Και μετά το COP27, τι;

Άλλο ένα COP έκλεισε και πάει να βρει τη θέση του στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Πέρα από ξερούς απολογισμούς (πόσοι συμμετείχαν, ποιές ήταν οι ηχηρές απουσίες, πόσες χιλιάδες πλαστικά μπουκάλια μιας χρήσης από προϊόντα του μεγάλου χορηγού κατέληξαν σε κάδους, πόσες χιλιάδες τόνοι διοξειδίου του άνθρακα απελευθερώθηκαν στην ατμόσφαιρα για τις ανάγκες της Διάσκεψης για το Κλίμα) οφείλουμε να δούμε τα απαραίτητα επόμενα βήματα. Γιατί η κλιματική κρίση είναι εδώ και αδιαφορεί για τις συναντήσεις ειδικών και μη, ευαίσθητων και αναίσθητων, αρνητών και alarmists περί την επαύριον της ανθρωπότητας. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ζητούμενο είναι το μέλλον της ανθρωπότητας, δεδομένου ότι ο πλανήτης θα συνεχίσει να υπάρχει ακόμα και υπό καθεστώς επιδεινούμενης κλιματικής κρίσης. Με ή χωρίς «εμάς»!

Καθώς χάνουμε τη μάχη της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ο πλανήτης μας οδεύει ταχύτατα σε μια αύξηση της μέσης θερμοκρασίας πάνω από 2.7 βαθμούς Κελσίου, το ζητούμενο είναι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή για την ανθρωπότητα και η προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας. Το 10% των πιο πλούσιων ανθρώπων στον πλανήτη είναι υπεύθυνο για το 52% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, δηλαδή το αποτύπωμά τους είναι ίσο με αυτό 4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων από τις πιο φτωχές χώρες! Το οικονομικό μοντέλο που επιτρέπει αυτές τις ανισότητες πρέπει να αλλάξει από τα θεμέλια του αν θέλουμε να δούμε άμεσα αποτελέσματα στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης με κοινωνική δικαιοσύνη.

Αλήθεια όμως, τι καταφέραμε, τι πετύχαμε (και τι δεν πετύχαμε) στο COP27 στην Αίγυπτο;

Τη στιγμή που γράφεται το κείμενο, έχουμε στα χέρια μας το τελικό προσχέδιο της Αιγυπτιακής Προεδρίας του COP27. Αυτά που περιέχει και αυτά που δεν περιέχει δεν είναι ενθαρρυντικά. Μακάρι, έστω και τελευταία στιγμή να ανατραπεί το κείμενο επί τα βελτίω και να αναγκαστούμε να σπεύσουμε σε διορθώσεις. Για την ώρα  πάντως, τα δεδομένα έχουν ως εξής:

- Περιμέναμε ανάληψη ουσιαστικής δράσης για την οικονομική ενίσχυση των απαραίτητων δράσεων / αποζημιώσεων για την αντιμετώπιση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Τα χρήματα που «μπήκαν στο τραπέζι» είναι κατώτερα των προσδοκιών των αναπτυσσόμενων χωρών και των αντίστοιχων αναγκών αλλά και των δίκαιων αιτημάτων τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις έγιναν και βήματα πίσω, με ανεπτυγμένες οικονομίες να αμφισβητούν τη σκοπιμότητα ενός τέτοιου μηχανισμού. Αυτό οδηγεί σε έλλειμμα εμπιστοσύνης και απροθυμία ανάληψης δράσης από αναπτυσσόμενες χώρες.

-Περιμέναμε, σε συνέχεια της δέσμευσης στη Γλασκόβη για πλήρη απεξάρτηση από τον άνθρακα/ λιγνίτη, να έχουμε αντίστοιχες αναφορές για απεξάρτηση από πετρέλαιο και αέριο. Κάτι τέτοιο δεν έγινε. Αντίθετα μάλιστα, χώρες της Αφρικής (θυμίζω ότι αυτό ήταν το πρώτο «COP της Αφρικής») εξέφρασαν σαφείς προθέσεις για αξιοποίηση αποθεμάτων αερίου και πετρελαίου, για έργα και δίκτυα υποδομής αερίου κοκ. Η τεράστια αντιπροσωπεία των εταιρειών ορυκτών καυσίμων (η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα στο COP) πρέπει να είναι περήφανη για την αποτελεσματικότητά της. Δυστυχώς δεν ισχύει το ίδιο για το κλίμα του πλανήτη, τις μικρές νησιωτικές χώρες, τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες κοκ.

-Περιμέναμε συγκεκριμένες δεσμεύσεις μια και το συγκεκριμένο COP είχε προδιαγραφεί ως αυτό της Αφρικής και της εκτέλεσης αποφάσεων (implementation). Ούτε αυτές τις είδαμε. Μέχρι την τελευταία στιγμή, οι αποφάσεις φαίνεται να υπαγορεύονται από τις οικονομικές επιδιώξεις των πολυεθνικών αερίου και πετρελαίου και όχι από τις σαφείς επιταγές της επιστήμης που ζητά πλήρη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα όσο το δυνατόν πιο κοντά στο 2040!

-Περιμέναμε, στο COP της Αφρικής, δεσμεύσεις για την προστασία της βιοποικιλότητας. Αυτές τελικά ήρθαν από τη Νότια Αμερική! Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα, στην ομιλία του στη Διάσκεψη είπε ότι η χώρα του θα πολεμήσει σκληρά την παράνομη αποψίλωσηκαι θα προστατεύσει τον Αμαζόνιο και τους αυτόχθονες πληθυσμούς, ενώ δήλωσε δημόσια ότι θα μιλήσει με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ ώστε μια επόμενη COP να φιλοξενηθεί στη Βραζιλία και συγκεκριμένα σε περιοχή του Αμαζονίου.

Αυτό το COP τελείωσε. Ο δρόμος για να υπάρξει πραγματική πρόοδος είναι ξεκάθαρος: χρειάζονται αποφάσεις για να φύγουμε από τα ορυκτά καύσιμα, δεσμεύσεις για να παραμείνουμε στον στόχο του 1,5°C και βοήθεια σε όσους ήδη πλήττονται. Έχουμε ακόμα πολλή δουλειά, ενώ οι ζωές ανθρώπων κινδυνεύουν. Σε αυτή την προσπάθεια η αποτυχία δεν είναι επιλογή. Όπως είπε η Katharine Hayhoe, επιστήμονας από το Nature Conservancy, «όποιος κι αν είσαι, για οτιδήποτε κι αν νοιάζεσαι, οτιδήποτε αγαπάς, όποιον αγαπάς, ό,τι αγαπάς, ήδη επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή».

Δύσκολο; NAI

Ανέφικτο; ΟΧΙ

Απαραίτητο; ΑΠΟΛΥΤΩΣ και ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ

 ----------------------

Αναδημοσίευση από το kreport

* Ο Νίκος Χαραλαμπίδης είναι Διευθυντής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace