Θέσεις ΣΠΕΦ για τα μέτρα ενίσχυσης του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) και λοιπές διατάξεις .

Προς:

Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Μεσογείων 119, 101 92 Αθήνα

Υπ’ όψη : Υπουργού κου Κωστή Χατζηδάκη

                : Γεν. Γραμμ. κας Αλεξάνδρας Σδούκου

 

 

 

Θέμα: Θέσεις μας για τα μέτρα ενίσχυσης του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) και λοιπές διατάξεις.     

 

 

Αξιότιμε κε Υπουργέ, κα Γεν. Γραμματέα

 

Ως προς τα μέτρα που ανακοίνωσε το Υπουργείο σας για την ενίσχυση του ΕΛΑΠΕ έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:

 

1. Το μέτρο της επιβολής έκτακτης εισφοράς στις ΑΠΕ ανοίγει ένα θλιβερό κεφάλαιο για τους επενδυτές στη χώρα μας, αφού τους επιβάλλετε -παρά τις περί του αντιθέτου πολλάκις διαβεβαιώσεις σας όλο το προηγούμενο διάστημα από τον Αύγουστο 2019 έως και τον Σεπτέμβριο 2020- να πληρώσουν αστοχίες όχι δικών τους πολιτικών στην ενέργεια αλλά της περυσινής και μάλιστα αναδρομικά από 1/1/19 εσφαλμένης μείωσης του ΕΤΜΕΑΡ κατά 200 εκατ. ευρώ ετησίως.  Μιας μείωσης που μέχρι σήμερα έχει αφαιρέσει από τον ΕΛΑΠΕ 400 εκατ. ευρώ και έως το τέλος του 2022 σωρευτικά 800 εκατ. ευρώ. 

 

2. Η ολέθρια αυτή μείωση πόρων, που δεν την χρειαζόταν η ΔΕΗ και που σας είχαμε έγκαιρα ειδοποιήσει με αναλογιστικές μελέτες μας ήδη από την ανάληψη των καθηκόντων σας πέρυσι για το αδιέξοδο που θα οδηγούσε τον ΕΛΑΠΕ, σε τίποτα δεν συγκρίνεται με τις απώλειες λόγω COVID των 100 εκατ. ευρώ ετησίως για την διετία 2020-2021 όπως αναλυτικά έχουμε υπολογίσει και εσείς αποδέχεστε, ζητώντας τώρα αυτό το ποσό να καλυφθεί από ευρωπαϊκούς πόρους.  Δυστυχώς για τη χώρα μας, έχουμε πλέον κάθε λόγο να φοβόμαστε πως αν το παρόν σχέδιο του Υπουργείου σας για τον ΕΛΑΠΕ αποτύχει, θα στραφείτε μονομερώς εκ νέου με έκτακτα χαράτσια εναντίον των επενδύσεων μας.  Φανταζόμαστε πως εύκολα αντιλαμβάνεστε τι σημαίνουν όλα αυτά για το επενδυτικό κλίμα στην χώρα.         

 

3. Σχετικώς με το ύψος της έκτακτης εισφοράς 110 εκατ. ευρώ στους παραγωγούς ΑΠΕ και αντίστοιχα στην Προμήθεια, το μέτρο είναι αποκαρδιωτικό, εξοργιστικά άδικο και εξομοιώνει το θύμα με τον θύτη.  Στην χρονική δηλαδή συγκυρία που λόγω της πτώσης της ΟΤΣ από τα επίπεδα των 64 ευρώ/MWh το 2019 στα 43 ευρώ/MWh φέτος, που η Προμήθεια τρέχει με πρόσθετη κερδοφορία +1,1 δισεκ. ευρώ ετησίως ή +21 ευρώ/MWh, τους ζητάτε να επιστρέψουν στον ΕΛΑΠΕ άπαξ μόλις τα 2 ευρώ/MWh ή μόλις 110 εκατ. ευρώ από τα υπερκέρδη τους.  Τον Αύγουστο του 2019 να σας θυμίσουμε, αφαιρέσατε από το ΕΤΜΕΑΡ 4 ευρώ/MWh ως μείωση διαρκείας για την ενίσχυση της ΔΕΗ (που δεν την χρειαζόταν) και φυσικά της υπόλοιπης Προμήθειας που την ακολούθησε στις αυξήσεις τιμολογίων. 

