Γιατί οι παγκόσμιοι κολοσσοί επενδύουν στην πυρηνική σύντηξη

Ιδρύθηκε το 1998. Έχει καταθέσει περισσότερα από 1.800 διπλώματα ευρεσιτεχνίας και πρόσφατα κατόρθωσε να ελέγξει πλάσμα σε θερμοκρασία 75 εκατομμυρίων βαθμών εντός ερευνητικού αντιδραστήρα σύντηξης. Μόνο τυχαίο δεν είναι, λοιπόν, το γεγονός ότι η αμερικανική TAE Technologies μπήκε στο «ραντάρ» των Chevron και Google.

Οι δύο επιχειρηματικοί κολοσσοί, μαζί με άλλους χρηματοδότες, θα ρίξουν 250 εκατομμύρια δολάρια στο επόμενο project της TAE Technologies: Τον αντιδραστήρα σύντηξης Copernicus που στόχο έχει να αποδείξει τη βιωσιμότητα επίτευξης καθαρής παραγωγής ενέργειας με την τεχνολογία της TAE. Αυτό που η εταιρεία χαρακτηρίζει ως «το προτελευταίο βήμα για την εμπορική χρήση καθαρής ενέργειας μέσω πυρηνικής σύντηξης».

Κατά τη διάρκεια των 24 ετών ύπαρξής της, η TAE Technologies έχει συγκεντρώσει κεφάλαια 1,2 δισ. δολαρίων. Και δεν είναι η μόνη εταιρεία στο πεδίο της πυρηνικής σύντηξης που έχει τραβήξει το ενδιαφέρον επενδυτών. Το 2019, Τζεφ Μπέζος, Microsoft και άλλοι επένδυσαν 127 εκατομμύρια δολάρια στην General Fusion. Την ίδια χρονιά η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε χρηματοδότηση 220 εκατομμυρίων στερλινών για τη δημιουργία αντιδραστήρων πυρηνικής σύντηξης. Το 2020, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ ενέκρινε δαπάνες 4,7 δισ. για την πυρηνική σύντηξη, με το 1,5 δισ. να κατευθύνεται στον ITER, το πολυεθνικό πρόγραμμα για αντιδραστήρα σύντηξη που κατασκευάζεται στη νότια Γαλλία.

Γιατί, όμως, μετά από δεκαετίες ερευνών δεν έχουμε ακόμη στα χέρια μας την τεχνολογία που για ορισμένους αποτελεί το «ιερό δισκοπότηρο» της παραγωγής ενέργειας; Και γιατί αφού ακόμα δεν την έχουμε, κάποιοι επιμένουν να επενδύουν στην υπόσχεσή της;

Πυρηνική σύντηξη είναι η διαδικασία κατά την οποία δύο άτομα συγχωνεύονται, δημιουργώντας ένα βαρύτερο στοιχείο, με ταυτόχρονη απελευθέρωση ενέργειας. Με απλά λόγια, είναι το αντίθετο της σχάσης, η αντίδραση που χρησιμοποιείται στα σημερινά πυρηνικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας και τα πυρηνικά όπλα.

Αυτό συμβαίνει στην καρδιά των άστρων. Κάθε φορά που κοιτάμε τον Ήλιο, στην πραγματικότητα παρατηρούμε έναν αντιδραστήρα σύντηξης, αναμμένο εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτό και μόνο εξηγεί γιατί είναι τόσο δύσκολο να κλείσουμε «έναν Ήλιο σε κουτί», εδώ στη Γη. Και να το κάνουμε συντηρώντας μια αντίδραση που θα παράγει περισσότερη ενέργεια από αυτή που θα απαιτεί ώστε να… συντηρηθεί.

Ωστόσο οι επενδυτές επιμένουν. Οι ποσότητες ενέργειας που υπόσχεται η πυρηνική σύντηξη, αν και εφόσον επιτευχθεί, προκαλούν ίλιγγο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις η σύντηξη των ατόμων υδρογόνου που περιέχει 1 λίτρο θαλασσινού νερού μπορεί να δώσει την ίδια ενέργεια με την καύση 298,9 λίτρων βενζίνης. Επιπλέον, η σύντηξη δεν παράγει πολύ λιγότερο ραδιενεργά απόβλητα σε σχέση με έναν κλασικό πυρηνικό σταθμό, καθόλου αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ενώ σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας δεν υπάρχει κίνδυνος πυρηνικού ατυχήματος.

Από τη δεκαετία του 1950, όταν για πρώτη φορά διατυπώθηκε σε θεωρητικό επίπεδο η πιθανότητα πυρηνικής σύντηξης για την παραγωγή ενέργειας, η υλοποίηση του πρώτου αντιδραστήρα τοποθετείτο περίπου «30 χρόνια μακριά». Οι δεκαετίες περνούσαν και τα «30 χρόνια» μετακυλίονταν προς το μέλλον. Σε σημείο που η πρόβλεψη έγινε ανέκδοτο μεταξύ των επιστημόνων: «η πυρηνική σύντηξη θα είναι πάντα 30 χρόνια μακριά». Το κατά πόσο το ανέκδοτο έχει πια παλιώσει μένει να αποδειχθεί. Ωστόσο η τεχνολογία συνεχίζει να τρέχει και το ενδιαφέρον για την πυρηνική σύντηξη δεν δείχνει να υποχωρεί.

Γιάννης Παλιούρης | liberal.gr