Χαιρετισμός Δ. Αυγερινοπούλου στην ημερίδα του Παν.Πειραιώς για την ενεργειακή απεξάρτηση και τις ΑΠΕ

Χαιρετισμό απηύθυνε η Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής και Βουλευτής Ν. Ηλείας, Ν.Δ., Δρ. Διονυσία – Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, στην ημερίδα που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Πειραιώς με τη συμμετοχή του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και θέμα: «Ενεργειακή απεξάρτηση και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας: Η επόμενη μέρα», εστιάζοντας στον πρώτο Εθνικό Κλιματικό Νόμο και τις τεχνολογίες δέσμευσης, απορρόφησης και μετατροπής του άνθρακος.

Η κα Αυγερινοπούλου σκιαγράφησε την τρέχουσα διεθνή συγκυρία και επισήμανε ότι σήμερα πρέπει, ακόμα πιο δυναμικά και αποφασιστικά, να προχωρήσουμε στην ενεργειακή μετάβαση και να επιταχύνουμε τις διαδικασίες απανθρακοποίησης του ενεργειακού μας μίγματος μέσω και της αύξησης της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο. Ιδιαίτερη αναφορά πραγματοποίησε στο άρθρο 10 του Εθνικού Κλιματικού Νόμου, το οποίο θέτει βασικούς στόχους και πολιτικές, με συγκεκριμένη αναφορά στην προώθηση της ηλεκτροκίνησης, αλλά και στην κυκλική οικονομία άνθρακος, και τόνισε ότι αναφέρεται ευθέως σε μία από τις πλέον άμεσες λύσεις του φαινομένου της κλιματικής κρίσης, καθώς δύναται να απορροφήσουμε το υπερβάλλον διοξείδιο του άνθρακος από την ατμόσφαιρα και είτε να το δεσμεύσουμε σε φυσικούς σχηματισμούς είτε να το ανακυκλώσουμε μετατρέποντάς το σε άλλα υλικά (CCUS). Σημείωσε, τέλος, ότι ο πανεπιστημιακός χώρος, ο κατ’ εξοχήν χώρος έρευνας και καινοτομίας, αλλά και τα ερευνητικά ινστιτούτα, όπως το ΚΑΠΕ, μπορούν να αξιοποιήσουν τις νέες δυνατότητες που τους προσφέρονται μέσα από το νέο νομοθετικό πλαίσιο, αλλά και από το συνολικό ευρωπαϊκό πλαίσιο για το περιβάλλον, την ενέργεια και το κλίμα, και από τις νέες και πρόσθετες πηγές της κλιματικής χρηματοδότησης, όπως το Repower EU, και να καινοτομήσουν.

Στην εκδήλωση συζητήθηκαν οι προοπτικές και οι δυνατότητες για ενεργειακή απεξάρτηση, υπό το πρίσμα και των πρόσφατων διεθνών γεωπολιτικών εξελίξεων, ενώ χαιρετισμό απηύθυναν, ακόμη, ο Ειδικός Σύμβουλος στη Γενική Γραμματεία Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, κ. Β. Παπαδόπουλος, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Καθ. Α. Κότιος, ο Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών, Επιχειρηματικών και Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Καθ. Μ. Σφακιανάκης και ο Γενικός Διευθυντής ΚΑΠΕ, Δρ. Λ. Πυργιώτης.

Παρατίθεται κάτωθι το κείμενο του χαιρετισμού της κυρίας Αυγερινοπούλου:

«Είναι ιδιαίτερη τιμή και χαρά να βρίσκομαι μαζί σας σήμερα, στην πανεπιστημιακή οικογένεια, για να συζητήσουμε το ιδιαίτερα σημαντικό αντικείμενο για την χώρα μας και κυρίως για την νέα γενιά, το πώς δηλαδή πρέπει να διαμορφωθεί «η επόμενη ημέρα της ενεργειακής απεξάρτησης και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας».

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, λόγω τόσο της προϊούσας κλιματικής κρίσης, όσο και της κορυφούμενης ενεργειακής κρίσης, αλλά και της γεωπολιτικής κρίσης που προέκυψε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπου η παραγωγή και το εμπόριο ενέργειας από υδρογονάνθρακες είναι τόσο σκοπός όσο και μέσο πολέμου, αναδεικνύεται η ανάγκη της ανάπτυξης των ΑΠΕ. 

