Βιωσιμότητα και κοινή λογική στο προσκήνιο του συνεδρίου για τη Βιωσιμότητα στη ΝΑ Ευρώπη και τη Μεσόγειο.

Μετά την εναρκτήρια συνεδρία την Δευτέρα 1 Οκτωβρίου στην διάρκεια της οποίας ιδρύθηκε και το  EIT Climate-KIC Hub Greece, συνεχίστηκε χθες το συνέδριο του Economist στην Αθήνα, που διοργανώθηκε σε συνεργασία με το Sustainable Development Goals Center on Governance and Pubic Law, το Cambridge Institute for Sustainability Leadership (CISL), το European Public Law organization (EPLO), το European Law and Governance School (ELGS) και το UN SDSN Greece.

Η θεματολογία κυμάνθηκε γύρω από την προσπάθεια που απαιτείται για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας με χρονικό ορίζοντα το 2030 με ανάλυση των βασικών παραμέτρων όπως η βιώσιμη ανάπτυξη και το περιβάλλον, η κλιματική αλλαγή, η μετανάστευση, οι προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας και η διακυβέρνηση μέσα από συνέργειες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Χαρακτηριστικά αποσπάσματα ομιλιών:

Ανδρέας Παπανδρέου, συμπρόεδρος, Sustainable Development Solutions Network Greece (UN SDSN Greece)

Στην ίδρυση του UN SDSN Greece, καθώς και στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και την Ατζέντα 2030 αναφέρθηκε συνοπτικά από το βήμα του Economist ο συμπρόεδρος του Sustainable Development Solutions Network Greece (UN SDSN Greece) Ανδρέας Παπανδρέου, ενώ έδωσε βάρος σε έξι πεδία μετασχηματισμού (δημοκρατία, δημογραφία, κατανάλωση, παραγωγή, «έξυπνες» πόλεις, απεξάρτηση από τον άνθρακα). Ο κ. Παπανδρέου τόνισε ότι το πραγματικό πνεύμα των Στόχων είναι οι συνέργειες και οι συνεργασίες προκειμένου να αντιστραφεί η υφιστάμενη κατάσταση. Τέλος, χαρακτήρισε πρόκληση το να κατευθυνθούν προς την εκπλήρωση των Στόχων οι μετασχηματισμοί που σημειώνονται σε άλλα πεδία, όπως το διαδίκτυο και η τεχνητή νοημοσύνη.

Σπυρίδων Φλογαΐτης, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (ΕΟΔΔ)

Στον ρόλο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου αναφέρθηκε κατά τη συμμετοχή του στο 2ο Συνέδριο του Economist για τη βιωσιμότητα ο διευθυντής του εν λόγω οργανισμού Σπύρος Φλογαΐτης, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι δημιουργεί νέες ευκαιρίες για την προώθηση του διαλόγου αναφορικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Τόνισε επίσης τον κεντρικό ρόλο που θα πρέπει να έχει η προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης στο πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.

José Herrera, Υπουργός Περιβάλλοντος, Βιώσιμης Ανάπτυξης και Κλιματικής Αλλαγής της Μάλτας

Στην αυξημένη κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού διεθνώς, καθώς και στις μεταναστευτικές ροές ως σύγχρονες προκλήσεις που πρέπει να έχουν μια εννιαία αντιμετώπιση διότι επηρεάζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, αναφέρθηκε από το βήμα του Economist ο υπουργός Περιβάλλοντος, Βιώσιμης Ανάπτυξης και Κλιματικής Αλλαγής της Μάλτας José Herrera.

