Να φύγετε, να πάτε αλλού.

Τις τελευταίες μέρες μια νέα ομοβροντία δημοσιευμάτων μου θύμισε άλλες  εποχές που θα ήθελα να είχαν μείνει ανάμνηση.

Αφορμή η κατασκευή αιολικών πάρκων στην περιφέρεια. Οι τίτλοι αρνητικοί και καταδικαστικοί:

• Με καταστροφή απειλούνται τα ……….. στο βωμό της "ανάπτυξης".
• «Ελντοράντο» για τα μονοπώλια της Ενέργειας η εγκατάσταση νέων αιολικών πάρκων.
• Η ασύδοτη ανάπτυξη των αιολικών πάρκων και στην…………..
• Λέμε όχι στις ανεμογεννήτριες, έχουμε τους ανεμόμυλους των παππούδων μας.

 

Στα κενά συμπληρώνετε την περιοχή της επιλογής σας

 

Είναι όντως έτσι τα πράγματα; Γίνεται τέτοια μεγάλη καταστροφή της φύσης; των παραδοσιακών χώρων; της ιστορίας και του πολιτισμού μας;

Με την κατασκευή ενός αιολικού πάρκου;

Επειδή αυτές οι σοβαρότατες καταγγελίες έχουν ξανακουστεί και φοβάμαι πολύ ότι θα ξανακουστούν, ας προσπαθήσουμε να δούμε όσο μπορούμε πιο αναλυτικά και αντικειμενικά, τι σημαίνει η κατασκευή ενός αιολικού πάρκου.

Πως απαντάει κανείς στο άγχος και το φόβο καλοπροαίρετων ανθρώπων, που με όσα ακούνε από ανθρώπους του περίγυρού τους, αρχίζουν και πιστεύουν ότι ένα αιολικό πάρκο θα καταστρέψει την περιοχή τους, το βιος τους, το μέλλον των παιδιών τους;

 

Η πρώτη και εύκολη απάντηση είναι να προτείνει σε αυτούς τους ανθρώπους, να επισκεφθούν ένα αιολικό πάρκο. Εκεί θα καταλάβουν ότι δεν έχουν τίποτε να πάθουν και τίποτε να φοβούνται.

Κι εδώ θέλω να αναφερθώ σε πρόσφατη δημοσκόπηση στην Μεγάλη Βρετανία για την αποδοχή της αιολικής ενέργειας.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μια ιδιαίτερα μεγάλη ανάπτυξη τόσο χερσαίων όσο και θαλάσσιων αιολικών πάρκων που έφτασε στα τέλη του 2017 τα 19.000 MW, και μάλιστα είναι πρώτη δύναμη παγκοσμίως στα θαλάσσια αιολικά πάρκα. Για σύγκριση αναφέρω ότι εμείς έχουμε εγκαταστήσει  2.600 MW στη χώρα μας.

Επομένως ο κόσμος εκεί, λοιπόν, ΓΝΩΡΙΖΕΙ τι θα πει αιολικό πάρκο και ξέρει τι απαντάει  στις δημοσκοπήσεις, οι απαντήσεις του έχουν ιδιαίτερη σημασίαί.

Απαντώντας λοιπόν μετά λόγου γνώσεως, να τι είπε:

• Σύμφωνα με τα στοιχεία, η υποστήριξη για την αιολική ενέργεια ήταν στο 85%, δηλαδή αυξήθηκε κατά 3% σε σχέση με το προηγούμενο ρεκόρ πέρυσι.
• Ο αριθμός των ανθρώπων που δήλωσαν ότι θα ήταν ευχαριστημένοι αν είχαν ένα μεγάλο έργο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην περιοχή τους, αυξήθηκε στο 66%, σημειώνοντας αύξηση 8% από πριν από ένα χρόνο.
• Τέλος το 74% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι ανησυχούσε για την κλιματική αλλαγή.

Αυτά από ανθρώπους μιας χώρας όπου τα αιολικά  πάρκα έχουν μπει στην καθημερινότητά τους και μόνο μετανοιωμένοι δεν φαίνονται.

Από σύμπτωση σήμερα πριν δημοσιεύσω το άρθρο μου, δημοσιοποιήθηκαν άλλες 2 πολύ ενδιαφέρουσες δημοσκοπήσεις, μία που αφορά πάλι στην Βρετανία και μία στην Τουρκία.

     

Πάμε τώρα να δούμε ποια καταστροφή συντελείται με την εγκατάσταση ανεμογεννητριών:

 

Κατ αρχάς πρέπει να συμφωνήσουμε ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη χωρίς κάποια επέμβαση στο περιβάλλον. Ότι κάνουμε επεμβαίνει στο φυσικό περιβάλλον. Οποιαδήποτε κατασκευή έχει αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον. Τα σπίτια που ζούμε και οι χώροι εργασίας επιβάρυναν το περιβάλλον.