 

4. Πολύ περισσότερο οι Προμηθευτές από 1/1/21 θα αυξήσουν περαιτέρω τα κέρδη τους απαλλασσόμενοι στο διηνεκές από την χρέωση του ΜΜΚΘΣΣ ύψους 130 εκατ. ευρώ ετησίως όπως ανακοινώσατε.  Πρακτικά λοιπόν όχι μόνο δεν επιστρέφουν τίποτα από τα υπερκέρδη τους σε βάρος του ΕΛΑΠΕ, αλλά θα τα αυξήσουν κιόλας μέσω της κατάργησης του ΜΜΚΘΣΣ και μάλιστα στο διηνεκές. 

 

5. Σε ότι αφορά καθ’ εαυτή την έκτακτη εισφορά στο κύκλο εργασιών για το 2020, το μέτρο πέρα από επενδυτικά αποκρουστικό, είναι απογοητευτικά άδικο αν πρόκειται μάλιστα να εφαρμοστεί στο 6% οριζόντια εντός των φωτοβολταϊκών και παρά τις περί του αντιθέτου δημόσιες τοποθετήσεις σας για παραμετροποίηση στην βάση των περιθωρίων κέρδους των επιμέρους υποκατηγοριών έργων τους.  Γνωρίζετε εξαιρετικά καλά, πως τα επαγγελματικά φωτοβολταϊκά του διασυνδεδεμένου συστήματος δεν έτυχαν καμίας ευνοϊκής μεταχείρισης στο ν. 4254 (New Deal) το 2014 σε αντίθεση με άλλες υποκατηγορίες φωτοβολταϊκών που μέσω ψηφοθηρικής αντιμετώπισης τότε αλλά και αργότερα από την Πολιτεία χαίρουν σημαντικά υψηλότερων οικονομικών αποδόσεων Project IRR. 

 

6. Συνολικά επίσης τα φωτοβολταϊκά δεν έτυχαν επίσης καμίας ευνοϊκής μεταχείρισης στην επταετή παράταση των συμβάσεων τους στα πλαίσια του new deal δηλαδή ως προς την τιμή που τους δόθηκε για την περίοδο αυτήν συγκριτικά με το ύψος των τιμών που είχαν πριν το κούρεμα που υπέστησαν.

 

7. Τα επαγγελματικά φωτοβολταϊκά του διασυνδεδεμένου συστήματος τέλος, από το 2016 μέσω του Μεταβατικού Τέλους Ασφάλειας Εφοδιασμού (ΜΤΑΕ) στο 3,6% επί του κύκλου εργασιών τους χρηματοδοτούν τον παραλογισμό του μέτρου των Υπηρεσιών Διακοπτόμενου Φορτίου κατά το 67% του προϋπολογισμού του. Ενός μέτρου με μηδενική αντιπαροχή στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας για τα 250 εκατ. ευρώ που έχουν λάβει οι δικαιούχοι βιομηχανικοί καταναλωτές και που κατά πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία στη χώρα μας τα πληρώνουν οι παραγωγοί.  

 

8. Ως προς το εκτιμώμενο αποτέλεσμα των χρηματοοικονομικών μέτρων ενίσχυσης του ΕΛΑΠΕ που εξαγγείλατε και εφόσον αυτά υλοποιηθούν εμπρόθεσμα και τα σχετικά κονδύλια αποδοθούν στον ΕΛΑΠΕ στο σύνολο τους και στο ύψος που μάλλον ιδανικά τα υπολογίζετε, για να μην παρουσιάζει ο λογαριασμός ελλειμματικό σωρευτικό αποτέλεσμα στα τέλη των ετών 2021 και 2022, θα πρέπει σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας η ΟΤΣ για τα έτη αυτά να διατηρηθεί κατά μέσο όρο πάνω από τα 47 ευρώ/MWh. 

