The Economist : Ο κόσμος χάνει τον πόλεμο με την κλιματική αλλαγή.
Η αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας σημαίνει ότι η χρήση των ορυκτών καυσίμων μας πηγαίνει προς τη λάθος κατεύθυνση.
Η ΓΗ καίγεται.
Από το Σιάτλ ως τη Σιβηρία αυτό το καλοκαίρι, οι φλόγες καίνε το βόρειο ημισφαίριο.
Μία από τις 18 πυρκαγιές που σαρώνουν την Καλιφόρνια, που είναι μεταξύ των χειρότερων στην ιστορία της Πολιτείας, παράγει τόση θερμότητα που δημιούργησε το δικό της καιρό!.
Οι πυρκαγιές που έπληξαν μια παράκτια περιοχή κοντά στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα σκότωσαν 91 άτομα (βλ. Άρθρο).
Αλλού άνθρωποι ασφυκτιούν από τη ζέστη. Περίπου 125 έχουν πεθάνει στην Ιαπωνία ως αποτέλεσμα ενός καύσωνα που προκάλεσε για πρώτη φορά θερμοκρασίες στο Τόκιο πάνω από 40 ° C.
Τέτοιες καταστροφές, που κάποτε θεωρούνταν απίθανες, είναι πλέον συνηθισμένες. Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει εδώ και καιρό ότι, καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται - είναι ήδη περίπου 1 ° C θερμότερος σήμερα από ό, τι πριν ανάψουν οι πρώτοι κλίβανοι της βιομηχανικής εποχής - οι καιρικές συνθήκες θα τρελαθούν.
Μια πρώτη ανάλυση διαπίστωσε ότι αυτό το καυτό ευρωπαϊκό καλοκαίρι θα ήταν λιγότερο από 50% πιθανό να συμβεί, αν δεν υπήρχε η υπερθέρμανση του πλανήτη που προκαλείται από τον άνθρωπο.
Ωστόσο, καθώς ο αντίκτυπος της αλλαγής του κλίματος γίνεται πιο εμφανής, τόσο μεγαλώνει και το μέγεθος της πρόκλησης μπροστά μας.
Τρία χρόνια μετά τη συμφωνία στο Παρίσι να κρατηθεί η άνοδος της θερμοκρασίας "πολύ κάτω από" 2 ° C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι εκ νέου σε αύξηση και το ίδιο και οι επενδύσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Το 2017, για πρώτη φορά μετά από τέσσερα χρόνια, η ζήτηση για κάρβουνο αυξήθηκε.
Οι επιδοτήσεις για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, μειώνονται σε πολλά μέρη και οι επενδύσεις έχουν ελαττωθεί.
Η φιλική προς το κλίμα πυρηνική ενέργεια είναι δαπανηρή και μη δημοφιλής.
Είναι εύκολο να νομίζουμε ότι πρόκειται για προσωρινά εμπόδια και ότι η ανθρωπότητα, με το ένστικτό της για αυτοσυντήρησή, θα καταφέρει να νικήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Στην πραγματικότητα, χάνει τον πόλεμο.
Ζώντας στον παράδεισο των ορυκτών καυσίμων
Η ανεπαρκής πρόοδος δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε καθόλου πρόοδο. Καθώς τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες καθώς και άλλες τεχνολογικές εφαρμογές χαμηλών εκπομπών άνθρακα, γίνονται φθηνότερες και αποδοτικότερες, η χρήση τους έχει αυξηθεί. Πέρυσι ο αριθμός των ηλεκτρικών αυτοκινήτων που πουλήθηκαν σε όλο τον κόσμο ξεπέρασε το 1 εκατομμύριο. Σε ορισμένες ηλιόλουστες και ανεμοδαρμένες περιοχές η ανανεώσιμη ενέργεια τώρα κοστίζει λιγότερο από τον άνθρακα.
Η κοινή γνώμη ανησυχεί. Μια περυσινή δημοσκόπηση σε 38 χώρες διαπίστωσε ότι το 61% των πολιτών θεωρούν την κλιματική αλλαγή ως μεγάλη απειλή. Μόνο οι ισλαμιστές τρομοκράτες είχαν υψηλότερα ποσοστά.
Στη Δύση οι επενδυτές μιλούν για αποεπένδυση από εταιρείες που έχουν έσοδα από άνθρακα και πετρέλαιο.
Παρά την απόφαση του Προέδρου Donald Trump να αποσύρει την Αμερική από τη συμφωνία του Παρισιού, πολλές αμερικανικές πόλεις και πολιτείες επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να παραμείνουν στη συμφωνία.