Η αύξηση του ποσοστού ΑΠΕ στο ενεργειακό μας ισοζύγιο και μέσω αυτής η επίτευξη της οικονομίας μηδενικού άνθρακος θα συμβάλλει τα μέγιστα στην επίτευξη της υγείας του πλανήτη, τον μετριασμό των εκπομπών και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, την ενεργειακή ασφάλεια και την ενεργειακή επάρκεια, καθώς και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Πρέπει ακόμα πιο δυναμικά και αποφασιστικά, να προχωρήσουμε στην ενεργειακή μετάβαση και να επιταχύνουμε τις διαδικασίες απανθρακοποίησης του ενεργειακού μας μίγματος.

Παρά τις δύσκολες γεωπολιτικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί τον τελευταίο καιρό, ο πρόσφατος, πρώτος κλιματικός νόμος της χώρας, προχωράει με ακριβώς αυτό το πνεύμα. Δίνει την εντολή σε όλο το σύστημα της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης να επιταχύνει την ενεργειακή μετάβαση της χώρας και βεβαίως μέσω της αύξησης της χρήσης ΑΠΕ. Επαναλαμβάνει την δέσμευση για την πλήρη απολιγνιτοποίηση της χώρας έως το 2028 με ρήτρα επαναξιολόγησης το 2025 που προσφέρει την δυνατότητα της προγενέστερης απολιγνιτοποίησης. Ο νόμος παραπέμπει ευθέως  στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα ένα εθνικό και ταυτόχρονα ευρωπαϊκό εργαλείο πολιτικής, το οποίο η Ελλάδα έχει ήδη υιοθετήσει για την περίοδο από το 2020 έως το 2030.

Ο Κλιματικός Νόμος περαιτέρω αναφέρεται σε γενικά μέτρα και πολιτικές τα οποία θα στοχεύουν στην μεγαλύτερη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας και την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, την μεγαλύτερη δυνατή διείσδυση των ΑΠΕ βάσει των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνολογιών και πρακτικών αποφυγής επιπτώσεων στο περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα και το τοπίο, τη σταδιακή εξάλειψη όλων των ορυκτών καυσίμων και την αντικατάστασή τους από ΑΠΕ με γνώμονα την ασφάλεια εφοδιασμού. Ενώ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη διασύνδεση των μη διασυνδεδεμένων νησιών με το ηλεκτρικό δίκτυο της ηπειρωτικής χώρας και εγκατάστασης συστημάτων ΑΠΕ, καθώς και αποθήκευσης ενέργειας και την σταδιακή υποκατάσταση του φυσικού αερίου από ανανεώσιμα αέρια, όπως βιομεθάνιο και πράσινο υδρογόνο, με έμφαση στις μεταφορές και τη βιομηχανία.

Το Άρθρο 10 του Κλιματικού Νόμου θέτει βασικούς στόχους και πολιτικές, με συγκεκριμένη αναφορά στην προώθηση της ηλεκτροκίνησης, την προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας και της χρήσης μέσων μαζικής μεταφοράς, την βελτίωση του ανθρακικού αποτυπώματος των κτηρίων και των υποδομών των αστικών και περιαστικών περιοχών και των οικισμών, της διαχείρισης αποβλήτων και την προώθηση της κυκλικής οικονομίας. Συνδυάζει την προώθηση της μείωσης της εκπομπής των αερίων του θερμοκηπίου με την βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας και την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ενός πολύ σημαντικού περιβαλλοντικού προβλήματος με σοβαρές επιπτώσεις τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και στην δημόσια υγεία. Προωθείται δε για πρώτη φορά η κυκλική οικονομία άνθρακος.

Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει στο εδάφιο θ του της παρ. 1ου άρθρου 10, καθώς αναφέρει για πρώτη φορά ότι αναπόσπαστο μέρος τόσο του ΕΣΕΚ όσο και των γενικότερων πολιτικών και μέτρων της χώρας πρέπει να αποτελέσει και η κυκλική οικονομία άνθρακος, δηλαδή  πολιτικές και μέτρα για την αύξηση των απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου από φυσικά οικοσυστήματα, όπως τα δάση μας ή μέσω αποθήκευσής τους σε γεωλογικούς σχηματισμούς ή με την επαναχρησιμοποίησή τους. Το εδάφιο αυτό αναφέρεται ευθέως σε μία από τις πλέον άμεσες λύσεις του φαινομένου της κλιματικής κρίσης, αφού είτε με φυσικές είτε με τεχνολογικές μεθόδους είτε με μεικτές μεθόδους, δηλαδή με συνέργειες μεταξύ φύσης και ανθρώπινης τεχνολογίας, μπορούμε πλέον να απορροφήσουμε το υπερβάλλον διοξείδιο του άνθρακος από την ατμόσφαιρα και είτε να το δεσμεύσουμε σε φυσικούς, π.χ. γεωλογικούς και άλλους σχηματισμούς είτε να το ανακυκλώσουμε μετατρέποντάς το σε άλλα υλικά, όπως μέταλλα, άλατα, ενέργεια και καύσιμα. Είναι δε εφικτό να απορροφηθεί το διοξείδιο του άνθρακος είτε από συγκεκριμένες πηγές εκπομπής του, όπως από τις εξορυκτικές εγκαταστάσεις, τη βιομηχανία εν γένει, από τις εξατμίσεις μαζικών μέσων μεταφοράς, την αεροπλοΐα και την ναυτιλία, όπως και απευθείας από την ατμόσφαιρα (Direct Air Capture – DAC.)

