Μια παράδοξη και συνάμα θετική για το κλίμα συνέπεια της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία «βλέπει» ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ): Οι παγκόσμιες εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου προβλέπεται να φθάσουν στην «κορύφωσή τους» το 2025. Ουσιαστικά προβλέπει επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, χάρη στην αύξηση των επενδύσεων σε πιο βιώσιμες πηγές, σύμφωνα με την ετήσια έκθεσή του.
Μια εβδομάδα πριν αρχίσει η COP27, η παγκόσμια σύνοδος για το κλίμα, στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου, ο Οργανισμός προειδοποιεί στην έκθεσή του για το 2022 εναντίον των «ρηγμάτων» μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών χωρών όσον αφορά τις επενδύσεις σε μορφές ενέργειας που εκπέμπουν λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα και ζητεί «μείζονα διεθνή προσπάθεια» για να «μειωθεί» αυτό το «ανησυχητικό χάσμα».
Το βασικό σενάριο
Κατά το κεντρικό του σενάριο, που βασίζεται στις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι κυβερνήσεις για τις κλιματικές επενδύσεις (Inflation Reduction Act, ή «νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού», στις ΗΠΑ, «Fit for 55» και «RePowerEU» στην Ευρώπη, «Πράσινη μεταμόρφωση» στην Ιαπωνία…), οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 θα φθάσουν στην κορύφωσή τους, στα 37 δισεκατομμύρια τόνους, το 2025, κατόπιν θα μειωθούν στα 32 δισεκ. τόνους το 2050.
Ωστόσο, υπάρχει ο κίνδυνος οι μέσες θερμοκρασίες να αυξηθούν κατά περίπου 2,5° Κελσίου ως το 2100, επίπεδο που «απέχει πολύ από το να αρκεί για να αποφευχθούν ακραίες συνέπειες όσον αφορά το κλίμα».
Ο ΔΟΕ υπογραμμίζει για ακόμη μια φορά την ανάγκη να γίνουν μαζικές επενδύσεις σε καθαρές μορφές ενέργειας, πράσινες ή απαλλαγμένες από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, όπως η πυρηνική ενέργεια, καθώς και να επιταχυνθούν σε κάποιους τομείς όπως αυτός των μπαταριών (ειδικά για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα), των φωτοβολταϊκών και των ηλεκτρολυτών που παράγουν υδρογόνο ώστε να μειωθούν οι εκπομπές CO2 κυρίως της βιομηχανίας.
Πάντα σύμφωνα με το κεντρικό σενάριο, οι επενδύσεις αυτές αναμένεται να ξεπεράσουν τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια ως το 2030, όμως θα απαιτείτο να ξεπεράσουν τα 4 τρισεκατομμύρια δολάρια προκειμένου να εκπληρωθούν οι συνθήκες για να πραγματωθεί το σενάριο που προβλέπει «μηδενικές καθαρές εκπομπές» το 2050.
Το τέλος του φυσικού αερίου
Από εκεί και πέρα, ο κόσμος πλησιάζει το τέλος της χρυσής εποχής του φυσικού αερίου που διαρκεί εδώ και μία δεκαετία, δήλωσε ο διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (International Energy Agency, ΙΕΑ) Φάτιχ Μπιρόλ, εν μέσω της ενεργειακής κρίσης που έχει προκαλέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και των μαζικών επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
«Η ζήτηση φυσικού αερίου, ιδιαίτερα στις προηγμένες οικονομίες, υποχωρεί», εξήγησε ο Φάτιχ Μπιρόλ κατά την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης του οργανισμού στην οποία διαπιστώνεται «βαθιά αναπροσαρμογή» των παγκόσμιων αγορών της ενέργειας.
«Οι απαντήσεις των κυβερνήσεων παντού στον κόσμο σε αυτή την ενεργειακή κρίση παραπέμπει σε μία ιστορική καμπή”: “Η κρίση αυτή έχει στην πράξη επιταχύνει την μετάβαση προς την πράσινη ενέργεια», δήλωσε ο Φάτιχ Μπιρόλ κατά την διάρκεια της online συνέντευξης Τύπου.
«Οι αγορές της ενέργειας και οι δημόσιες πολιτικές έχουν αλλάξει από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όχι μόνο πρόσκαιρα, αλλά για τις επόμενες δεκαετίες», αναφέρεται στην έκθεση του Οργανισμού.
Την ώρα που ορισμένες χώρες επιδιώκουν ενεργά την αύξηση ή την διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας τους σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο – ενέργεια προερχόμενη από ορυκτά καύσιμα που προκαλεί μεγάλες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα – πολλοί εξετάζουν την επιτάχυνση των δομικών αλλαγών προς καθαρές μορφές ενέργειας, τονίζει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.
Μεγάλες απώλειες για τη Ρωσία
Η Λοράνς Τουμπιανά, πρώην πρεσβευτής της Γαλλίας για το Κλίμα και εκ των αρχιτεκτόνων της συμφωνίας του Παρισιού του 2015, δήλωσε ότι η έκθεση δείχνει ξεκάθαρα ότι «οι επενδύσεις στις καθαρές πηγές ενέργειας αναμένεται να τριπλασιασθούν μέχρι το 2030 και ότι το φυσικό αέριο βρίσκεται σε αδιέξοδο».
Το ρήγμα στην τροφοδοσία της Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο ήρθε με τόση ταχύτητα που λίγοι θα το θεωρούσαν δυνατό ακόμη και τον προηγούμενο χρόνο, αναφέρεται στην ετήσια έκθεση του Διεθνή Οργανισμού Ενέργειας.
Σε κανένα από τα τρία σενάρια που εξετάζει ο Οργανισμός, οι ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν επανέρχονται στα επίπεδα του 2021.
Η Μόσχα θα χάσει περί τα 1.000 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξαγωγές μέχρι το 2030, είναι η εκτίμηση του Φάτιχ Μπιρόλ.
Για πρώτη φορά, και τα τρία σενάρια του Οργανισμού εντοπίζουν την προσεχή κορύφωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων (άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου) που είναι υπεύθυνα για την υπερθέρμανση της Γης.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας τονίζει για μία ακόμη φορά την ανάγκη για μαζικές επενδύσεις σε καθαρές μορφές ενέργειας, είτε πρόκειται για πράσινες είτε πρόκειται για απανθρακοποιημένες πηγές, όπως είναι η πυρηνική ενέργεια, και για την επιτάχυνση σε ορισμένους τομείς όπως οι ηλεκτρικές μπαταρίες, τα φωτοβολταϊκά ή το υδρογόνο.
