Ρεαλισμός και κλιματική φιλοδοξία το μήνυμα του ΙΕΑ στην Ελλάδα για την ενεργειακή πολιτική

Ο ΙΕΑ θεωρεί σημαντική την προσπάθεια της Ελλάδας σε έναν αριθμό από ενεργειακές πρωτοβουλίες, όπως η διασφάλιση του εφοδιασμού στα Βαλκάνια, αλλά και η επίτευξη του στόχου για τις ΑΠΕ.

Αν και η κρίση έχει υποχωρήσει σημαντικά με επαναφορά των τιμών του φυσικού αερίου σχεδόν στα επίπεδα του 2021, ο επικεφαλής του ΙΕΑ, Φατίχ Μπιρόλ, προειδοποίησε πρόσφατα ότι δεν πρέπει να επικρατεί εφησυχασμός. Η κατάσταση παραμένει ρευστή, ενώ θα πρέπει να θυμόμαστε ότι ακόμα και οι γεμάτες αποθήκες αερίου δεν επαρκούν για να καλύψουν το σύνολο της ζήτησης τον επόμενο χειμώνα. Αντιθέτως, χρειάζεται αδιάλειπτη προμήθεια φορτίων LNG και προσεκτική διαχείρηση της ζήτησης προκειμένου να αντεπεξέλθει η Ευρώπη ακόμα και στο σενάριο ενός ψυχρού χειμώνα.

Στο LNG ακόμη δεν έχει σημειωθεί μια επιτάχυνση της ζήτησης στην Ασία που θα μπορούσε να προκαλέσει ανταγωνισμό για τα φορτία και να αυξήσει τις τιμές. Όμως, η ξηρασία που αναμένεται να πλήξει πολλές χώρες φέτος το καλοκαίρι ασκεί ήδη τις δικές της  πιέσεις στο ευρωπαϊκό σύστημα.

Η Ελλάδα συνεχίζει τις προσπάθειές της ώστε να καλύψει τις δικές της ανάγκες στο αέριο, αλλά και εκείνες των γειτόνων της, μέσω της ανάπτυξης νέων διεθνών έργων. Ο αγωγός Ελλάδας-Β. Μακεδονίας ωριμάζει και ήδη ξεκίνησαν οι πρώτοι διαγωνισμοί, ενώ το τερματικό της Αλεξανδρούπολης βρίσκεται στην τελική ευθεία ώστε να αποτελέσει σύντομα τη δεύτερη πύλη εισόδου στην περιοχή μας μετά τη Ρεβυθούσα.

Κοιτάζοντας πιο μακροπρόθεσμα, το μεγαλύτερο εργαλείο που έχει στα χέρια της η Ευρώπη και η Ελλάδα για την ενεργειακή ασφάλεια και την υποχώρηση των τιμών είναι οι ΑΠΕ. Το 2022 η Ελλάδα παρήγαγε το μισό ηλεκτρισμό της μόνο με ΑΠΕ και ήταν η τέταρτη πανευρωπαϊκά, ενώ τα νέα προγράμματα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών και θερμοσιφώνων σε στέγες συντάσσονται πλήρως με το ευρωπαϊκό σχέδιο REPower EU, καθώς μπορούν να προσφέρουν λύσεις άμεσα και δίχως τις ρυθμιστικές αγκυλώσεις που καθυστερούν μεγαλύτερα ανανεώσιμα έργα στη χώρα μας.

Ο ΙΕΑ αποδίδει μεγάλη σημασία και στο θέμα των κτηρίων και της θέρμανσης, λέγοντας ότι και εκεί συμβαίνουν ταχείες εξελίξεις ανά την Ευρώπη, αφού οι πωλήσεις αντλιών θερμότητας έχουν αυξηθεί σημαντικά κατά το τελευταίο έτος. Αξίζει να αναφέρουμε επίσης την πρόσφατη δήλωση του Γερμανού υπουργού Ενέργειας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, ότι τα ορυκτά καύσιμα στη θέρμανση δεν μπορούν στο εξής να αποτελέσουν μέρος της λύσης, αλλά χρειάζεται μαζική στροφή προς άλλες πιο καθαρές τεχνολογίες. Η Ελλάδα δεν πρέπει να μείνει πίσω στον κρίσιμο αυτό τομέα και απαιτείται συνεχής και σταθερή στήριξη της Πολιτείας μέσω των σχετικών προγραμμάτων "Εξοικονομώ".

Σε γενικές γραμμές, το μήνυμα του ΙΕΑ προς τη χώρα μας είναι να ταιριάξει το ρεαλισμό με την κλιματική φιλοδοξία στην ενεργειακή της πολιτική, πράγμα διόλου εύκολο ιδίως στην παρούσα χρονική περίοδο. Υπάρχει μια σειρά από επιπλοκές, όπως η αύξηση των κεντρικών επιτοκίων και των τιμών πρώτων υλών που αυξάνει το κόστος των έργων, αλλά και η γεωπολιτική αβεβαιότητα. Στον αντίποδα, η τεχνολογική πρόοδος και οι οικονομίες κλίμακας τείνουν να μειώνουν το κόστος κρίσιμων νέων τεχνολογιών στις μπαταρίες, την ηλεκτροκίνηση και τη θέρμανση, ενώ η χρηματοδότηση είναι πιο διαθέσιμη από ποτέ με τη βοήθεια και των Βρυξελλών.