φορέας της ρυθμιστικής και ελεγκτικής εποπτείας των φορέων παροχής υπηρεσιών ύδατος και αποχετεύσεως, καθώς και επεξεργασίας αστικών αποβλήτων.
Η νέα ρυθμιστική αρχή θα αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο ελέγχου των υπηρεσιών διαχείρισης υδάτων και αποβλήτων, με τον καθορισμό ενός σαφούς και διαφανούς πλαισίου για τη διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών.
Περαιτέρω, δεδομένης της ανάθεσης αυτών των αρμοδιοτήτων σε αυτοτελή ανεξάρτητη διοικητική αρχή (ΡΑΕ), είναι αναγκαίος ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου διακυβέρνησης των ζητημάτων που σχετίζονται ιδίως με τη διαχείριση των υδάτων, προκειμένου αυτό να ανταποκρίνεται στη νέα προσέγγιση από τα οικεία διοικητικά όργανα.
Επίσης με το νομοσχέδιο:
- Εξορθολογίζονται και επικαιροποιούνται αρμοδιότητες των φορέων υδατικής διαχείρισης και πολιτικής.
- Τροποποιούνται μεμονωμένες ρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για την ορθολογική διαχείριση των υδάτων.
- Θεσπίζεται εθνική στρατηγική για τα ύδατα.
- Ενισχύονται η διαφάνεια και η ορθολογικότητα της υδατικής πολιτικής και εν τέλει η θέση των καταναλωτών μέσω της θέσπισης λογοδοσίας των φορέων παροχής υπηρεσιών ύδατος και του ελέγχου των αναπτυξιακών-επενδυτικών και τιμολογιακών πολιτικών τους.
- Προβλέπονται για πρώτη φορά ετήσιες εκθέσεις προγραμματισμού και πενταετή γενικά σχέδια υπηρεσιών ύδατος (masterplans).
Στο πρωινό του ρεπορτάζ το energypress έγραφε:
Τις βασικές αρχές νομοσχεδίου με το οποίο η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας θα επεκτείνει τις αρμοδιότητές της αναλαμβάνοντας και τους τομείς των υδάτων, καθώς και των απορριμμάτων και εν γένει των αποβλήτων, θα παρουσιάσει σήμερα στο Υπουργικό Συμβούλιο ο Υπουργός ΠΕΝ Κώστας Σκρέκας.
Η σύσταση ανεξάρτητων αρχών διαχείρισης απορριμμάτων καθώς και υδάτων και λυμάτων αποτελεί «προαπαιτούμενο» του Ταμείου Ανάκαμψης προκειμένου να προχωρήσει στην εκταμίευση των κονδυλίων. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποφάσισε την δημιουργία μιας υπερ-εποπτικής αρχής για ενέργεια, νερά και σκουπίδια υπό την ομπρέλα της ΡΑΕ, αξιολογώντας ότι έτσι θα επιταχύνει διαδικασίες. Κι αυτό διότι, η ΡΑΕ, παρά την σημαντική έλλειψη προσωπικού, διαθέτει την απαιτούμενη οργανωτική και κτιριακή υποδομή, έμπειρο προσωπικό και επομένως εκτιμάται ότι μπορεί να ανταπεξέλθει και σε αυτό.
Σε ότι αφορά τον τομέα των υδάτων, η ΡΑΕ θα είναι αρμόδια για την εφαρμογή της πολιτικής ορθολογικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων που έχει σχεδιαστεί από το ΥΠΕΝ. Επίσης, θα πρέπει να ενισχύσει το θεσμικό πλαίσιο και να εποπτεύσει τον τομέα, συμπεριλαμβανομένου του εξορθολογισμού της τιμολογιακής πολιτικής για το νερό σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», διασφαλίζοντας παράλληλα και τη βιωσιμότητα των υπηρεσιών ύδρευσης στην Ελλάδα.
Για τα απόβλητα η Αρχή θα επιβλέπει την ορθότητα της τιμολογιακής πολιτικής, τη διαχείριση των απορριμμάτων ανά τη χώρα και την ορθή λειτουργία των αρμόδιων υπηρεσιών του Δημοσίου αλλά και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Είναι αξιοσημείωτο ότι για τη διαχείριση των σκουπιδιών και των λυμάτων η Ελλάδα καταβάλει ανά εξάμηνο στην Κομισιόν πολλά εκατομμύρια ευρώ.
«Η ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων και των υδάτων είναι αλληλένδετη με την ενέργεια στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας» έχει δηλώσει ο ΥΠΕΝ αναφέροντας ότι: «τα απόβλητα μιας βιομηχανίας μπορεί να αποτελέσουν τις πρώτες ύλες για άλλους κλάδους. Το ζητούμενο για πολύτιμα αγαθά, όπως το νερό, είναι να διασφαλίσουμε την επάρκειά τους προωθώντας την εξοικονόμηση και την επαναχρησιμοποίηση, βελτιώνοντας παράλληλα τις προσφερόμενες υπηρεσίες στους πολίτες. Για παράδειγμα, πρέπει να υλοποιήσουμε επενδύσεις για την αναβάθμιση των δικτύων πόσιμου νερού για τον περιορισμό των διαρροών που ανέρχονται ακόμα και στο 50% σε ορισμένες περιπτώσεις. Αντίστοιχα, θα πρέπει να μπούμε σε μια λογική επαναχρησιμοποίησης των επεξεργασμένων λυμάτων για αρδευτικούς και βιομηχανικούς σκοπούς. Ο απώτερος στόχος είναι να επιτύχουμε υψηλό βαθμό ανταποδοτικότητας για τους καταναλωτές».
Στο πλαίσιο αυτό, όπως είχε πεί ο κ. Σκρέκας, «η δημιουργία ρυθμιστικής αρχής θα μπορούσε να είναι καθοριστική στην απρόσκοπτη υλοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων, να συμβάλλει στην ορθολογική τιμολόγηση και να βελτιώσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η ΡΑΕ διαθέτει την τεχνογνωσία και θα μπορούσε να επεκτείνει τη δραστηριότητά της και σε άλλους κλάδους εκτός από την ενέργεια, πάντα με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον».
Και σε άλλες χώρες
Πρέπει να σημειωθεί ότι η ενιαία ρυθμιστική αρχή για ενέργεια και περιβάλλον συναντάται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Για την ακρίβεια, στην Ιταλία λειτουργεί η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, Δικτύων και Περιβάλλοντος (ARERA) η οποία είναι υπεύθυνη για την εποπτεία των τομέων ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, διαχείρισης νερού, διαχείρισης απορριμμάτων και τηλεθέρμανσης.
Ενιαίες ανεξάρτητες αρχές για την ενέργεια, το νερό ή το περιβάλλον υπάρχουν και σε αρκετές άλλες χώρες της Ευρώπης. Στην Ιρλανδία λειτουργεί η «Commission for Regulation of Utilities» (CRU), στη Βουλγαρία η EWRC (η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και Υδάτων), ενώ αντίστοιχη αρχή υπάρχει και στη Μάλτα.