Συχνά αν κάποιος θέλει να εξηγήσει ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένα παγκόσμιο, πολύπλοκο ζήτημα χρησιμοποιεί αριθμούς που αντικατοπτρίζουν αυτή την πραγματικότητα.
Η θερμοκρασία στον πλανήτη έχει ανέβει κατά 1,3 βαθμούς Κελσίου από τον 19ο αιώνα, το κόστος των κλιματικών καταστροφών από το 1970 εκτιμάται στα 4,3 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ 66.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης αποψιλώθηκαν μόνο το 2022.
Το Economist Impact – The Sustainability Project αναφέρει ότι αν και τα στοιχεία αυτά υπογραμμίζουν την παγκόσμια κλίμακα της πρόκλησης, καλύπτουν επίσης ανησυχητικές ανισότητες.
Καθώς οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, όσοι έχουν χαμηλότερο εισόδημα είναι λιγότερο σε θέση να αντέξουν οικονομικά τον κλιματισμό ή να καταφύγουν σε δροσερούς κήπους
Ελαφρές μεταβολές στην ατμοσφαιρική πίεση μπορεί να είναι αρκετές για να καταστρέψουν ένα ευχάριστο καλοκαίρι στις εύκρατες περιοχές, αλλά μπορούν να ωθήσουν άλλες χώρες της Γης σε οριακό σημείο.
Επικίνδυνες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες
Ακόμα και στα πλούσια κράτη, τα στοιχεία που φτάνουν στα πρωτοσέλιδα κρύβουν επικίνδυνες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι επιστήμονες που ασχολούνται με το κλίμα πιστεύουν ότι μια αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5°C θα είναι αρκετή για να μειώσει κατά 20% την οικονομική παραγωγή στις πιο ευάλωτες περιοχές των θερμότερων νότιων πολιτειών, ενώ θα ωφελήσει τις ψυχρότερες βορειοδυτικές πολιτείες του Ειρηνικού.
«Χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα την ξηρασία και την αύξηση της θερμοκρασίας, αυτό επηρεάζει την απόδοση των καλλιεργειών και το είδος των καλλιεργειών που μπορούν να καλλιεργήσουν», εξηγεί ο Αμάρ Ραχμάν, παγκόσμιος επικεφαλής της κλιματικής ανθεκτικότητας του Zurich Insurance Group.
«Έτσι, οι άνθρωποι θα μεταναστεύσουν από τις αγροτικές στις αστικές περιοχές, επειδή πρέπει να αλλάξουν τα επαγγέλματά τους από τη γεωργία σε άλλους τύπους εργασίας», τονίζει ο ίδιος.
Για να καταλάβουν πώς αυτό θα μπορούσε να διευρύνει τις κοινωνικές ανισότητες, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις ΗΠΑ θα πρέπει να κοιτάξουν το Μπαγκλαντές, όπου η αυξανόμενη συχνότητα και σφοδρότητα των πλημμυρών ωθεί περίπου 500.000 ανθρώπους να μεταναστεύουν από τις παράκτιες περιοχές στην πρωτεύουσα, Ντάκα, κάθε χρόνο, τονίζεται στο συγκεκριμένο άρθρο.
Κατά γενικό κανόνα, η ζωή των ανθρώπων τείνει να βελτιώνεται όταν μεταναστεύουν στις πόλεις. Μια μελέτη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας σε 58 χώρες διαπίστωσε ότι, αν και οι εργαζόμενοι στην ύπαιθρο είχαν περισσότερες πιθανότητες να εργάζονται από τους αντίστοιχους στις πόλεις, αμείβονταν κατά 24% λιγότερο ανά ώρα.
Τα χαμηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης αποτελούν παράγοντα, αλλά η κλιματική αλλαγή αρχίζει να περιορίζει την παραγωγικότητα των αγροτικών οικονομιών, ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Στον Νίγηρα, όπου οι συχνές ξηρασίες έχουν επιταχύνει την αστική μετανάστευση, το 75% αυτών που έμειναν πίσω δηλώνουν ότι η κλιματική αλλαγή δυσκόλεψε την καλλιέργεια ή την εκτροφή ζώων.
Η κλιματική αλλαγή αυξάνει την κοινωνική ανισότητα
Οι επιπτώσεις δεν περιορίζονται στις αγροτικές οικονομίες. Κοιτάξτε την Ισπανία, μας καλεί το Economist Impact, όπου η ξηρασία το 2020 περιόρισε την παραγωγή ελαιολάδου και εκτίναξε τον εθνικό πληθωρισμό στα ύψη. Επίσης, δεν είναι μόνο κυβερνητικό πρόβλημα.
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature εκτιμά ότι η κλιματική διαταραχή στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού θα μπορούσε να οδηγήσει σε καθαρές απώλειες ύψους 25 τρισ. δολαρίων ΗΠΑ μέχρι τα μέσα του αιώνα. Μεγάλο μέρος αυτών θα έχει τη μορφή χαμένης παραγωγικότητας, καθώς οι επικίνδυνοι καύσωνες εμποδίζουν τα ταξίδια ή κόβουν την παροχή ρεύματος στα κτίρια.
«Οι άμεσες επιπτώσεις είναι το αυξημένο κόστος του βασικού κόστους διαβίωσης», εξηγεί ο Ραχμάν. «Σκεπτόμενοι μόνο τους καύσωνες που έρχονται εδώ στον παγκόσμιο βορρά, αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστείτε περισσότερη ενέργεια για να ψύξετε τα σπίτια σας, γεγονός που έχει άμεσο αντίκτυπο στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών. Έτσι, η κλιματική αλλαγή στην πραγματικότητα αυξάνει ή κλιμακώνει αυτή την ανισότητα στην κοινωνία», σημειώνει ο ίδιος.