Φυσικά επιβαρύνουν το περιβάλλον και τα ξενοδοχεία, τα σπίτια ή οι μεζονέτες, τα κυνηγετικά ή άλλα καταφύγια, που κατασκευάζουμε σε λόφους ή βουνά και οι ταβέρνες, τα μπαρ και τα κάθε είδους καταστήματα ψυχαγωγίας στις παραλίες.

Και φυσικά το οδικό δίκτυο και όλα γενικά τα έργα υποδομής (ενέργεια, επικοινωνίες, ύδρευση, αποχέτευση) που πρέπει να κατασκευαστούν για να μας βοηθήσουν να πάμε ως εκεί και στη συνέχεια να ζήσουμε με άνεση.

Όλα δυστυχώς, «φορολογούν» το περιβάλλον.

Επίσης πρέπει να συμφωνήσουμε ότι χρειαζόμαστε ενέργεια και μάλιστα, δυστυχώς, όλο και περισσότερη.

Επομένως αναζητούμε μια πηγή ενέργειας που θα έχει τη μικρότερη δυνατή επέμβαση στο περιβάλλον και κατά την εγκατάσταση της αλλά και κατά τη λειτουργία της.

Και σε αυτή την αναζήτηση επιλογές λύσεων σε άλλους τόπους, όπου θα επιβαρύνονται άλλοι για λογαριασμό μας (πχ. Πτολεμαΐδα), δεν γίνονται δεκτές.

Λοιπόν, οι πηγές ενέργειας που έχουν την μικρότερη δυνατή επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον κατά την εγκατάσταση και λειτουργία τους, είναι όλες οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και φυσικά και η αιολική που είναι το σημερινό μας αντικείμενο .

 

Γιατί;

Επειδή:

• Η επέμβαση της αιολικής ενέργειας στο φυσικό περιβάλλον είναι σημειακή χρονικά και γεωγραφικά, σε αντίθεση με τις συμβατικές πηγές ενέργειας και την πυρηνική ενέργεια. Κατά τη φάση της κατασκευής ενός αιολικού πάρκου, η όποια ελάχιστη επέμβαση στο περιβάλλον, εντοπίζεται αυστηρά στην περιοχή κατασκευής του έργου και λήγει μόλις ολοκληρωθεί η εγκατάσταση του.  Επαναλαμβάνω πως η επιβάρυνση είναι σημειακή χρονικά και γεωγραφικά. Ποια άλλη πηγή ενέργειας μπορεί να το ισχυριστεί αυτό;  
• Η αιολική ενέργεια και οι λοιπές Ανανεώσιμες δεν καταστρέφουν το περιβάλλον στο οποίο λειτουργούν , γιατί δεν σχετίζονται με εκπομπές στερεών, υγρών ή αέριων ρύπων. Είναι οι μόνες πηγές ενέργειας που κατά τη λειτουργία τους δεν εκπέμπουν κανενός είδους ρύπο. Κανένα! Ποια άλλη πηγή ενέργειας μπορεί να το υπερηφανευτεί αυτό;
• Η ισχύουσα αδειοδοτική διαδικασία και ιδιαίτερα η περιβαλλοντική αδειοδότηση είναι από τις πλέον αυστηρές και χρονοβόρες τουλάχιστον της Ευρώπης, με αποτέλεσμα ένα έργο Αιολικής ενέργειας από αιτήσεως αδειοδότησης μέχρι κατασκευής να χρειάζεται 8-10 χρόνια. Λόγω των ημερών να πω ότι, κάποια από τα έργα που υλοποιούνται τώρα, «είδαν» το τελικό του 2006 που η Γαλλία έχασε το κύπελλο στα πέναλτι από την Ιταλία και σίγουρα τον τελικό του 2010 που το πήρε η Ισπανία νικώντας 1-0 την Ολλανδία στην παράταση.
• Η καθαρή έκταση που καταλαμβάνουν οι σημερινές αιολικές εγκαταστάσεις είναι ένα μικρό ποσοστό του συνόλου της έκτασης στην οποία αναπτύσσονται και η υπόλοιπη έκταση μεταξύ ανεμογεννητριών σε ένα αιολικό πάρκο είναι ελεύθερη για αγροτικές ή κτηνοτροφικές δραστηριότητες. Φαντάζομαι θα έχετε δει φωτογραφίες με αγελάδες και κατσίκες που βόσκουν ανενόχλητες κάτω από ανεμογεννήτριες.
• Για να γίνει κατανοητό το θέμα της χρησιμοποιούμενης έκτασης, θα παραθέσω ένα θεωρητικό παράδειγμα. Η κάλυψη όλων των ηλεκτρικών αναγκών της χώρας μας από ανεμογεννήτριες, θα σήμαινε την χρήση μόλις 24.000 στρεμμάτων. Για σύγκριση και μόνο αναφέρεται ότι οι εκτάσεις που έχουν χρησιμοποιηθεί για την αξιοποίηση του λιγνίτη ξεπερνούν κατά πολύ τα 200.000 στρέμματα.
• Η αιολική ενέργεια δεν απειλεί τα οικοσυστήματα. Αντίθετα είναι η πιο φιλική πηγή ενέργειας που έχουμε στη διάθεση μας, είναι το όπλο μας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και επομένως αυτή που θα προστατέψει τα οικοσυστήματα από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής,

