Πως το blockchain ανοίγει νέους ορίζοντες στην ιδιοκτησία, τις αγοραπωλησίες ενέργειας και τη χρηματοδότηση των ΑΠΕ

Στον τομέα της καθαρής ενέργειας η τεχνολογία του blockchain διευκολύνει όλο και περισσότερο τη χρηματοδότηση νέων έργων, την εμπορία ενέργειας και των πράσινων πιστοποιητικών που παράγονται από τα έργα αυτά, καθώς και την ευρύτερη βελτιστοποίηση των τοπικών και περιφερειακών ενεργειακών δικτύων.

Τα βασικά χαρακτηριστικά των δικτύων blockchain - η αποκέντρωση, η διαφάνεια και η αμεταβλητότητα - αυξάνουν την αποδοτικότητα των συναλλαγών και της λειτουργίας, ενώ μειώνουν το κόστος.

Η εμπορία ενέργειας και πράσινων πιστοποιητικών

Μέχρι στιγμής, η πιο ανεπτυγμένη εφαρμογή του blockchain στην ενεργειακή αγορά είναι οι διομότιμες συναλλαγές (Ρ2Ρ), όπου το blockchain απομακρύνει τη μεσολάβηση κεντρικών αρχών ώστε να επιτρέψει άμεσες συναλλαγές μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών.

Στις διομότιμες συναλλαγές, ένας παραγωγός και ένας καταναλωτής εκτελούν ένα έξυπνο συμβόλαιο για την αγορά ενέργειας και/η πράσινων πιστοποιητικών. Η παραγόμενη ενέργεια και/η τα πιστοποιητικά μετατρέπονται σε "μάρκες" (tokens) και εγγράφονται στο blockchain. Οι μάρκες κατευθύνονται έπειτα στον αγοραστή και γίνεται η πληρωμή με βάση τους όρους του έξυπνου συμβολαίου. Τέτοιες συναλλαγές μπορούν να εκτείνονται σε μέγεθος από μικρής κλίμακας με γεωγραφικά κοντινούς prosumers έως σε επίπεδο ολόκληρου του δικτύου.

Σε αυτές τις συναλλαγές, το blockchain χρησιμοποιείται ως ένα αυτοεκτελούμενο έξυπνο συμβόλαιο, μηχανισμός εγγύησης και λογιστικό βιβλίο. Το blockchain παρέχει ένα μόνιμο, αμετάβλητο και επιβεβαιώσιμο αρχείο της συναλλαγής, περιλαμβάνοντας την προέλευση της ενέργειας και των πράσινων πιστοποιητικών, ενώ επίσης εξασφαλίζει την εφάπαξ χρήση.

Οι μάρκες οι ίδιες μπορούν να εκπροσωπούν διάφορα πράγματα. Στην πιο απλή μορφή, η μάρκα είναι μια λογιστική μονάδα (π.χ. μια παραγόμενη κιλοβατώρα), με ή χωρίς χρηματική αξία, η οποία χρησιμοποιείται για τη συναλλαγή. Στην πιο περίπλοκη μορφή, η μάρκα μπορεί να εκπροσωπεί τα νομίμως δεσμευτικά δικαιώματα ιδιοκτησίας σε ένα προκαθορισμένο μερίδιο μελλοντικής παραγωγής.

Οι διομότιμες συναλλαγές περιλαμβάνουν:

- Χονδρεμπορική και λιανική - Απλόποιημένες και βελτιστοποιημένες συναλλαγές όπου τα έξυπνα συμβόλαια και τα ενεργειακά δεδομένα σε μάρκες επιτρέπουν στους καταναλωτές να αγοράζουν ανανεώσιμη ενέργεια απευθείας από συγκεκριμένο παραγωγό ή έμμεσα από προμηθευτή.

