Γιάννης Τσιπουρίδης / O Προϋπολογισμός του Άνθρακα

 

Η χημεία της ζωής είναι ουσιαστικά η χημεία του άνθρακα. Με άλλα λόγια, οι έμβιοι οργανισμοί βασίζονται στον άνθρακα,[i].

Κι όμως, αυτός ο άνθρακας που είναι το κυρίαρχο δομικό υλικό της ζωής στον πλανήτη, έρχεται τώρα να γίνει η καταστροφή της, εξ αιτίας μας.

Τα επιστημονικά δεδομένα είναι αδιάψευστά και αποστομωτικά, για όποιον έχει αυτιά για να ακούει και μάτια για να βλέπει..

Από που να αρχίσω και που να τελειώσω….

Θα ξεκινήσω με ένα διάγραμμα[ii] (θα σας δείξω πολλά σήμερα)

 

 

Το διάγραμμα δείχνει την συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα τα τελευταία 800.000 χρόνια!!!

Τι βλέπουμε; Ότι η άνοδος της συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, τα τελευταία χρόνια, δεν έχει προηγούμενο σε αυτό το τεράστιο διάστημα.

Σε προηγούμενο άρθρο εξήγησα τι συνεπάγεται αυτή  η άνοδος της συγκέντρωσης CO2:

Συνεπάγεται άνοδο της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη[iii].

Και αυτό συμβαίνει και καταγράφεται κάθε χρόνο, τα τελευταία αρκετά χρόνια.

 

 

 

Το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) είναι περίεργο αέριο, δεν μοιάζει με τα άλλα. Όταν προστεθεί στην ατμόσφαιρα παραμένει εκεί για περίπου 300-1000 χρόνια[iv].

Επομένως ότι εκπέμπουμε, προστίθεται σε ότι υπήρχε.

Γι’ αυτό άρχισε να αυξάνεται η συγκέντρωση του, από την βιομηχανική  επανάσταση και μετά, που αρχίσαμε να καταναλώνουμε ορυκτά καύσιμα σαν να μην υπήρχε αύριο και φτάσαμε στο σημείο που όντως να μην υπάρχει αύριο.

Μέχρι τότε ο φυσικός κύκλος απορρόφησης και εκπομπών του CO2, το κρατούσε σε κάποια σχετική ισορροπία.

Μετά τη  βιομηχανική επανάσταση, όμως, άρχισε σταδιακά να ανατρέπεται αυτή η ισορροπία, μέχρι που τα τελευταία χρόνια ξέφυγε τελείως.

Σκεφτείτε ότι το διοξείδιο που προσθέτουμε σήμερα στην ατμόσφαιρα, θα επηρεάσει τις ζωές των εγγονιών, των εγγονιών ….. των εγγονιών μας……

Και πιστέψτε με, δεν θα θέλετε να ακούσετε τι θα λένε για εμάς.

 

Κι ενώ λογικά (λέμε τώρα) θα έπρεπε να είχαμε σταματήσει να προσθέτουμε CO2, όχι μόνο δεν κάνουμε κάποια προσπάθεια, αλλά μπήκαμε τώρα στην περίοδο “drill baby, drill” που είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό που απαιτείται να κάνουμε.

Αφού, λοιπόν, δεν μειώνουμε τις εκπομπές CO2, έχει τεράστια σημασία να αντιληφθούμε τουλάχιστον τα όρια του κλιματικού μας συστήματος.

Να καταλάβουμε δηλαδή από ποιο σημείο και μετά η προσθήκη CO2 θα ισοδυναμεί με πλανητική αυτοκτονία.

Η κλιματική καταστροφή είναι δεδομένη. Αυτό δεν αλλάζει πια. Το κλίμα άλλαξε και το νέο κλίμα και ότι αυτό συνεπάγεται, θα μας συνοδεύει για τις επόμενες αρκετές δεκαετίες. Και θα κάνουμε καλά να το χωνέψουμε αυτό

Απλά υπάρχει ένα σημείο από το οποίο και μετά η κλιματική αλλαγή θα γίνει μη αναστρέψιμη για αιώνες.

Έχουμε λόγο να το φτάσουμε ως εκεί; Στο γκρεμό;

Φαντάζομαι (ή θέλω να φαντάζομαι) ότι ακόμη και οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων, όσο κι αν απολαμβάνουν τα απίστευτα κέρδη από πωλήσεις και επιδοτήσεις, θα πρέπει να έχουν μέσα τους κάτι σαν μια άγραφη συμφωνία. Να έχουν συμφωνήσει δηλαδή, σε ποιο σημείο θα σταματήσουν.

Δεν μπορεί η απληστία τους να τους αποβλάκωσε τελείως.

Ελπίζω.

 

Έτσι ανατρέχουμε στην έννοια του προϋπολογισμού άνθρακα που έρχεται να βοηθήσει σ αυτόν ακριβώς τον υπολογισμό.

Και δεν χρειάζονται και πολύ σύνθετα μαθηματικά

Απλά πράγματα: τρεις το λάδι τρεις το ξύδι, πόσο το λαδόξιδο[v];

Η σχέση:

 

 

είναι κατανοητή  και υπολογίσιμη.

Επομένως μπορεί κανείς να υπολογίσει πόσα ορυκτά καύσιμα μπορεί να καταναλώσει ώστε να μείνει η άνοδος της θερμοκρασίας κάτω από 1,5 ή 2 ή 2,5 ή 3 βαθμούς Κελσίου.

Σαν άσκηση βρε αδελφέ.