Ακόμη και κάποιοι Ρεπουμπλικάνοι φαίνονται τώρα λιγότερο αντίθετοι στην αντιμετώπιση του προβλήματος (βλ. Άρθρο).
Στην Κίνα και την Ινδία, οι πολίτες που πνίγονται από την κάπνα αναγκάζουν τις κυβερνήσεις τους να αναθεωρήσουν σχέδια που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στον άνθρακα για να ηλεκτροδοτήσουν τις χώρες τους.
Οι αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι η μείωση του άνθρακα είναι εφικτή. Παρόλα αυτά, αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολη.
Ένας λόγος είναι η αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας, ειδικά στην αναπτυσσόμενη Ασία. Το 2006-16, οι αναδυόμενες οικονομίες της Ασίας οδήγησαν την κατανάλωση ενέργειας σε αύξηση κατά 40%. Η χρήση του άνθρακα, το πιο βρώμικο ορυκτό καύσιμο, αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 3,1%. Η χρήση του καθαρότερου φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 5,2% και του πετρελαίου κατά 2,9%.
Τα ορυκτά καύσιμα είναι πιο εύκολο να συνδέονται στα σημερινά ηλεκτρικά δίκτυα παρά οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που εξαρτώνται από τον αν ο ήλιος λάμπει ή αν ο άνεμος φυσάει.
Ο δεύτερος λόγος είναι η οικονομική και πολιτική αδράνεια. Όσο περισσότερα ορυκτά καύσιμα καταναλώνει μια χώρα, τόσο πιο δύσκολο είναι να απομακρυνθεί από αυτά. Τα ισχυρά λόμπι και οι ψηφοφόροι που τους υποστηρίζουν, έχουν ενθρονίσει τον άνθρακα στο μίγμα ενέργειας. Η αλλαγή του κατεστημένου μπορεί να διαρκέσει χρόνια. Το 2017 η Βρετανία έζησε την πρώτη ημέρα χωρίς κάρβουνο από την έναρξη της Βιομηχανικής Επανάστασης στα1800.
Τελευταίος λόγος είναι η τεχνική πρόκληση της απομάκρυνσης του άνθρακα από βιομηχανίες πέραν της βιομηχανίας παραγωγής ενέργειας. Ο χάλυβας, το τσιμέντο, η γεωργία, οι μεταφορές και άλλες μορφές οικονομικής δραστηριότητας αντιπροσωπεύουν πάνω από τις μισές παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Είναι τεχνικά πιο δύσκολο να καθαριστούν από ότι η παραγωγή ενέργειας και υποστηρίζονται από εμπεδωμένα βιομηχανικά συμφέροντα.
Ο κόσμος δεν στερείται ιδεών για να πραγματοποιήσει το στόχο του Παρισιού. Ωστόσο, καμία από αυτές τις μεταβάσεις σε λύσεις χαμηλού άνθρακα δεν θα συμβεί στον απαιτούμενο βαθμό, εκτός εάν αντιμετωπιστεί η κλιματική αταξία άμεσα.
Οι δυτικές χώρες έγιναν πλούσιες με μια «διατροφή» άνθρακα για την βιομηχανική ανάπτυξη τους.
Πρέπει τώρα να τιμήσουν τη δέσμευσή τους στη συμφωνία του Παρισιού για να βοηθήσουν τις φτωχότερες χώρες τόσο να προσαρμοστούν σε μια θερμότερη Γη, όσο και να μειώσουν τις μελλοντικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, χωρίς να θυσιάσουν την ανάπτυξη που απαιτείται για να ξεπεράσουν τη φτώχεια τους.
Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα έχει βραχυπρόθεσμο οικονομικό κόστος - αν και η μετάβαση από τον άνθρακα μπορεί τελικά να δημιουργήσει οικονομικό πλεόνασμα, όπως έγινε και με τη μετάβαση τον 20ο αιώνα σε αυτοκίνητα, φορτηγά και ηλεκτρικό ρεύμα με καύση άνθρακα.
Οι πολιτικοί πρέπει να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στη διαδικασία μεταρρύθμισης και στην εξασφάλιση ότι οι πιο ευάλωτοι δεν θα πληρώσουν το τίμημα της αλλαγής.
Ίσως η υπερθέρμανση του πλανήτη να τους βοηθήσει να αναπτύξουν συλλογική βούληση.
Δυστυχώς, μέχρι να γίνει αυτό, ο κόσμος θα ζεσταθεί κι άλλο ακόμη.
2 Αυγούστου 2018
This article appeared in the Leaders section of the print edition under the headline "In the line of fire"
