Κι όμως, φταίει η κλιματική αλλαγή.
Η κατάρρευση του επιτελικού κράτους σαν επιδέξιος ταχυδακτυλουργός τράβηξε την προσοχή μας στις προφανείς και γνωστές πηγές του προβλήματος και έκρυψε την αλήθεια.
Φυσικά δεν ήταν η πρώτη φορά που αποτύγχανε το κράτος να ανταποκριθεί στις ανάγκες και στην αγωνία του κόσμου σε μια καταστροφή, αλλά ήταν η πρώτη που είχε αυτοονομαστεί «επιτελικό». Και δεν ήταν μόνο του σε αυτή την αποτυχία.
Το παγκοσμίου επιπέδου φιάσκο της Αττικής οδού δεν άφηνε περιθώρια για άλλη σκέψη ή για κάποια επιείκεια στην κριτική. Ναι, και στο εξωτερικό οι οδηγοί αποκλείονται στις εθνικές οδούς αλλά όχι για πάνω από 24 ώρες μέσα στο κέντρο μιας πρωτεύουσας.
Η εικόνα των εκατοντάδων ακινητοποιημένων οχημάτων λέει και κάτι άλλο όμως: πόσο πολύ χιόνι έπεσε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
Η χιονοκαταιγίδα της 24ης Ιανουαρίου 2022 ήταν ένα ακραίο φαινόμενο. Το ότι μια εβδομάδα μετά η πρωτεύουσα έχει περιοχές ακόμη θαμμένες στο χιόνι, λέει πολλά για την ανικανότητα του κράτους. Λέει όμως και πολλά για την ποσότητα του χιονιού που έπεσε.
Μερικοί τόλμησαν να αναφέρουν ότι ίσως θα έπρεπε και οι οδηγοί να είχαν βάλει ή τουλάχιστον να είχαν μαζί τους αλυσίδες.
Αν ο κρατικός μηχανισμός ήξερε από μέρες ότι ερχόταν χιονο-καταιγίδα, δεν το ήξεραν και οι πολίτες;
Γιατί και οι μεν και οι δε, αλλά κυρίως οι μεν, δεν το πήραν δεόντως σοβαρά;
Κι εδώ ερχόμαστε στο τι έκρυψε, και κρύβει κάθε φορά, η πρωτοφανής κρατική ανεπάρκεια και η έλλειψη σοβαρού σχεδιασμού πρόληψης σε συνδυασμό με τις δυστυχώς αποπροσανατολιστικές κραυγές καταδίκης.
Έκρυψε και εξαφάνισε από τη συζήτηση το γεγονός ότι έχουμε αλλάξει πίστα, ότι ανέβηκε ο βαθμός δυσκολίας κι εμείς δεν λέμε να το συνειδητοποιήσουμε.
Ποια πίστα; Η πίστα των ακραίων καιρικών φαινόμενων.
Και αυτό έγινε απλά, λόγω της επιδεινούμενης κλιματικής κρίσης.
Μάντρα, Μάτι, Μήδεια, Ελπίδα….. είναι μόνο μερικές από τις καταστροφές που έγινα πρόσφατα.
Και εμείς τι κάνουμε; Εξαντλούμαστε στην επίθεση και κριτική του κράτους και δεν κοιτάμε τα ποιοτικά στοιχεία των ακραίων καιρικών φαινομένων που επιφέρουν σημαντική ποσοτική αλλαγή στις καταστροφές.
Όλοι με πρωτοστατούντα τα συστημικά ΜΜΕ, που ξιφουλκούν εναντίον του …συστήματος.
Όμως τα ίδια τα ελληνικά ΜΜΕ, στο ίδιο δελτίο ειδήσεων, που τα βάζουν με το σύστημα, όταν παρουσιάζουν παρόμοιες ειδήσεις από το εξωτερικό υπογραμμίζουν ότι ευθύνονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα και ενίοτε τα αποδίδουν στην κλιματική κρίση.