Προφανώς όσα περισσότερα ορυκτά καύσιμα θα χρησιμοποιηθούν, τόσο μεγαλύτερη η άνοδος της θερμοκρασίας αλλά και τα κέρδη των εταιρειών. (Τις καταστροφές και τους θανάτους δεν τα μετράμε εδώ).

Το παρακάτω διάγραμμα δίνει μια εικόνα για το πόσα ορυκτά καύσιμα μπορεί να χρησιμοποιηθούν, για να μείνει η άνοδος της θερμοκρασίας κάτω από 1,5 βαθμό Κελσίου: μόλις 8% των γνωστών κοιτασμάτων μπορούν να χρησιμοποιηθούν!!!!!

Μόνο 8%.

Φαντάζεστε τι έχει να γίνει;; Σφαγή!!!

Ποιος θα πρωτοπάρει;

Και τι θα κάνουν οι καινούργιοι που μπαίνουν σε αυτό το παιχνίδι, όπως η Ελλάδα;

Μετά από τέτοιο ενθουσιασμό τις τελευταίες εβδομάδες, για τα γαλανόλευκα κοιτάσματα μας, αντέχουμε την απογοήτευσή να τα αφήσουμε εκεί που είναι;

Μάλλον θα ισχύσει η ρήση «εμείς θα βγάλουμε το φίδι από την τρύπα;;;;»

Αλίμονο! Φυσικά και όχι.

 

 

 

Γιατί αγνοούνται αυτά τα δεδομένα;

Πολλοί παίρνουν ένα, κατά τη γνώμη τους, μελετημένο ρίσκο.

Ένα στοίχημα, δηλαδή, ότι το κλιματικό σύστημα θα αντέξει.

Όπως κάνει και ο Τραμπ π.χ. με τον πόλεμο που κήρυξε με τις ταρίφες …..κι ήρθαν τα πάνω κάτω στα χρηματιστήρια και θα ακολουθήσουν και οι οικονομίες.

Το κλιματικό σύστημα, όμως, δεν είναι παιχνίδι μετοχών.

Υπάρχουν όρια που αν ξεπεραστούν δεν υπάρχει επιστροφή.

Θα σας φέρω ένα απλό και κατανοητό παράδειγμα.

Το λιώσιμο των παγετώνων[vi].

Οι παγετώνες που σχηματίστηκαν με το πέρασμά χιλιετιών, λιώνουν τώρα μέσα σε δεκαετίες.

Όταν συνέλθουμε (αν και όποτε) από την εξάρτηση των ορυκτών καυσίμων και στραφούμε σε 100% ανανεώσιμη  ενέργεια, οι παγετώνες δεν θα ξανασχηματιστούν την άλλη μέρα, ούτε την άλλη δεκαετία, ούτε καν τον άλλο αιώνα.

Κάποιοι παγετώνες τελείωσαν ήδη, για πάντα, σε ανθρώπινο χρόνο.

Υπάρχουν πολλές κλιματικές «κακοτοπιές» ( σημεία καμπής ή αγγλιστί tipping points[vii] ) που μπορεί να οδηγήσουν σε μη αναστρέψιμες καταστάσεις, με άγνωστες συνέπειες.

Είμαστε σε πραγματικά αχαρτογράφητα νερά.

Γι’ αυτό έχει σημασία να γνωρίζουμε τις συνέπειες των επιλογών μας και ο προϋπολογισμός άνθρακα βοηθάει σε αυτό.

Να θυμίσω ότι κάποιοι έχουν κάνει ήδη τους υπολογισμούς τους και καταλήξαν που εκτιμούν ότι θα φτάσει η άνοδος της θερμοκρασίας.

Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε ο εγκυρότατος Guardian, το 77% των επιστημόνων πιστεύει ότι η θερμοκρασία θα ανέβει τουλάχιστον 2.5oC Κελσίου και πάνω, δηλαδή κόλαση επί γης.

Ελάχιστοι πιστεύουν ότι θα καταφέρουμε να κρατήσουμε την άνοδο στον 1.5oC Κελσίου ή λίγο πιο πάνω,

 

Εδώ βρισκόμαστε.

Έχουμε όλα τα δεδομένα και σφυρίζουμε αδιάφοροι. Η καταστροφή που συντελείται και η μεγαλύτερη που έρχεται δεν μας επηρεάζει γιατί….. η κρίση είναι ευκαιρία για τον καλό και έξυπνο επιχειρηματία.

Γνωρίζουμε καλά που θα σταματήσει ο υδράργυρος, ανάλογα με το τι θα κάνουμε εμείς κι όμως, είμαστε πρόθυμοι να το ρισκάρουμε.

Το να λες ότι δεν συμβαίνει κλιματική αλλαγή[viii], [ix] είναι σαν να λες ότι δεν υπάρχει βαρύτητα: όταν πέσεις θα το νιώσεις και ίσως να το πληρώσεις.

Η μόνη διαφορά είναι ότι στην περίπτωση της βαρύτητας αφορά μόνο εσένα, άντε και κάνα-δυο που εξαρτώνται άμεσα από εσένα.

Η κλιματική αλλαγή, όμως μας αφορά όλους και θα μας πληγώσει όλους

Έχουμε πολύ δύσκολα χρόνια μπροστά μας.

Μάθετε πως να προφυλαχθείτε.

 

Δρ. Γιάννης Τσιπουρίδης 

Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

Δράση για το κλίμα

Καθηγητής Πανεπιστημίου Technical University of Mombasa (TUM), Kenya

Ερευνητής Πανεπιστημίου Strathmore University, Nairobi, Kenya 

Μέλος του Fossil Fuel Non Proliferation Treaty και του Loss and Damage Collaboration Group

Εκδότης e-mc2  (Energy Matters to Climate Change)

Εκδότης ΑΝΕΜΟλόγια