 

Το μόνο πιθανό πρόβλημα, που δεν έχει αντικειμενική απάντηση γιατί απλά είναι υποκειμενικό, είναι η αισθητική ενός αιολικού πάρκου.

Αν τις βρίσκετε άσχημες και χαλάνε το τοπίο σας, το μόνο που μπορώ να πω είναι να φανταστείτε στη θέση τους ένα λιγνιτικό σταθμό και ίσως αυτό να σας βοηθήσει να το ξεπεράσετε.

 

 

Το ζήτημα της ενεργειακής μετάβασης είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό ζήτημα και οφείλουμε να το εξετάσουμε με τη δέουσα σοβαρότητα και όση αντικειμενικότητα μπορεί να επιστρατέψει ο καθένας μας.

 

Να δούμε όμως και τη μεγαλύτερη εικόνα;

 

Γιατί έχουμε στραφεί στις ανανεώσιμες πηγές ενεργείας και μεταξύ αυτών και στην αιολική; Η στροφή επιβάλλεται για τους εξής 3 κύριους λόγους με διαφορετική χρονική διάσταση επείγοντος ο καθένας:

• Τα ορυκτά καύσιμα εξαντλούνται – με ορίζοντα τα μέσα με τέλος του τρέχοντα αιώνα
• Τα ορυκτά καύσιμα καταστρέφουν το περιβάλλον και προκαλούν θανατηφόρα ατμοσφαιρική ρύπανση -  απαιτείται άμεση αντίδραση
• Τα ορυκτά καύσιμα προκαλούν την κλιματική αλλαγή – η αντίδραση έχει ήδη καθυστερήσει  

Και αν αυτούς τους τρεις λόγους τους αποτιμήσει κανείς οικονομικά θα αντιληφθεί ότι τα ορυκτά καύσιμα είναι πάρα πολύ ακριβά και γι αυτό άλλωστε επιδοτούνται ακόμη και τώρα που μιλάμε.

Στο συνημμένο παράρτημα Α, μπορείτε να δείτε μια ανάλυση για την κλιματική αλλαγή και τις κόκκινες γραμμές ανόδου της θερμοκρασίας και προϋπολογισμού άνθρακα που πρέπει να τηρηθούν απαρέγκλιτα. Και μια υπενθύμιση ότι δεν είμαστε μόνοι σε αυτόν τον πλανήτη και η ενεργειακή φτώχια πλήττει το ¼ των συνανθρώπων μας στον πλανήτη.

 

Που καταλήγουμε λοιπόν;

• η διεθνής επιστημονική κοινότητα επιβεβαίωσε πέραν κάθε αμφιβολίας ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί τον υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνο της ανθρωπότητας και ότι για την κλιματική αλλαγή ευθύνεται η χρήση ορυκτών καυσίμων, Το 97% των σχετικών επιστημόνων συμφωνούν σε αυτό.
• η διεθνής οικονομική κοινότητα επιβεβαιώνει καθημερινά την απόφαση της να «αποεπενδύσει» από τα ορυκτά καύσιμα και να επενδύσει σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά όχι όσο γρήγορα χρειάζεται
• η διεθνής πολιτική κοινότητα επιβεβαιώνει διαρκώς τη θέληση της να μεταβεί το 2050 σε μια κοινωνία χαμηλού αν όχι μηδενικού άνθρακα, με την χωρίς ενδοιασμούς υποστήριξη της στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά με δραματικά αργούς ρυθμούς
• Σήμερα το 80% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας εξακολουθεί να καλύπτεται από βρώμικες πηγές ενέργειας. Και η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ανεβαίνει. Είμαστε ήδη στο +1^ο Κελσίου και το όριο που αποτελεί την κόκκινη γραμμή είναι +1,5^ο Κελσίου. Έτσι όπως πάμε αυτή τη στιγμή έχουμε κλειδώσει αύξηση 3-4^ο Κελσίου. Πρέπει να το ζήσουμε για να αντιδράσουμε; Όχι, πρέπει να διευρύνουμε τις φιλοδοξίες και τους στόχους μας και να επιταχύνουμε τις δράσεις μας.