    

9. Εκτιμούμε πως υπό συνθήκες Target Model μια ΟΤΣ άνω των 47 ευρώ/MWh κατά μέσο όρο για τα έτη αυτά εμπεριέχει ως υπόθεση εργασίας σημαντική αβεβαιότητα, δεδομένου πως υπό το παλαιό μοντέλο του mandatory pool για το 2020 η ΟΤΣ κινήθηκε στα 43 ευρώ/MWh.  Όλα αυτά μάλιστα υπό την προϋπόθεση ότι καταρχήν το έλλειμμα που προϋπολογίζει ο ΔΑΠΕΕΠ για το 2020 στο τρέχον δελτίο ΕΛΑΠΕ δεν θα αναθεωρηθεί και πάλι επί τα χείρω σε επόμενο δελτίο του.

 

2. Με στόχο να αποδώσουν τα μέτρα αλλά και να αποβούν στοιχειωδώς δίκαια, προτείνουμε να αυξηθεί η εισφορά των Προμηθευτών -που επωφελούνται πολλαπλάσια από την χαμηλή ΟΤΣ όπως αναλύθηκε νωρίτερα στην παρ. 3- ώστε να καλύψει πλήρως τα 110 εκατ. ευρώ της άδικης εισφοράς σε βάρος των ΑΠΕ και να τεθεί παράλληλα η πρόβλεψη πως αν προκύψει υπερπλεόνασμα στον ΕΛΑΠΕ, αυτό πάνω από κάποιο όριο ασφαλείας να τους επιστρέφεται στο τέλος εκάστου έτους.

 

3. Επιπλέον, τα μέτρα που εξαγγείλατε δεν περιλαμβάνουν τίποτα διαρθρωτικό σχετικά με την αντιστάθμιση του φαινομένου του Merit Order Effect, δηλαδή κάποιας μορφής μετασχηματισμού της αρχιτεκτονικής του ΕΛΑΠΕ ώστε να του επιστρέφεται σε διαρκή βάση έστω μέρος του οφέλους της Προμήθειας από την πτώση της χονδρεμπορικής τιμής (ΟΤΣ) που προκαλούν οι ΑΠΕ υπό τα feed-in tariff και feed-in premium μοντέλα λειτουργίας και έτσι να αποφεύγεται η στρεβλή ανάγκη ανατίμησης του ΕΤΜΕΑΡ ή εύρεσης άλλων πρόσθετων πόρων.    

 

4. Η πρόσθετη ποσόστωση μάλιστα των 2,1 GW νέων έργων ΑΠΕ με διαγωνισμούς ΡΑΕ που εξαγγείλατε για τα έτη 2021-2024, δηλαδή νέων έργων υπό feed-in premium μοντέλο, όσο χαμηλά ακόμη και κάτω από την ΟΤΣ και αν αυτά αμείβονται, θα επιτείνει περαιτέρω το Merit Order Effect στον λογαριασμό και συνεπακόλουθα την έλλειψη πόρων.  Η μόνη βιώσιμη αρχιτεκτονικά λύση για τον ΕΛΑΠΕ ιδίως καθ’ οδόν προς τους υψηλούς στόχους ανανεώσιμης διείσδυσης του ΕΣΕΚ που η χώρα έχει θεσπίσει, δεν είναι άλλη από την σταδιακή ενσωμάτωση του ΕΤΜΕΑΡ στο κόστος της Προμήθειας.  Προς τον σκοπό αυτό ο ν. 4414/2016 παρέχει ήδη τέτοια δυνατότητα στο άρθρο 23, παρ. 3,α,γγ.

 

5. Τέλος οφείλουμε να επισημάνουμε πως διατηρούμε ισχυρή επιφύλαξη ως προς την αξιοπιστία της προσδοκώμενης οικονομικής απόδοσης αρκετών εκ των μέτρων που ανακοινώθηκαν για την στήριξη του ΕΛΑΠΕ.  Εν προκειμένω του μηχανισμού ισόποσης αυξομείωσης μεταξύ ΥΚΩ και ΕΤΜΕΑΡ καθώς και στο αν η Κυβέρνηση καταφέρει να λάβει τα 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ.  Μας προκαλεί μάλιστα απορία το πως αιτιολογείται να καλούνται οι ΑΠΕ να πληρώσουν 110 εκατ. ευρώ ως άπαξ έκτακτη εισφορά λόγω COVID, όταν τα χρήματα αυτά και μάλιστα 200 εκατ. ευρώ στην διετία σωρευτικά η Κυβέρνηση θα τα αιτηθεί από το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ. 

 

6. Αναφορικά με την επιβολή πράσινου τέλους στο diesel ύψους 0,03 ευρώ/λίτρο, η εκτίμηση σας για συνολική απόδοση του μέτρου 100 εκατ. ευρώ ετησίως νομίζουμε πως τυγχάνει υπερτιμημένη.  Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την κατανάλωση πετρελαίου κίνησης το 2019 στη χώρα μας (προ COVID δηλαδή που τα έχει τώρα οδηγήσει σε συρρίκνωση 10%) αυτή ήταν 2.730.084 μετρικοί τόνοι.  Άρα με ένα τέλος στα 0,03 ευρώ/λίτρο και συνυπολογιζόμενης της μείωσης της κατανάλωσης, η απόδοση του μέτρου δεν θα είναι 100 εκατ. ευρώ που τα εκτιμά η ανακοίνωση σας αλλά 90 εκατ. 

 

7. Ως προς το αυξημένο ποσοστό των δικαιωμάτων ρύπων που θα κατευθύνεται στον ΕΛΑΠΕ ήδη από φέτος όπως αναγράφετε, δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί δεν το προσαρμόζετε στο 85% όπως είχατε πολλλάκις διαμηνύσει, αλλά το μετριάζετε στο 78%.

 

8. Ως προς τα υπόλοιπα μέτρα για τον περιορισμό των εκτός διαγωνισμών ΡΑΕ έργων που εξαγγείλατε, θα πρέπει άμεσα να δοθεί ποσόστωση 50 MW και στους ιδιώτες Φ/Β επενδυτές της περιοχής Πελοποννήσου-κατάντη του ΚΥΤ Κουμουνδούρου και έτσι να αρθεί ο αποκλεισμός και γι’ αυτούς και όχι μόνο για τις Εν.Κοιν. που κατά παρέκκλιση έχουν λάβει ήδη 50 MW.  Αυτό πρέπει να γίνει άμεσα ώστε να προλάβουν την προθεσμία κατάθεσης πλήρους φακέλου στον ΔΕΔΔΗΕ μέχρι τέλος του 2020.  Εξυπακούεται πως για λόγους δικαιοσύνης η δυνατότητα κατάθεσης φακέλου θα πρέπει να είναι καθολική, ήτοι να αφορά και όσους επενδυτές δεν αποτείνονται σε ΤΑ εκτός διαγωνισμού.

 

Καταληκτικά και για να σωθεί την ύστατη αυτή ώρα ότι σώνεται από το κύρος της χώρας στο σκέλος των επενδύσεων όσο και στην αξιοπιστία των υπολογισμών της, ζητούμε να απαλειφθεί ολοσχερώς η εισφορά επί του τζίρου στις ΑΠΕ και αυτή να καλυφθεί από τους Προμηθευτές που υπερκερδοφορούν στο δεκαπλάσιο.  

 

Εφόσον το Υπουργείο σας, παρ’ όλα αυτά, ολέθρια προς το επενδυτικό περιβάλλον επιμείνει στην επιβολή εισφοράς, η συνεισφορά των επαγγελματικών φωτοβολταϊκών οφείλει να περιοριστεί σε συντριπτικά χαμηλότερο ποσοστό μέσω δίκαιης παραμετροποίησης επί τη βάσει του εσωτερικού βαθμού απόδοσης τους (Project IRR).  Σε μια τέτοια κατάσταση η Κυβέρνηση σας θα πρέπει να παρέχει ισχυρή αντιστάθμιση με λ.χ. αναστολή των τελών επιτηδεύματος έδρας και υποκαταστημάτων αλλά και μείωση του συντελεστή φορολογίας.

 

 

Για τον ΣΠΕΦ

 

Δρ. Στέλιος Λουμάκης – Πρόεδρος

Γιώργος Σαμαράς – Γεν. Γραμματέας    

 

 

 

15 November 2020

ΣΠΕΦ