«Οι ροές αναμένεται να ενισχυθούν όπως και οι μετακινήσεις του ανθρώπινου δυναμικού, επηρεάζοντας μεταξύ άλλων και τον κοινωνικό ιστό, με κινδύνους όπως η δημιουργία γκέτο και το χάσμα μεταξύ των κοινωνικών τάξεων», σημείωσε ο κ. Herrera, τονίζοντας ότι ταυτόχρονα δημιουργούνται και ευκαιρίες. Στο πλαίσιο αυτό επίσης ανέφερε ότι το 20% των απασχολούμενων στη Μάλτα είναι μετανάστες – από τη βιομηχανία μέχρι τον τουρισμό και τις υπηρεσίες – κι αυτό προοιωνίζεται ευνοϊκές επιδράσεις στην ανάπτυξη.

«Τα τελευταία 16 χρόνια έχουμε ανταποκριθεί με αλληλεγγύη και με ανάπτυξη υποδομών στις ροές που φθάνουν στις ακτές της Μάλτας και παρά τις δυσκολίες που ενέχει η ενσωμάτωση αυτών των ανθρώπων στην κοινωνία της χώρας», είπε ο υπουργός της Μάλτας. Πρότεινε έναν οδικό χάρτη (εστιάζοντας στον Στόχο 10 των ΗΕ) που θα συνεισφέρει μεταξύ άλλων στη βελτίωση των συστημάτων ασφαλείας, στην καλή διαχείριση του προβλήματος με την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας, διότι «καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της το πρόβλημα», υπογράμμισε ο χαρακτηριστικά ο κ. Herrera.

Assia Bensalah Alaoui, Πρέσβης Ειδικής Αποστολής, Βασίλειο του Μαρόκου

Το μεταναστευτικό πρέπει να φύγει από την ευρωκεντρική προσέγγιση και να τύχει ανθρωπιστικής διαχείρισης, υπογράμμισε από το βήμα του συνεδρίου του Economist η Πρέσβης Ειδικής Αποστολής του Βασιλείου του Μαρόκου Assia Bensalah Alaoui. Ανασφάλεια, διαμάχες, ανισότητα αλλά και τομείς που σχετίζονται με την ευημερία και τις περιβαλλοντικές και τεχνολογικές αλλαγές συνάδουν με τη συνέχιση των μεταναστευτικών ροών, εξήγησε η πρέσβης, ενώ ανέφερε ως παράδειγμα το γεγονός ότι στην Aφρική το 1/5 των μεταναστευτικών ροών αφορά ροές εντός της ηπείρου και τάχθηκε κατά της άποψης ότι υπάρχει «εισβολή» στην Ευρώπη.

«Υπάρχει δραματοποίηση του θέματoς η οποία δεν επιτρέπει τη συζήτηση γύρω από την ανθρωπιστική δράση», είπε χαρακτηριστικά η κ. Bensalah Alaoui, σημειώνοντας ότι η μετανάστευση επιδρά στις διασυνοριακές σχέσεις στη Μεσόγειο και πέραν αυτής και δεν πρέπει να υπάρχουν αρνητικά φαινόμενα τα οποία «κανιβαλίζουν» την προσέγγιση όλης της Ευρώπης στο θέμα των μεταναστών.

Η πρέσβης του Μαρόκου ανέφερε ότι η διαφαινόμενη μείωση των ροών συχνά δείχνει αλλαγή διαδρομής κι αυτό που παρατηρούμε τώρα είναι μεγάλη πίεση στη δυτική διαδρομή: Μαρόκο – Τυνησία αλλά και στα Βαλκάνια. «Πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει περαιτέρω αποσταθεροποίηση της Tυνησίας και δεν θα αποσταθεροποιηθεί επίσης ο βασικός εταίρος της, το Μαρόκο. Έχουμε δεχθεί 50.000 μετανάστες από τον Ιανουάριο και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τους στηρίξουμε», πρόσθεσε και τόνισε ότι το Μαρόκο οφείλει να παίξει σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις που λαμβάνονται στην Ευρώπη. Εξάλλου, όπως εξήγησε, η κατάσταση των χωρών αλλάζει σε όλο το φάσμα: χώρες αναχώρησης, χώρες transit και χώρες υποδοχής και στο πλαίσιο αυτό πρέπει να αναζητηθούν κοινές λύσεις σε συνάφεια με τις ευρωπαϊκές αξίες – και ανέφερε ως παράδειγμα την στρατιωτική υποστήριξη που μπορεί να υπάρξει από τα ΗΕ.

