Συμμαχία ΕΕ – Νορβηγίας για την κλιματική κρίση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Νορβηγία υπέγραψαν τη Δευτέρα (24 Απριλίου) μια «Πράσινη Συμμαχία», με την οποία δεσμεύονται να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, την προστασία της φύσης και την ανάπτυξη των τεχνολογιών που απαιτούνται για τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα.
Η συμμαχία, η οποία βρίσκεται στα σκαριά από τον Φεβρουάριο του 2022, θα καλύπτει διάφορους τομείς, όπως η προστασία της φύσης, η αντιστροφή της απώλειας της βιοποικιλότητας, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, καθώς και οι τεχνολογίες για την απομάκρυνση, τη δέσμευση και την αποθήκευση του CO2.
Η σύμπραξη έχει επίσης μεγάλη έμφαση στη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της καθαρής κινητικότητας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της παραγωγής υδρογόνου, καθώς και στην απόκτηση των κρίσιμων πρώτων υλών που απαιτούνται για αυτές τις τεχνολογίες.
«Πολλά θέματα βρίσκονται κάτω από την ομπρέλα της Πράσινης Συμμαχίας. Θα μας επιτρέψει να προχωρήσουμε στην πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα δίπλα-δίπλα, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen κατά την υπογραφή της συμφωνίας στις Βρυξέλλες.
«Αυτή η Πράσινη Συμμαχία […] είναι επίσης ένα σύμβολο για τον βαθύ δεσμό και τη φιλία μεταξύ της Νορβηγίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια φιλία που αποδεικνύεται από την εξαιρετική εταιρική σχέση που δημιουργήσαμε κατά τη διάρκεια της περσινής ενεργειακής κρίσης», πρόσθεσε η ίδια.
Η συμμαχία είναι η δεύτερη του είδους της, καθώς μια παρόμοια συμφωνία συνήφθη μεταξύ της ΕΕ και της Ιαπωνίας το 2021.
Πριν από την τελετή υπογραφής, ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας Jonas Gahr Støre τόνισε την ανάγκη μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα, ιδίως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Είναι παράδοξο το γεγονός ότι αυτή η μεγάλη φιλοδοξία προωθήθηκε από αυτόν τον τρομερό πόλεμο που διεξάγεται στην Ευρώπη, επειδή η ανάγκη επιτάχυνσης της πράσινης μετάβασης είναι πλεόν στο μυαλό όλων», δήλωσε ο Støre.
«Η Νορβηγία προσπαθεί να επιτύχει τους κλιματικούς μας στόχους σε στενή συνεργασία με τους ευρωπαίους εταίρους μας. Είμαστε ενταγμένοι στην ευρωπαϊκή οικονομία και αυτή η Πράσινη Συμμαχία δίνει μια πολύ ολοκληρωμένη απάντηση για το πώς θα το κάνουμε αυτό», πρόσθεσε.
Η υπογραφή της Πράσινης Συμμαχίας πραγματοποιείται πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Βόρειας Θάλασσας που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα στο Βέλγιο, όπου εκπρόσωποι εννέα χωρών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συζητήσουν την επιτάχυνση της ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών έργων.
«Ο άνεμος που αξιοποιείται από τις ανεμογεννήτριες στη Βόρεια Θάλασσα θα συμβάλει στην τροφοδοσία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας καθαρής τεχνολογίας. Θα παρέχει ασφαλή και οικονομικά προσιτή ενέργεια στους Ευρωπαίους», δήλωσε η von der Leyen.
Οι κρίσιμες πρώτες ύλες θα καλυφθούν επίσης από την Πράσινη Συμμαχία στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων εργασιών για την οικοδόμηση μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ της Νορβηγίας και της ΕΕ. Αυτό ξεκίνησε πέρυσι και θα πρέπει να ολοκληρωθεί σύντομα, σύμφωνα με την προόεδρο της Κομισιόν.
Επιπλέον, η συμφωνία περιλαμβάνει βήματα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σε διεθνές επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης και των δύο πλευρών να προωθήσουν την αύξηση της ροής δημόσιου και ιδιωτικού χρήματος προς επενδύσεις σύμφωνα με τη συμφωνία του Παρισιού και τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.
Ο ορυκτός ελέφαντας στο δωμάτιο
Οι διμερείς συζητήσεις γύρω από τη συμμαχία ΕΕ-Νορβηγίας δεν ήταν πάντα εύκολες, με αναφορές ότι οι δύο εταίροι διαφωνούσαν σχετικά με τον μελλοντικό ρόλο του πετρελαίου και την προστασία της Αρκτικής.
