"Γυναικεία Ηγεσία & Περιβάλλον: Ο Δρόμος προς τη Βιώσιμη Ανάπτυξη"

"Γυναικεία Ηγεσία & Περιβάλλον: Ο Δρόμος προς τη Βιώσιμη Ανάπτυξη"

Κοινή Συνεδρίαση των Επιτροπών Προστασίας Περιβάλλοντος και Ισότητας, Νεολαίας & Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στη Βουλή των Ελλήνων

 

                                                                                                    Αθήνα, 24 Μαρτίου 2025

 

Στην Αίθουσα Γερουσίας της Βουλής των Ελλήνων πραγματοποιήθηκε  κοινή συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με θέμα "Γυναικεία Ηγεσία στις Περιβαλλοντικές Υποθέσεις".

 

Η συνεδρίαση, υπό την προεδρία της Προέδρου της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος, κας Διονυσίας – Θεοδώρας Αυγερινοπούλου, ανέδειξε τον καθοριστικό ρόλο των γυναικών στην περιβαλλοντική πολιτική και διοίκηση, καθώς και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ηγέτιδες στον τομέα της βιώσιμης ανάπτυξης. "Οι γυναίκες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των αγώνων για το περιβάλλον και το κλίμα, παρότι υποεκπροσωπούνται στις θέσεις λήψης αποφάσεων. Μελέτες δείχνουν ότι η συμμετοχή τους μπορεί να κάνει τη διαφορά υπέρ της βιώσιμης ανάπτυξης. Είναι, επομένως, ζωτικής σημασίας η ενδυνάμωση των γυναικών στον τομέα αυτό."

 

Η Πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, κα Άννα Αντωνίου, επεσήμανε ότι: "Η γυναίκα ηγέτης, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η αγροτική ανάπτυξη, η διαχείριση των υδάτινων πόρων και η βιώσιμη ενέργεια, έχει αποδείξει ότι μπορεί να είναι καθοριστική για την εξεύρεση καινοτόμων λύσεων σε προβλήματα που φαίνονται αξεπέραστα. Η συμπερίληψη των γυναικών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μπορεί να διασφαλίσει ότι οι πολιτικές που αναπτύσσονται είναι, πραγματικά, προσανατολισμένες στην κοινωνική ανάγκη και στη βιώσιμη ανάπτυξη."

 

Την Επιτροπή τίμησαν με την παρουσία και τις ομιλίες τους 11 διακεκριμένες γυναίκες-ηγέτιδες, οι οποίες ενημέρωσαν τους βουλευτές - μέλη των Επιτροπών, για τις προκλήσεις και τις προοπτικές της γυναικείας ηγεσίας στις περιβαλλοντικές υποθέσεις. 

Συγκεκριμένα:

·       Μαρία Δαμανάκη, Σύμβουλος για το Κλίμα και τη Θαλάσσια Πολιτική, πρώην Ευρωπαία Επίτροπος Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας.

·       Ρόδη Κράτσα, τέως Ευρωβουλευτής, Α' Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ιδρύτρια του Women of Europe Award.

·       Γλυκερία Σιούτη, Καθηγήτρια Δημοσίου Δικαίου και Δικαίου Περιβάλλοντος, Νομική Σχολή ΕΚΠΑ.

·       Μαρία Λοϊζίδου, Καθηγήτρια Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ.

·       Αλεξάνδρα Μητσοτάκη, Πρόεδρος και συνιδρύτρια του World Human Forum.

·       Μαρία Παπαδοπούλου, Πρόεδρος ΟΦΥΠΕΚΑ, Καθηγήτρια ΕΜΠ.

·       Κάτια Λαζαρίδη, Καθηγήτρια Τμήματος Γεωγραφίας, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο.

·       Όλγα Σταυροπούλου, Γενική Διευθύντρια HELMEPA.

·       Βιβή Κολλιοπούλου, Πρόεδρος WISTA Hellas.

·       Λυδία Καρρά, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.

·       Θεοδώρα Αντωνακάκη, Διευθύντρια Κέντρου Κλιματικής Αλλαγής και Βιωσιμότητας, Τράπεζα της Ελλάδος.

 

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, παρουσιάστηκαν ανησυχητικά στατιστικά στοιχεία που αποδεικνύουν τη χαμηλή εκπροσώπηση των γυναικών στις ηγετικές θέσεις περιβαλλοντικής πολιτικής.

