Καύσωνας: Τι κάνουν αρκετές πόλεις για να αντιμετωπίσουν τον «σιωπηλό δολοφόνο»

Από τις ΗΠΑ μέχρι την Ισπανία και από την Ινδία μέχρι την Ελλάδα, πολλές χώρες βιώνουν ήδη ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι με πολύ υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες. Με τους επιστήμονες να προειδοποιούν πως τα επόμενα χρόνια η κατάσταση θα γίνεται όλο και χειρότερη, με συχνότερους και πιο ισχυρούς καύσωνες λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, πολλές πόλεις έχουν ήδη να επεξεργάζονται καινοτόμες ιδέες και λύσεις για να κρατούν τους κατοίκους τους πιο ασφαλείς.

Υψηλό ρίσκο

Γνωστοί ως και «σιωπηλοί δολοφόνοι» για την… ύπουλη δράση τους, οι καύσωνες ευθύνονται για όλο και μεγαλύτερο αριθμό θανάτων ετησίως. Ωστόσο, επειδή πολλές φορές ο θάνατος έρχεται στο σπίτι, με την υψηλή θερμοκρασία να επιδεινώνει  υπάρχοντες νόσους και ασθένειες, σπάνια αποδίδεται στον καύσωνα.

Οι ηλικιωμένοι, αλλά και τα μικρά παιδιά, όπου η θερμοκρασία σώματος δεν ρυθμίζεται εύκολα, είναι οι πιο ευάλωτες κατηγορίες, σύμφωνα με τους γιατρούς, μαζί με τις γυναίκες που βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης ή θηλάζουν, όπως και τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Εκτός από τους θανάτους, οι καύσωνες ευθύνονται για την αύξηση του αριθμού των ατυχημάτων, στη δουλειά ή στους δρόμους, καθώς η ζέστη φέρνει υπνηλία. Επίσης η υψηλή θερμοκρασία ευθύνεται για το ξέσπασμα πυρκαγιών, την καταστροφή των αγροτικών καλλιεργειών και προβλήματα στην ενεργειακή επάρκεια.

Μείωση του κινδύνου 

Σε άρθρο που υποστηρίζεται από το Thomson Reuters Foundation και δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του World Economic Forum γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο πρωτοποριακό πιλοτικό σύστημα που εφαρμόζει η Αθήνα, με το οποίο για πρώτη φορά ταξινομούνται οι καύσωνες με βάση το επίπεδο κινδύνου, όπως γίνεται περίπου με τους τυφώνες. Επικεφαλής του προγράμματος προειδοποίησης (Chief Heat Officer) για την προφύλαξη των κατοίκων της Αθήνας, είναι η καθηγήτρια Ελένη Μυριβίλη.

Όπως επισημαίνεται, το σύστημα χρησιμοποιεί έναν αλγόριθμο που βασίζεται σε καιρικές προβλέψεις αλλά και στοιχεία από παλαιότερους καύσωνες και τον αριθμό των νεκρών που είχαν καταγραφεί, προκειμένου να διαμορφώσει το επίπεδο κινδύνου.

Για την προστασία των κατοίκων, στην Αυστραλία ο Ερυθρός Σταυρός έχει δημιουργήσει λίστες ευάλωτων πολιτών, με τους οποίους επικοινωνεί προκειμένου να βεβαιωθεί πως είναι καλά και αν δεν απαντούν στέλνουν μονάδα ανάγκης. Στην Ισπανία αντιστοίχως φροντίζουν να έχουν μόνιμα περιπολικά σε κρίσιμα σημεία υψηλού κινδύνου, όπως είναι οι δημοφιλείς παραλίες.

Πολλές χώρες, όπως πλέον και η Ελλάδα, έχουν θέσει σε εφαρμογή την αποστολή γραπτών μηνυμάτων εκτάκτου ανάγκης, τα οποία υπενθυμίζουν στους πολίτες να προσέχουν και προσφέρουν και συμβουλές για το πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν την κρίση του καύσωνα.

Στοχευμένα μέτρα

Πολλές πόλεις έχουν αρχίσει να δρομολογούν πρωτοποριακές μεθόδους, είτε για να περιορίσουν τις επιπτώσεις της υψηλής θερμοκρασίας είτε για να προστατεύσουν το κοινό.

Στο Τόκιο, οι αξιωματούχοι πειραματίζονται με αεροδυναμικές σήραγγες αέρα που έχουν σαν στόχο να αυξήσουν την ροή στις περιοχές που πλήττονται από την ζέστη. Στο Τελ Αβίβ τοποθετούν σε μεγάλους υπαίθριους χώρους και δημόσιες πλατείες υφασμάτινα σκίαστρα, ανοιχτού χρώματος, με ηλιακά πάνελ στην οροφή, που από την μία προσφέρουν σκιά όλη μέρα και από την άλλη συγκεντρώνουν ηλιακή ενέργεια, ώστε το βράδυ να φωτίζονται και να φωτίζουν τους χώρους.

Στο Κέιπ Τάουν και στο Μπουένος Άιρες τοποθετούν ειδικές στέγες σε δημόσια κτίρια, που προσφέρουν μεγαλύτερη δροσιά, ενώ στην Κουάλα Λουμπούρ δημιουργούν στα προάστια τοπικά συστήματα ψύξης με την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ώστε να δροσίσουν τα σπίτια που είναι συνδεδεμένα.

Όταν πάλι δεν υπάρχουν καινοτόμες ιδέες, βασίζονται στις απλές και τετριμμένες, όπως το να προσφέρουν ειδικά επιδόματα για την αγορά ανεμιστήρων ή και κλιματιστικών από τις πιο φτωχές οικογένειες.