- Προγράμματα ενεργειακής απόδοσης - Ο συνδυασμός συσκευών IOT και έξυπνων συμβολαίων απλοποιούν τα κρατικά ή ιδιωτικά προγράμματα ενεργειακής απόδοσης μέσω της αυτόματης παρακολούθησης, επαλήθευσης και πληρωμής, μειώνοντας τα κόστη συναλλαγής και διευκολύνοντας τη ρευστότητα.

- Πράσινα πιστοποιητικά και δικαιώματα εκπομπών - Ο συνδυασμός συσκευών ΙΟΤ και έξυπνων συμβολαίων επιτρέπει την επαλήθευση και δημιουργία πράσινων προϊόντων σε εταιρικό ή ατομικό επίπεδο, ενώ η εγγραφή στο blockchain επιτρέπει τη συνεχιζόμενη επαλήθευση προβλέψεων, την παρακολούθηση, επαλήθευση, πληρωμή και απόσυρση δίχως την ανάγκη για τρίτους μεσολαβητές.

- Φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων - Οι πλατφόρμες με βάση το blockchain που καταγράφουν τις συναλλαγές φόρτισης και τις πληρωμές επιτρέπουν στους οδηγούς να χρησιμοποιήσουν ιδιωτικούς φορτιστές (σε κατοικίες, επιχειρήσεις κτλ), παρέχοντας πρόσθετα έσοδα για τους ιδιοκτήτες των φορτιστών και μειώνοντας την άμεση ανάγκη εκτεταμένης επέκτασης των υποδομών φόρτισης.

Συνδέοντας τους καταναλωτές άμεσα με τους παραγωγούς καθαρής ενέργειας, οι διομότιμες συναλλαγές επιτρέπουν στους καταναλωτές να επιλέξουν την πηγή της ενέργειας, την ενεργειακή εξοικονόμηση ή τα δικαιώματα. Αυτός ο "εκδημοκρατισμός" ανοίγει νέα σύνορα στη ζήτηση: Επεκτείνει την αγορά και αυξάνει τα έσοδα για τον πωλητή δίχως να αυξάνει το κόστος για τον αγοραστή.

Η χρηματοδότηση νέων έργων καθαρής ενέργειας

Το blockchain διευκολύνει τη χρηματοδότηση νέων έργων ΑΠΕ με δύο τρόπους: Ανοίγει νέες πηγές ζήτησης και εσόδων (όπως περιγράψαμε) και ανοίγει την επιχειρηματική ευκαιρία σε περισσότερους επενδυτές.

Στην πιο απλή μορφή, η ιδιοκτησία οποιουδήποτε έργου μπορεί να μετατραπεί με μάρκες (tokens) σε μερίδια ιδιοκτησίας με τους όρους να καταγράφονται σε ένα έξυπνο συμβόλαιο. Με τον τρόπο αυτό, οι μάρκες που δημιουργούνται λειτουργούν όπως οι κανονικές μετοχές.

Η μετατροπή σε μάρκες επιτρέπει σε πολλούς μικρότερους επενδυτές να προχωρήσουν σε συλλογική χρηματοδότηση (crowdfunding) συγκεκριμένων έργων - με τη μορφή αξίας, χρέους ή ενοικίου - επιτρέποντας σε περισσότερα έργα να υλοποιηθούν. Τα έργα καθαρής ενέργειας μπορεί να εκτείνονται από επιμέρους φωτοβολταϊκά σε κάποια αγροτική στέγη έως μεγαλύτερα πάρκα με σύνδεση στο δίκτυο.

Οι υπέρμαχοι των νέων αυτών έργων δεν χρειάζεται πλέον να περιορίζονται στην αναζήτηση επενδυτών που είναι ταυτόχρονα εξελιγμένοι, με συγκεκριμένη επενδυτική στρατηγική και κεφάλαια. Αντιθέτως, οι επενδυτές μπορούν να είναι σχετικά μικροί, να βρίσκονται οπουδήποτε και να επενδύουν σχετικά μικρά ποσά ξεκινώντας με μια μόλις μάρκα. Τα μικρά αυτά ποσά μπορούν να ενσωματώνονται σε επενδυτικό κεφάλαιο και να επενδύονται με βάση τους όρους του πράσινου συμβολαίου, το οποίο έπειτα αναλαμβάνει την παράδοση και λειτουργία του έργου, καθώς και την χρηματοοικονομική διανομή προς τους επενδυτές. Τέτοιοι διακανονισμοί μπορούν να ενσωματωθούν περαιτέρω με παράδοση της ενέργειας και των πράσινων πιστοποιητικών στον επενδυτή (όπως περιγράψαμε).