Τέλος, πρότεινε ανάπτυξη κουλτούρας βιώσιμης ανάπτυξης μέσω της εκπαίδευσης και συντονισμό – κεντρικό και περιφερειακό – στο θέμα της διακυβέρνησης των προβλημάτων, από την οικειοποίηση της τεχνολογίας μέχρι το μεταναστευτικό.

Erik Solheim, Γενικός διευθυντής, Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) (video message απο το Ναϊρόμπι)

Η φιλοσοφία των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι τέτοια, ώστε μόνο αν προστατεύσουμε πραγματικά το περιβάλλον θα πετύχουμε να τους καλύψουμε όλους, τόνισε μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος στο συνέδριο του Economist ο γενικός διευθυντής του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) Erik Solheim.

«Και εδώ υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για όλους», τόνισε ο κ. Erik Solheim, αναδεικνύοντας επίσης τον ρόλο του επιχειρηματικού κόσμου. Όπως είπε, έχουμε ανεβάσει τον πήχυ των προσδοκιών μας για πρωτοβουλίες από τον ιδιωτικό τομέα και υπάρχουν πολλά παραδείγματα που δείχνουν την ανταπόκρισή του στις προκλήσεις, όπως π.χ. ότι όλες οι εταιρείες έχουν μειώσει τη χρήση πλαστικού, αυξάνεται η ζήτηση για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, πολλές εταιρείες καλλυντικών υιοθετούν πρακτικές φιλικές στο περιβάλλον κ.α..

Οι προκλήσεις δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από τον καθένα ατομικά, ενώ με τη συμμετοχή όλων το αποτέλεσμα θα είναι θεαματικό, υπογράμμισε ο εκπρόσωπος του UNEP.

Angelo Riccaboni, Πρόεδρος, PRIMA Foundation και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Siena

Ως μέρος της απάντησης που θα ήθελε να δώσει η Ευρώπη στις μεγάλες προκλήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης παρουσίασε το PRIMA Foundation σε ομιλία του στο συνέδριο του Economist o πρόεδρος του εν λόγω ιδρύματος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Siena Angelo Riccaboni, τονίζοντας ότι «πρέπει να συνεργαστούμε ως χώρες, ενδιαφερόμενα μέρη και καταναλωτές».

Η πρωτοβουλία του PRIMA ξεκίνησε από ένα ίδρυμα στη Βαρκελώνη με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 0,5 δις. ευρώ, με χρηματοδότηση από την Ευρώπη, μέλη και μη μέλη της ΕΕ, με σκοπό να αποτελέσει μέρος της λύσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη, εξήγησε ο κ. Riccaboni. «Η Ατζέντα 2030 είναι γεμάτη λόγια, αλλά πρέπει να έχουμε και έργα, για αυτό επικεντρωνόμαστε στις συνεργασίες γύρω από λύσεις στον τομέα των υδάτινων πόρων», είπε τονίζοντας τη σημασία των κοινών πρωτοβουλιών και της από κοινού διαχείρισης των λύσεων.

Αναφερόμενος στα έργα, ο καθηγητής μίλησε για την ποιοτική αλυσίδα του αγροδιατροφικού τομέα, ένα έργο που εγκαινιάστηκε από το PRIMΑ τον περασμένο Ιανουάριο και πλέον είναι σε εξέλιξη η διαδικασία επιλογής 40 επωφελούμενων – θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους. Αναφέρθηκε επίσης στα on line μαθήματα για όλους χάρις στη συνεργασία PRIMA και SDSN, προανήγγειλλε τη λειτουργία Παρατηρητηρίου Καινοτομίας και άλλες πρωτοβουλίες σε συνεργασία με 7 εμπλεκόμενες χώρες.