 

Η επιλογή της ενεργειακής πολιτικής.

Η επιστημονική, τεχνολογική και οικονομική[i] [ii] ανάλυση των διαθέσιμων επιλογών είναι ξεκάθαρη: η λύση βρίσκεται στην ταχύτερη και μεγαλύτερη δυνατή ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, παράλληλα με άμεση εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών Εξοικονόμησης Ενέργειας και βελτίωσης της Ενεργειακής  Αποδοτικότητας. 

Η πολιτική ανάλυση που οδηγεί;

Το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που προκάλεσε την κλιματική αλλαγή σήμερα εξακολουθεί να επιμένει στα ορυκτά καύσιμα της εποχής των δεινοσαύρων, αυτοδεσμευμένο στην πορεία που έχει χαράξει και καθοδηγούμενο από την πανίσχυρη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων. Λίγο πιο πίσω καιροφυλακτεί η πυρηνική βιομηχανία (πίσω από την οποία υπάρχει και η βιομηχανία παραγωγής πυρηνικών όπλων) η οποία αναμένει την ευκαιρία να προβάλει την πυρηνική ενέργεια ως λύση, αγνοώντας την υπερπληθώρα των επιστημονικών αποδείξεων και καταστροφών (Τσερνομπίλ, Φουκουσίμα)  προς το αντίθετο.

Ποιο πρέπει να είναι το βιώσιμο ανθρωποκεντρικό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης;  

Υπάρχει άλλος δρόμος από την υποστήριξη της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων πηγών ενέργειας;

• Των μοναδικά φιλικών στο περιβάλλον και τον άνθρωπο πηγών ενέργειας,
• Των ανεξάντλητων εγχώριων πηγών ενέργειας που παρέχουν ενεργειακή ασφάλεια,
• Των πηγών ενέργειας που προσφέρονται για περιφερειακή ανάπτυξη και υποστηρίζουν ένα αποκεντρωμένο μοντέλο παραγωγής,
• Των πηγών ενέργειας που προσφέρονται για μικρές και μεγάλες εγκαταστάσεις,
• Των πηγών ενέργειας που μπορούν άμεσα να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή φτώχια,
• Των πηγών ενέργειας που προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία για ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας,
• Των πηγών ενέργειας που μπορούν να καταστήσουν τη χώρα μας από ουραγό σε πρωτοπόρο.

 

Όμως, η πλέον  κρίσιμη παράμετρος είναι αυτή της πολιτικής βούλησης και δέσμευσης για ανάπτυξη. Και αυτό πρέπει να πάψει να είναι μια αστάθμητη παράμετρος.

Η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, είναι και πρέπει να γίνει µια κυρίαρχη οικονομική, πολιτική, περιβαλλοντική και κοινωνική επιλογή, µια ενεργειακή προτεραιότητα ύψιστης σημασίας που επιβάλλεται από σεβασμό, ευθύνη και υποχρέωση προς εμάς τους ίδιους και κυρίως προς τις επόμενες γενιές.

Το μέλλον του πλανήτη προδιαγράφεται με Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή δεν προδιαγράφεται καθόλου..

Η Ελλάδα, πρέπει επιτέλους να πάψει να είναι η χώρα των χαμένων ευκαιριών και να αξιοποιήσει τα πραγματικά και ανεξάντλητα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. Πρέπει επιτέλους να ηγηθεί και όχι να συρθεί σε μια επιλογή, όπως πάντα, ως ουραγός.

 

Κι εμείς; Οι απλοί όπως μας λένε πολίτες;

Εμείς, πρέπει να μάθουμε κάποτε να εξετάζουμε πρώτα τα επιχειρήματα και μετά να διαμορφώνουμε θέσεις. Κι όχι το αντίθετο, να έχουμε εκ προοιμίου σαφείς θέσεις και κατόπιν να δημιουργούμε ακλόνητα επιχειρήματα που να στηρίζουν τις θέσεις αυτές.

 

Εμείς, δεν έχουμε τα χρονικά περιθώρια να καθυστερήσουμε άλλο.

Θα είναι εγκληματικό να μην αντιδράσουμε στον μεγαλύτερο κίνδυνο που αντιμετώπισε ποτέ η ανθρωπότητα, επειδή πλέον γνωρίζουμε την επιστημονική αλήθεια.

Δεν έχουμε καμιά δικαιολογία.

Δεν μπορούμε να δηλώσουμε άγνοια.

Μόνο αχαλίνωτο εγωισμό και αδιαφορία για το μέλλον των άλλων.

 

Τα παιδιά και τα εγγόνια μας δεν θα μας το συγχωρήσουν ποτέ.

 

Γιάννης Τσιπουρίδης.

Ιούλιος 2018