Η μετατροπή σε μάρκες ανοίγει σημαντικές ευκαιρίες για έργα σε μη καθιερωμένες αγορές ώστε να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από μικρότερους επενδυτές. Οι μικροεπενδυτές μπορούν να κατευθυνθούν και να συγκεντρωθούν μέσω ανεπτυγμένων μεσολαβητών (π.χ. διαχειριστών κεφαλαίων) ή να συγκεντρωθούν μέσω πολλών μικροεπενδύσεων.

Η βελτιστοποίηση των τοπικών και περιφερειακών ενεργειακών δικτύων

Η ανάδειξη των prosumers και η ταχεία εξάπλωση των συσκευών ΙΟΤ στον ενεργειακό τομέα παράγει έναν πλούτο συνεχών δεδομένων υψηλής ποιότητας για την ηλεκτροπαραγωγή και κατανάλωση, ιδίως σε συσκευές που παραδοσιακά ήταν αόρατες στον διαχειριστή του δικτύου.

Τέτοια δεδομένα, όταν μετατρέπονται σε μάρκες και συνοδεύονται από έξυπνα συμβόλαια και απομακρυσμένο έλεγχο στον εξοπλισμό παραγωγής και κατανάλωσης - παρέχουν στους διαχειριστές μια άνευ προηγουμένου εικόνα για την απόδοση του δικτύου σε πραγματικό χρόνο, καθώς και τα μέσα για να το βελτιστοποιήσουν με βάση τις συνθήκες. Είναι το λεγόμενο "έξυπνο δίκτυο". Αυτή η πληροφόρηση και ο έλεγχος έχουν ως αποτέλεσμα πιο σταθερά και κατ΄ επέκταση φθηνότερα δίκτυα και επιτρέπουν στους διαχειριστές να τιμολογήσουν καλύτερα τις υπηρεσίες τους. Επίσης, επιτρέπουν την εισαγωγή σημαντικής ρευστότητας στην αναδυόμενη αγορά των υπηρεσιών δικτύου, όπως είναι η διαχείριση ζήτησης, ο έλεγχος συχνότητας και η ανθεκτικότητα συστήματος.

Καταλήγοντας, η ικανότητα του blockchain να συνδέει τους παραγωγούς και καταναλωτές ενέργειας με ασφάλεια και διαφάνεια δίχως πολυδάπανη μεσολάβηση, διευκολύνει την εισαγωγή της διανεμημένης οικονομίας στον παραδοσιακά συγκεντρωτικό ενεργειακό τομέα. Η εφαρμογή του blockchain είναι ενδιαφέρουσα και απαραίτητη για τις ανεπτυγμένες χώρες όπου υπάρχουν εκτεταμένα δίκτυα και παραγωγή - αν και μπορούν να βελτιστοποιηθούν. Επίσης, είναι πιθανώς επαναστατική για τον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου η ελλιπής σύνδεση στο δίκτυο σημαίνει ότι η παραγωγή βρίσκεται στο τοπικό ή οικιακό επίπεδο και μπορεί να ενισχυθεί μέσω της διασύνδεσης των prosumers με blockchain, με την πιθανότητα χρηματοδότησης από επενδυτές με μετατροπή σε μάρκες.

- Ο Τζένια Χβάτσκι είναι ειδικός σε θέματα ΑΠΕ και blockchain με παρουσία σε εταιρείες του Καναδά και της Αυστραλίας

17 Μαρτίου 2021

energypress