«Έχουμε λύσεις για τα προβλήματα, αρκεί να υπάρξει πολιτική βούληση και θα πιέσουμε τους πολιτικούς να αναλάβουν καινοτόμους πρωτοβουλίες”, είπε κλείνοντας την παρέμβασή του ο κ. Riccaboni.

Hugh Morshead, Εταίρος και διευθυντής του ομίλου, Henley & Partners

Η μετανάστευση σε συνάρτηση με τις επενδύσεις βρέθηκε στο επίκεντρο της εισήγησης που παρέθεσε στο συνέδριο του Economist για τη Βιωσιμότητα ο εταίρος και διευθυντής του ομίλου της Henley & Partners Hugh Morshead.

Ο κ. Morshead σημείωσε τη σημασία της αύξησης του μεριδίου των μεταναστών στην αύξηση του ΑΕΠ αλλά και στο κατά κεφαλήν εισόδημα, ακόμη και σε εργαζόμενους που λαμβάνουν τον κατώτατο μισθό. «Σε μέρη όπως η Ευρώπη όπου ο ρυθμός γεννήσεων έχει μειωθεί, με εύλογες επιπτώσεις στα ασφαλιστικά συστήματα και στην οικονομία, οι μετανάστες μπορούν να συμβάλουν με ποικίλους τρόπους… Άρα η παγκόσμια μετανάστευση πρέπει να τεθεί σε ένα πλαίσιο ως μια δύναμη για το καλό», εξήγησε.

Αναφέρθηκε επίσης στις ροές κεφαλαίων σε χώρες που δίνουν κίνητρα παραμονής μεταναστών, σημειώνοντας μεταξύ άλλων το παράδειγμα του προγράμματος στην Κύπρο που απέφερε 4 δις ευρώ, του αντίστοιχου στην Πορτογαλία που εισέφερε επίσης 4 δις ευρώ κ.α.. Όπως είπε, το αντίστοιχο πρόγραμμα στη Μάλτα απέφερε πάνω από 1 δις στο κοινωνικό ταμείο ανάπτυξης της χώρας, βοηθώντας τη να αντιμετωπίσει μακροπρόθεσμα το δημοσιονομικό πρόβλημα.

Μιλώντας τέλος για το Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της εταιρείας του, ο κ. Morshead σημείωσε ότι έχει δώσει πάνω από 1,5 δις δολάρια στα Ηνωμένα Έθνη, υποστηρίζοντας τη δημιουργία υποδομών για μετανάστες και την ανάπτυξη δεξιοτήτων, ενώ δράσεις αναπτύσσονται και στην περιοχή της Καραϊβικής, σε συνέχεια των περσινών τυφώνων. «Το όραμα μας είναι αυτό της προώθησης της έννοιας του υπεύθυνου πολίτη», τόνισε εν κατακλείδι.

Γιώργος Πεχλιβάνογλου, Γενικός διευθυντής, Eunice WIND και πρόεδρος της Wind Energy Committee, ASME

Την προσπάθεια διασύνδεσης της πολιτικής και της καινοτομίας με στόχο την ανάπτυξη της τεχνολογίας στην αιολική ενέργεια ανέδειξε μέσα από το συνέδριο του Economist ο γενικός διευθυντής της Eunice WIND και πρόεδρος της Wind Energy Committee, ASME Γιώργος Πεχλιβάνογλου αναφερόμενος στο παράδειγμα της Τήλου που έχει καταστεί αυτόνομη ενεργειακά.