Σύμφωνα με έρευνα της Διακοινοβουλευτικής Ένωσης και του ΟΗΕ, μόλις το 27,2% των γυναικών συμμετέχει στην ενεργό πολιτική και μόνο το 22,9% κατέχει κυβερνητικές θέσεις. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι χώρες με υψηλότερη εκπροσώπηση γυναικών σε κοινοβούλια έχουν πιο φιλόδοξες πολιτικές για το περιβάλλον. Οι χώρες όπου οι υπουργοί περιβάλλοντος είναι γυναίκες, έχουν υψηλότερες πιθανότητες να επικυρώσουν διεθνείς περιβαλλοντικές συμφωνίες, ενώ σύμφωνα με μέτρηση του House of Commons στην Μ. Βρετανία, οι γυναίκες βουλευτές αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στις ομιλίες τους στα περιβαλλοντιικά θέματα.

Στην Ελλάδα, στο δικό μας κοινοβούλιο, μόλις το 23% των μελών είναι γυναίκες, τη στιγμή που ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι στο 33%, ενώ μόλις το 25% των υπουργικών θέσεων καλύπτεται από γυναίκες, 10 μονάδες κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Σε επίπεδο κοινότητας έχει  καταγραφεί πως οι γυναικείες οργανώσεις είναι εκείνες που οδηγούν τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, αλλά στην Ελλάδα είναι υποεκπροσωπούμενες τόσο οι γυναίκες επικεφαλής ΜΚΟ, όσο και οι γυναίκες που εκλέγονται στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Σύμφωνα με μέτρηση της Metron Analysis στη χώρα μας, οι γυναίκες ενδιαφέρονται περισσότερο για το περιβάλλον. Διεθνώς υπολογίζεται ότι ενδιαφέρονται 1,5 φορά περισσότερο από τους άνδρες. 

Στο Τόκυο σύμφωνα με το Sasakava Foundation, εταιρίες που έχουν τουλάχιστον το 30% των θέσεων τους αποδώσει σε γυναίκες, παρουσιάζουν υψηλότερο δίκτυ αειφορίας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σε μελέτη που έγινε στην Ινδία, όταν οι γυναίκες είχαν ηγετικό ρόλο στη διαχείριση των δασών, η δασική κάλυψη αυξήθηκε κατά 11%. Ακόμα και στις αλιευτικές κοινότητες, οι γυναίκες ήταν εκείνες που βελτίωσαν τις αλιευτικές πρακτικές, διασφαλίζοντας την αειφορία των θαλάσσιων πόρων, κι όμως αυτές οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πολλαπλά εμπόδια.

Όμως, παρά την αποδεδειγμένη συμβολή τους, οι οργανώσεις τους λαμβάνουν μόλις το 3% της περιβαλλοντικής φιλανθρωπικής χρηματοδότησης, αφού μεγάλα επενδυτικά σχήματα παρακάμπτουν τις μικρές γυναικείες οργανώσεις, καθώς η πλειονότητα των χρηματοδοτήσεων απευθύνεται σε έργα ύψους άνω των 10 εκατομμυρίων δολαρίων.

 

Παρόλο λοιπόν, που οι γυναίκες ενδιαφέρονται περισσότερο για την περιβαλλοντική προστασία και είναι πιο αποτελεσματικές στη διαχείρισή της, οι αποφάσεις εξακολουθούν να λαμβάνονται κυρίως από άνδρες.

 

Στην Ελλάδα είναι χιλιάδες γυναίκες που δίνουν τον αγώνα στην καθημερινότητά του και μέσω των επαγγελμάτων τους για να προστατεύσουν τη φύση, την πόλη τους, την γειτονιά, την οικογένειά τους. Πρέπει να τις στηρίξουμε.

 

Η συνεδρίαση κατέληξε σε συγκεκριμένες προτάσεις για τη βελτίωση της συμμετοχής των γυναικών στον τομέα της περιβαλλοντικής ηγεσίας.

Τονίστηκε η ανάγκη:

·       Ενίσχυσης της εκπαίδευσης και κατάρτισης για τις γυναίκες σε θέματα περιβάλλοντος και STEM

·       Δικτύωσης και συνεργασιών μεταξύ γυναικών σε όλα τα επίπεδα και κυρίως σε θέσεις ευθύνης.

·       Στήριξης των γυναικών σε ηγετικούς ρόλους, μέσω στοχευμένων πολιτικών και μέτρων.

·       Χρηματοδότησης της γυναικείας επιχειρηματικότητας σε πράσινους τομείς και επίτευξη στην πράξη της ίσης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας.

·       Υιοθέτησης πρόσθετων μέτρων μητρότητας, ώστε οι γυναίκες να μπορούν να συμμετέχουν ισότιμα χωρίς περιορισμούς.

 

Όπως επισημάνθηκε, η γυναικεία ηγεσία είναι καθοριστική για την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.