Η αξιοποίηση του εγχώριου δυναμικού βιομάζας απαραίτητο συστατικό του ενεργειακού μετασχηματισμού.

Ο κλάδος βιοενέργειας έχει σημαντική συνεισφορά στο συνολικό ενεργειακό μίγμα της κατανάλωσης ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιπροσωπεύοντας σε ηλεκτροπαραγωγή, θερμότητα και μεταφορές ποσοστό 11% έναντι 7% όλων των υπόλοιπων ΑΠΕ μαζί. Παράλληλα,  παρουσιάζει κύκλο εργασιών γύρω στα 56 δις ευρώ ετησίως, ενώ εξασφαλίζει περί τις πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) θέσεις εργασίας σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, γεγονός που πρακτικά σημαίνει ότι στις δύο θέσεις εργασίας από το χώρο των ΑΠΕ συνολικά, η μία οφείλεται στις δραστηριότητες του κλάδου βιοενέργειας, ενώ το 95% της συνολικά καταναλισκόμενης ενέργειας από βιομάζα είναι τοπικά παραγόμενη.

Οι μονάδες αξιοποίησης και επεξεργασίας βιομάζας δραστηριοποιούνται διεθνώς στην παραγωγή βιοκαυσίμων, βιοενέργειας και άλλων βιοπροϊόντων, όπως βιολογικών λιπασμάτων, εδαφοβελτιωτικών, ζωοτροφών και βιοϋλικών υποκατάστασης πετροχημικών  προϊόντων στο πλαίσιο της βιοοικονομίας.

Η Ελληνική Εταιρεία Ανάπτυξης Βιομάζας (ΕΛ.Ε.Α.ΒΙΟΜ) αποτελεί το μακροβιότερο σύνδεσμο στο χώρο των ΑΠΕ με μέλη επιχειρήσεις, επαγγελματίες, επιστήμονες και ερευνητικά κέντρα, στοχεύοντας στην  ανάπτυξη του εγχώριου κλάδου βιοενέργειας και βιοοικονομίας, στη διάδοση της γνώσης και των πρακτικών εφαρμογών της αξιοποίησης βιομάζας για παραγωγή ενέργειας, προστασία περιβάλλοντος και δημιουργία θέσεων εργασίας σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα. 

Η ανάπτυξη και πρόοδος του κλάδου αξιοποίησης βιομάζας στη χώρα μας σίγουρα επηρεάζεται σε μέγιστο βαθμό από την ύπαρξη σταθερών και βιώσιμων παραγωγικών δραστηριοτήτων στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα της οικονομίας, γύρω από τους οποίους  τοποθετείται η δράση των υπηρεσιών περισυλλογής, προκατεργασίας και μεταφοράς υπολειμματικής και απόβλητης βιομάζας.

Εστιάζοντας την προσοχή στις αναπτυξιακές προοπτικές της κυκλικής βιοοικονομίας, σημαντικό τμήμα της οποίας αποτελεί η βιοενέργεια, κρίνουμε σκόπιμο να αναφερθούμε σε μερικές τέτοιες, όπως τις αφουγκραζόμαστε  ως Σύνδεσμoς και ως επαγγελματίες του χώρου, μέσω της ενασχόλησής μας με το αντικείμενο της βιοενέργειας.

1. Χρήση Αγροτικών Υπολειμμάτων για Παραγωγή Στερεών Βιοκαυσίμων

Θεωρούμε ότι αποτελεί βασικό πυλώνα αναπτυξιακής πολιτικής, καθώς συνδυάζει πολλαπλά πλεονεκτήματα, όπως το γεγονός ότι είναι άρρηκτα συσχετισμένος με το waste management στις αγροτικές περιοχές. Αναφερόμαστε σε χαμηλής ή μηδενικής αξίας πρώτες ύλες βιομάζας, οι οποίες απαντώνται σε αφθονία στην ελληνική ύπαιθρο. Από αυτές, με κατάλληλη επεξεργασία, μπορεί να προκύψει ανταγωνιστικό εγχώριο καύσιμο σε σύγκριση με το φυσικό αέριο που προωθείται σε αγροτικές περιοχές, συνεισφέροντας ταυτόχρονα επιπλέον έσοδα για αγρότες από αξιοποίηση αγροτικών υπολειμμάτων βιομάζας.

2. Ανάπτυξη των Δασικών Καλλιεργειών Μικρού Περίτροπου Χρόνου (Short Rotation Coppice - SRC)

Συνιστά ιδανική απάντηση σε όποια ερωτήματα τίθενται, καλοπροαίρετα ή μη, περί εγχώριας προέλευσης της πρώτης ύλης βιομάζας, καθώς από ελληνικά εδάφη, λιγότερο παραγωγικά, που δεν αξιοποιούνται για την καλλιέργεια πρώτων υλών τροφίμων, μπορεί και παράγεται υψηλής ποιότητας πρώτη ύλη βιομάζας. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται μείωση των φαινομένων λαθροϋλοτομίας, ενισχύεται η οικονομική δραστηριότητα ελληνικών επιχειρήσεων που κατασκευάζουν, εμπορεύονται ή συντηρούν δασικά μηχανήματα, ενώ παράλληλα δίνεται η δυνατότητα στην Ελλάδα να αποτελέσει καθαρό εξαγωγό χώρα πρώτης ύλης βιομάζας.