Η Νορβηγία διαθέτει σημαντικούς πόρους πετρελαίου και φυσικού αερίου και αποτελεί εδώ και καιρό έναν από τους κύριους προμηθευτές ενέργειας της ΕΕ. Μετά την εισβολή στην Ουκρανία και τη διακοπή της προμήθειας φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη, η Νορβηγία έγινε ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου, ενός ορυκτού καυσίμου, στην Ευρώπη.
Ενώ η ιδέα της συμμαχίας είναι να «ενώσει τις δυνάμεις της για να επιτύχει ένα ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα του μέλλοντος χωρίς άνθρακα», βραχυπρόθεσμα, αναγνωρίζεται ότι η Νορβηγία θα παραμείνει ζωτικός εταίρος για την προμήθεια ορυκτών καυσίμων στην Ευρώπη βραχυπρόθεσμα.
«Σήμερα, η Ευρώπη εξακολουθεί να χρειάζεται αξιόπιστες και οικονομικά προσιτές προμήθειες φυσικού αερίου για να προετοιμαστεί για τον επόμενο χειμώνα και την επόμενη περίοδο πλήρωσης αποθηκών. Χαίρομαι ιδιαίτερα που, τα επόμενα χρόνια, η Νορβηγία θα διατηρήσει το υψηλό επίπεδο προμηθειών φυσικού αερίου και θα ανταποκριθεί θετικά στους επερχόμενους διαγωνισμούς», δήλωσε η von der Leyen.
«Σήμερα προσθέτουμε ένα προοδευτικό, πράσινο κεφάλαιο στην ενεργειακή μας συνεργασία, καθώς εργαζόμαστε από κοινού για την κλιματική ουδετερότητα», πρόσθεσε.
«Το προηγούμενο έτος επιτάχυνε τη μετάβαση της ΕΕ από τα ορυκτά καύσιμα», δήλωσε η Harriet Fox, αναλύτρια δεδομένων για την ενέργεια και το κλίμα στην Ember, μια δεξαμενή σκέψης για την καθαρή ενέργεια.
«Η ΕΕ βρίσκεται τώρα στο δρόμο όχι μόνο για τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα, αλλά και για τη σταδιακή κατάργηση του φυσικού αερίου. Η μετάβαση σε ένα καθαρό, ηλεκτροδοτούμενο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας που υποστηρίζεται από την αιολική και την ηλιακή ενέργεια βρίσκεται ήδη σε καλό δρόμο», δήλωσε η ίδια.
Ωστόσο, οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές προειδοποιούν ότι η έλλειψη αναφορών για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στη συμφωνία δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως παραθυράκι για τη Νορβηγία ώστε να συνεχίσει να ερευνά ορυκτούς πόρους, ιδίως στην Αρκτική.
«Είναι βαθιά ανησυχητικό να βλέπουμε ένα σχέδιο της Πράσινης Συμμαχίας που δεν αντιμετωπίζει την κύρια αιτία της κλιματικής κρίσης, τα ορυκτά καύσιμα. Γνωρίζουμε ότι η νορβηγική κυβέρνηση προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την ΕΕ για να δικαιολογήσει περισσότερες υποδομές πετρελαίου και φυσικού αερίου, ιδίως στην Αρκτική», δήλωσε η Gina Gylver, επικεφαλής της Natur og Ungdom (Νέοι Φίλοι της Γης Νορβηγίας).
«Κάθε βιομηχανικό σχέδιο που δεν περιγράφει λεπτομερώς τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα αποτελεί έλλειψη. Το να σιωπά η ΕΕ για την ώθηση της Νορβηγίας στα ορυκτά στην Αρκτική σημαίνει ότι συμμορφώνεται με τα εγκλήματα της Νορβηγίας που καταστρέφουν τους ωκεανούς και τον πλανήτη μας», πρόσθεσε η Gylver.
cover photo:Οι διμερείς συζητήσεις γύρω από τη συμμαχία ΕΕ-Νορβηγίας δεν ήταν πάντα εύκολες, με αναφορές ότι οι δύο εταίροι διαφωνούσαν σχετικά με τον μελλοντικό ρόλο του πετρελαίου και την προστασία της Αρκτικής. [Daniel Reinhardt / EPA]