Ο κ. Πεχλιβάνογλου μίλησε για το υπάρχον μοντέλο win-lose, όπου από την παραγωγή στην κατανάλωση η εξίσωση κατά μήκος της αλυσίδας διανομής έχει απώλειες και αναφέρθηκε στα μη συνδεδεμένα νησιά που βασίζονται ενεργειακά στο πετρέλαιο, σε αντιδιαστολή με τις ευκαιρίες που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν όπως συνέβη με το project της Τήλου. Αναφερόμενος στον στόχο της εταιρείας του για ορθολογικό τρόπο διανομής της ενέργειας, μίλησε για το σύστημα S4S που μπορεί να κάνει διανομή από το δίκτυο δημιουργώντας ανεξαρτησία και συμβάλλοντας στην ενεργειακή αυτονόμηση των απομακρυσμένων περιοχών με ταυτόχρονη διάνοιξη προοπτικών. Έτσι, όπως είπε, αυτή η τεχνολογία συνδυάζει το όχημα της ενεργειακής δημοκρατίας, που είναι οι αυτόνομες ενεργειακά κοινότητες, οι οποίες μπορούν να παράγουν ηλεκτρισμό για να καλύπτουν τις ανάγκες τους, κερδίζοντας ταυτόχρονα από την επιστροφή στο σύστημα της περίσσειας ενέργειας. Έτσι έχουμε τη μετάβαση από την παραδοσιακή έννοια του καταναλωτή και του παραγωγού στο μοντέλο net-prosumer, αυτού που παράγει και διανέμει ενέργεια σε απομακρυσμένες περιοχές βελτιώνοντας ταυτόχρονα τις προοπτικές ανάπτυξης αυτών των περιοχών.

Σπύρος Κουβέλης, Διευθυντής προγράμματος, SDGs Centre for Governance and Public Law, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών

Στη λειτουργία (από πέρυσι) του Κέντρου διακυβέρνησης και δημοσίου δικαίου, το οποίο δημιουργήθηκε με στόχο να βοηθήσει όλους τους συνεργαζόμενους φορείς στο να πετύχουν την υπέρβαση, να κινηθούν δηλαδή πέρα από την ικανοποίηση των Στόχων, αναφέρθηκε από το βήμα του Economist ο Διευθυντής προγράμματος του SDGs Centre for Governance and Public Law και πρώην υφυπουργός Εξωτερικών Σπύρος Κουβέλης. Έφερε αρκετά παραδείγματα στο πλαίσιο των συνολικά 17 Στόχων του ΟΗΕ, σημειώνοντας την αξία του νομικού πλαισίου. Όπως είπε ο κ. Κουβέλης, η εξυπηρέτηση των Στόχων προϋποθέτει ότι πρέπει να είμαστε σε θέση να εξετάσουμε στόχους και υποστόχους από κοινού κι αυτό με τη σειρά του σημαίνει συνεργασίες.

Μιλώντας για τα εμπόδια που υπάρχουν στην εξυπηρέτηση αυτού του στόχου, ο κ. Κουβέλης σημείωσε ότι απαιτείται να προωθούμε ισχυρούς θεσμούς, πλαίσιο που αναδεικνύει άλλωστε τον σκοπό του Κέντρου. Τέλος, επιχείρησε να απαντήσει στο κλασικό ερώτημα: αν ήσουν στην κυβέρνηση για μία εβδομάδα και μπορούσες να περάσεις έναν νόμο ποιος θα ήταν αυτός; «Θα περνούσα έναν νόμο που θα απαιτούσε την εφαρμογή όλων των Στόχων…. Εξάλλου, τα τρις δολάρια που πρέπει να κινητοποιηθούν για τη βιώσιμη ανάπτυξη δεν θα κινητοποιηθούν ποτέ εάν δεν εμπλέξουμε όλους τους ενδιαφερόμενους», κατέληξε.

 

Προσωπικά ψηφίζω με τα δύο χέρια το πόστερ του 1ου συνεδρίου

 

Γιάννης Τσιπουρίδης

2 Οκτωβρίου 2018

Τα αποσπάσματα των ομιλιών από τον Αθήνα 9,84