Να κι ένα παράδειγμα που μας αφορά. Πρόσφατο άρθρο του Independent ουσιαστικά συνδέει τις τρεις τελευταίες καταστροφές με την κλιματική κρίση:
Heatwaves, fires and snow: Greece’s extreme weather of last six months in pictures
Τι δεν καταλαβαίνουμε λοιπόν;
Ότι ο συνδυασμός της κρατικής ανικανότητας και των κραυγών καταδίκης, έκρυψε ταχυδακτυλουργικά την κλιματική κρίση που βρίσκεται παρούσα εδώ και καιρό, και θα χειροτερεύει.
Οι συνέπειες των ακραίων καιρικών φαινομένων που η κλιματική αλλαγή κάνει πιο έντονα και πιο συχνά έχουν διατυπωθεί με σαφήνεια εδώ και δεκαετίες.
Αλλά ποιος άκουγε ή ακούει τους γραφικούς επιστήμονες και ακτιβιστές;
Και είμαστε μόνο την αρχή. Αυτά είναι τα αποτελέσματα ανόδου της θερμοκρασίας κατά 1.1ο Κελσίου. Φανταστείτε τι περιμένει τα παιδιά μας με 2.5-3.0 ο Κελσίου άνοδο.
Γιατί προς τα εκεί πάμε, όσο ακόμη μας ξινίζει και μας μυρίζει η απανθρακοποίηση, βαφτίζουμε πράσινο το ορυκτό αέριο και διώχνουμε τις ανεμογεννήτριες από τα πάτρια εδάφη των προγόνων μας.
Ναι είναι δεδομένη η αναποτελεσματικότητα και ανικανότητα του κράτους. Και καλά κάνουμε να ασκούμε έντονη κριτική. Δεν φτάνει όμως αυτό. Πρέπει να αντιδράσουμε.
Μπορούμε να διορθώσουμε τα στραβά δεκαετιών;
Να γίνει βελτίωση των ανεπαρκών ή ανύπαρκτων υποδομών; Δύσκολο έως ακατόρθωτο.
Να αγοραστεί ο εξοπλισμός που δεν υπάρχει; Περισσότερα εκχιονιστικά, περισσότερα πυροσβεστικά (επίγεια κι εναέρια), περισσότερες αντλίες, βάρκες, σκηνές….
Και χρειαζόμαστε περισσότερο κόσμο να τα χειρίζεται. Καλά ίσως όχι έναν για να εκχιονίσει κάθε σπίτι στην επικράτεια, αλλά σίγουρα περισσότερους.
Πρωτίστως χρειαζόμαστε γνώση, οργάνωση, πρόβλεψη, πρόληψη, ενημέρωση εκπαίδευση και πάνω απ όλα σεβασμό στην επιστήμη και τις επιταγές της. Μακάρι να εξαντλήσαμε την αντιεπιστημονική γελοιότητα μας στην πανδημία.
Και παρ όλο που προφανώς προηγείται η κρατική ευθύνη της ατομικής ευθύνης, καλό είναι να γνωρίζουμε όλοι τι συμβαίνει για να μην παρασυρόμαστε από τα τρυκ των διάφορων ταχυδακτυλουργών.
Η κλιματική κρίση είναι εδώ και θα προκαλεί κάθε χρόνο χειρότερες καταστροφές παγκοσμίως. Αυτό που ζήσαμε αυτές τις μέρες, θα το ξαναζήσουμε σύντομα με φωτιές, πλημμύρες και πάλι χιόνια, όχι υποχρεωτικά με αυτή τη σειρά.
Ας αποφασίσουμε έστω και τώρα να αντιδράσουμε όπως απαιτεί η σοβαρότητα της κατάστασης και όπως επιτάσσει η επιστήμη.
Δρ. Ιωάννης Τσιπουρίδης
Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Διευθυντής RECCReC (Renewable Energy & Climate Change Research Center) και Επισκέπτης καθηγητής Technical University of Mombasa (TUM)