Παρότι, οι συγκεκριμένες τεχνολογίες και πρακτικές αποτελούν άμεση λύση στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και η κεντρική φιλοσοφία τους είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες, οι εν λόγω λύσεις δεν έχουν ακόμα και σήμερα επαρκώς προωθηθεί εξαιτίας μιας σειράς λόγων, όπως συγκρουόμενα γεωπολιτικά συμφέροντα, το πρώιμο πολλών τέτοιων τεχνολογιών με την συνακόλουθη τις περισσότερες φορές μη συμφέρουσα ανάλυση κόστους-οφέλους κ.α.  Εν πάση περιπτώσει, λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης με το κλίμα, η εν λόγω προσέγγιση έχει βρει πάλι επικαιρότητα. Επιστήμονες σε Ελλάδα και εξωτερικό εργάζονται σε ανάλογα projects και εταιρίες έχουν αρχίσει να  αναπτύσσουν τα πρώτα projects για την δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακος. Η Ελλάδα πρέπει να εργαστεί εντός της ΕΕ και να ηγηθεί στην αναθεώρηση και επικαιροποίηση του σχετικού ευρωπαϊκού, αλλά και διεθνούς νομοθετικού πλαισίου και συνακολούθως και του εθνικού νομοθετικού πλαισίου. Επίσης, καθώς για τον τομέα αυτό έως τώρα δεν προβλέπονται, όπως θα έπρεπε, γενναίες χρηματοδοτήσεις, θα χρειαστεί μια γενναία χρηματοδότηση των εν λόγω τεχνολογιών και επιχειρήσεων, η οποία θα μπορούσε να προέλθει τόσο από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όσο και από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, από το Ταμείο Καινοτομίας της ΕΕ κ.λπ. Παράλληλα, θα μπορούσαμε να εισηγηθούμε και την δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Κέντρου Κυκλικής Οικονομίας Άνθρακος, για την προαγωγή της έρευνας και της ανάπτυξης όσον αφορά σε τεχνολογίες και επιχειρηματικές προσπάθειες σε σχέση με τη Δέσμευση,  την Αποθήκευση και την Επαναχρησιμοποίηση του Άνθρακα, με έδρα την Ελλάδα. Η ανάπτυξη των εν λόγω τεχνολογιών, στο εξωτερικό έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον και τη συναίνεση πολλών πολιτικών χώρων, καθώς αφενός πρόκειται για φιλοπεριβαλλοντικές τεχνολογίες οι οποίες επιλύουν μέρους του κλιματικού προβλήματος και συμβάλλουν στην κυκλική οικονομία, αφ’ ετέρου δεν αποτελούν εμπόδιο στην βιώσιμη ανάπτυξη, αντιθέτως επιτρέπουν σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας να αναπτύσσονται βιώσιμα, πράσινα και καθαρά.

Θεωρώ, συνεπώς, ότι είναι πολύ σημαντικό ο πανεπιστημιακός χώρος, ο κατ’ εξοχήν χώρος έρευνας και καινοτομίας, αλλά και ερευνητικά ινστιτούτα, όπως το ΚΑΠΕ, να αξιοποιήσουν τις νέες δυνατότητες που τους προσφέρονται μέσα από το νέο νομοθετικό πλαίσιο, αλλά και από το συνολικό ευρωπαϊκό πλαίσιο για το περιβάλλον, την ενέργεια και το κλίμα, και από τις νέες και πρόσθετες πηγές της κλιματικής χρηματοδότησης, όπως το Repower EU, και να καινοτομήσουν στο έπακρο. Σε αυτό το ταξίδι της καινοτομίας και της δημιουργικότητας, ας μην ξεχάσουν ότι το CCUS και το DAC ίσως είναι πράγματι τμήματα της λύσης του προβλήματος της κλιματικής κρίσης. Ας προσπαθήσουμε όλοι μαζί να αναπτύξουμε αυτές τις τεχνολογίες, προς όφελος όλων μας και προς όφελος των μελλουσών γενεών.

Καλή επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου σας!»