3. Τηλεθέρμανση και Συμπαραγωγή με Βιομάζα

Συνιστά ιδανική επιλογή σε μικρή κλίμακα για οικισμούς/κωμοπόλεις που αυτή την στιγμή δεν διαθέτουν πρόσβαση σε ανταγωνιστικό καύσιμο, να αποκτήσουν εγχώριο  και φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο από βιομάζα. Ιδίως δε, ως προς το φυσικό αέριο, το οποίο προωθείται ακόμη και σε αγροτικές περιοχές όπου υπάρχει αφθονία υποπροϊόντων βιομάζας, η τηλεθέρμανση με βιομάζα μπορεί να αποτελέσει εξαιρετικά συμφέρουσα εναλλακτική επιλογή. Επίσης, η χρήση βιομάζας σε σταθμούς τηλεθέρμανσης, οι οποίοι μέχρι πρόσφατα εξασφάλιζαν θερμική ενέργεια αποκλειστικά μέσω στερεών λιγνιτικών καυσίμων μπορεί να επεκταθεί τα επόμενα χρόνια. Με την επέκταση τέτοιων επενδύσεων επιτυγχάνεται αντιμετώπιση του διαρκώς αυξανόμενου φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας και παράλληλα παρέχεται η δυνατότητα χρήσης τοπικής βιομάζας σε συνδυασμό με παραγωγή ηλεκτρισμού, με αποτέλεσμα τη μεγιστοποίηση του οικονομικού και περιβαλλοντικού οφέλους.

4. Παραγωγή Βιομεθανίου

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας είναι πλέον ευρέως διαδεδομένη στις αναπτυγμένες χώρες της Ε.Ε. η αναβάθμιση του βιοαερίου σε βιομεθάνιο και η συνεπαγόμενη αντικατάσταση εισαγόμενου φυσικού αερίου από εγχώριες ανανεώσιμες πηγές. Με αυτό τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα αξιοποίησης καυσίμου με ιδιότητες ισοδυνάμου φυσικού αερίου σε περιοχές χωρίς πρόσβαση στο δίκτυο του φυσικού αερίου. Παράλληλα, γίνεται χρήση υλικών χαμηλής αξίας και οργανικών αποβλήτων για την παραγωγή υψηλής αξίας αερίου καυσίμου, το οποίο είναι ικανό να χρησιμοποιηθεί και ως καύσιμο κίνησης, τροφοδοτώντας τις οδικές ή τις σιδηροδρομικές συγκοινωνίες

Εκτίμηση και θέση της ΕΛ.Ε.Α.ΒΙΟΜ είναι ότι για τη στροφή της προσοχής της Πολιτείας στους τέσσερις παραπάνω τομείς, θα χρειαστούν κατάλληλες νομοθετικές  ρυθμίσεις και παρεμβάσεις, όπως:

• η τροποποίηση της δασικής νομοθεσίας, με έμφαση στην καταπολέμηση της λαθροϋλοτομίας, αλλά και με ενίσχυση της αξιοποίησης υπολειμματικής δασικής βιομάζας για την αποφυγή εκδήλωσης πυρκαγιών και έκλυσης επικίνδυνου μεθανίου από φυτά σε αποσύνθεση προς την ατμόσφαιρα,
• η διατίμηση των δασικών προϊόντων -πέραν των καυσόξυλων, 
• η χρήση σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων για την προώθηση των τεχνολογιών περισυλλογής και προκατεργασίας βιομάζας προς την κατεύθυνση του «χτισίματος» αξιόπιστων εφοδιαστικών αλυσίδων στις αγροτικές και δασικές περιοχές,
• ο επίσημος χαρακτηρισμός των εργοστασίων βιομάζας και βιοαερίου ως νομιμοποιημένων αποδεκτών οργανικών παραπροϊόντων και αποβλήτων και η θεσμοθέτηση κατάλληλων κέντρων logistics ανά περιφέρεια και δήμο,
• η εξειδίκευση του νομοθετικού πλαισίου αναφορικά με τη χρήση βιομεθανίου σε δίκτυα αερίων, αλλά και ως «πράσινο» αέριο μεταφορών.

Κατ’ συτόν τον τρόπο θα μπορέσει να απολαύσει, τόσο η ελληνική κοινωνία, ιδίως η Περιφέρεια, όσο και η ελληνική οικονομία εν γένει, τα πολλαπλά και πολυεπίπεδα οφέλη που συσχετίζονται με την αειφόρο αξιοποίηση της βιομάζας σε ενεργειακό επίπεδο και σε επίπεδο σταδιακής υποκατάστασης πετροχημικών προϊόντων, μέσα στο πλαίσιο μίας  βιο-βασισμένης οικονομίας.

*Ο κ. Αντώνιος Γερασίμου είναι Μηχ/γος – Ηλεκ/γος Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, Πρόεδρος της ΕΛ.Ε.Α.ΒΙΟΜ.

19 Iουλίου 2019

energypress