Η ΕΕ είναι απίθανο να πεινάσει εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά θα μπορούσε να έχει καταστροφικές επιπτώσεις σε περιοχές της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, σύμφωνα με τον επικεφαλής της ένωσης αγροτών της ΕΕ, COPA-COGECA. Ο ίδιος ζήτησε ένα «ενισχυμένο» πακέτο Πράσινης Συμφωνίας για τη διατήρηση της ποιότητας και της ποσότητας στον ευρωπαϊκό εφοδιασμό τροφίμων.
Ο Πέκα Πεσόνεν είναι γενικός γραμματέας της ένωσης αγροτών της ΕΕ, COPA-COGECA.
Όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση, ποιες θεωρείτε ότι θα είναι οι κύριες επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία στον εφοδιασμό τροφίμων;
Η κατάσταση δεν έχει ακόμη αναλυθεί πλήρως και δεν έχουμε δει ακόμη τον πλήρη αντίκτυπό της. Αλλά νομίζω ότι είναι αρκετά ασφαλές να πούμε ήδη σε αυτό το στάδιο, ότι θα περιμένουμε ότι θα έχουμε σημαντικές διαταραχές των διεθνών εμπορικών προτύπων, και ιδιαίτερα στα γεωργικά προϊόντα όπως το καλαμπόκι, ο ηλίανθος, το λάδι, και αναμένουμε διαταραχές στο εμπόριο όχι μόνο μεταξύ μας [Ρωσία, Ουκρανία και Λευκορωσία και ΕΕ] αλλά και μεταξύ τρίτων χωρών.
Ποια είναι η κύρια ανησυχία σας;
Η κύρια ανησυχία είναι ότι θα έχουμε σοβαρές διαταραχές σε διεθνές επίπεδο. Η ΕΕ μπορεί να προμηθεύεται καθώς έχουμε κάποια αποθέματα, οπότε έχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι δεν θα πεινάσουμε. Αλλά η συνέπεια αυτών των διαταραχών που βλέπουμε να έρχονται για τις διμερείς εμπορικές μας συμφωνίες θα είχε πιθανότατα αντίκτυπο σε τρίτους – ιδίως στη Βόρεια Αφρική, στις χώρες του Μαγκρέμπ, στην Αίγυπτο, ενδεχομένως στη Μέση Ανατολή.
Και την τελευταία φορά που συνέβη αυτό, είχαμε τη λεγόμενη «Αραβική Άνοιξη» και αυτή τη φορά, πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε το γεγονός ότι η Ρωσία και η Ουκρανία έχουν γίνει πολύ δραστήριες σε αυτές τις περιοχές όσον αφορά στο εμπόριο. Δεν θα είναι τόσο εύκολο να αντικαταστήσουμε αυτούς τους όγκους που πιθανότατα χάνουμε στο διεθνές εμπόριο προς αυτές τις συγκεκριμένες περιοχές.
Πώς μπορεί η ΕΕ να συμβάλει στην αντιστάθμιση των αναμενόμενων απωλειών σε αυτούς τους τομείς;
Πρώτα απ’ όλα, [η ΕΕ] πρέπει να ρίξει το βάρος της σε αυτές τις διεθνείς εμπορικές δομές – πρέπει να είμαστε σε θέση να αντικαταστήσουμε τις ποσότητες που πιθανότατα θα μας λείψουν από την Ουκρανία, τη Ρωσία και τη Λευκορωσία. Το δεύτερο βήμα είναι να δούμε πόσο μπορεί να εμπορεύεται [η ΕΕ], αλλά η πραγματικότητα είναι ότι μιλάμε για σχετικά μεγάλους όγκους και η ΕΕ δεν μπορεί να αντικαταστήσει πλήρως αυτή την [απώλεια].
Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η ΕΕ, όπως και όλοι οι άλλοι, αντιμετωπίζει υψηλότερο κόστος εισαγωγών, ιδίως λιπασμάτων. Ας επικεντρωθούμε λοιπόν πρώτα στον εφοδιασμό της αγοράς της ΕΕ και στη συνέχεια, αν μπορούμε, θα ήμασταν ευτυχείς να προμηθεύσουμε ορισμένα προϊόντα σε τρίτες χώρες.
Πώς μπορεί λοιπόν να καλυφθεί αυτό το κενό;
Πρέπει να θέσουμε σε δοκιμασία τις εμπορικές μας σχέσεις με άλλους εταίρους στο παγκόσμιο εμπορικό πλαίσιο. Το πιο σημαντικό είναι ότι πρέπει να βρούμε μια νέα διεθνή εμπορική δομή τις επόμενες εβδομάδες για να προμηθεύσουμε την αγορά με επαρκείς ποσότητες για να προμηθεύσουμε ορισμένες βασικές αγορές, έτσι ώστε να μην δουν σημαντικές αυξήσεις τιμών που θα ήταν πολιτικά ευαίσθητες. Νομίζω ότι υπάρχει κοινή αντίληψη μεταξύ των μεγάλων παικτών ότι πρέπει να δράσουμε σε αυτό το θέμα.
Κάποιοι ζητούν να επανεξεταστούν ριζικά οι πράσινοι στόχοι της ΕΕ υπό το πρίσμα της κατάστασης στην Ουκρανία. Ποια είναι η άποψή σας σχετικά με αυτό;
Χρειαζόμαστε σημαντικές προσθήκες στην Πράσινη Συμφωνία. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με την Πράσινη Συμφωνία. Πιστεύουμε ότι τα βασικά στοιχεία υπάρχουν, αλλά πρέπει να έχουμε μια επαρκή εργαλειοθήκη για την ευρωπαϊκή γεωργία ώστε να κάνει αυτό που πρέπει να κάνει – να προμηθεύει τρόφιμα με βιώσιμο τρόπο. Χρειαζόμαστε όμως τη βοήθεια της ΕΕ για να το πετύχουμε αυτό, χρειαζόμαστε μια επανεξισορρόπηση της αλυσίδας αξίας, χρειαζόμαστε συνοχή και πολιτικές.
Έτσι, χρειαζόμαστε ένα ενισχυμένο πακέτο Πράσινης Συμφωνίας για να μπορέσουμε να το κάνουμε [αυτό]. Πρόκειται για τη βιώσιμη παραγωγή και τη διατήρηση των προμηθειών, τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα στην αγορά. Νομίζω ότι αυτό η Επιτροπή δεν κατάφερε να το επιτύχει.
Τι θα απαντούσατε στους ισχυρισμούς ότι η επισιτιστική ασφάλεια δεν αποτελεί πλέον ζήτημα;
Όσον αφορά στο ζήτημα της επισιτιστικής ασφάλειας, έχουμε δεσμευτεί πλήρως για να διασφαλίσουμε τα συμφέροντα των καταναλωτών και της κοινωνίας, και έχουμε παρουσιάσει ένα πολύ καλό αποτέλεσμα. Πρόκειται σε μεγάλο βαθμό για τη μακροπρόθεσμη δέσμευση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ -μαζί με τους ενδιαφερόμενους φορείς και τους αγρότες- για την πραγματοποίηση επενδύσεων ώστε η ευρωπαϊκή αγροδιατροφική αλυσίδα να είναι πιο βιώσιμη, πιο ανθεκτική και να προμηθεύει τρόφιμα, στο επίπεδο που αναμένει η κοινωνία.
Και τώρα ξαφνικά, φωνές από την Επιτροπή επισημαίνουν ότι δεν έχουμε ζήτημα επισιτιστικής ασφάλειας, επιρρίπτοντας την ευθύνη στην ίδια τη γεωργία και αμφισβητώντας όλο αυτό το έργο. Δεν μπορούμε να το δεχτούμε αυτό. Αν δεν παρέχουμε την ποιότητα και την ποσότητα που περιμένουν οι καταναλωτές, δεν υπάρχει ελπίδα για καμία πολιτική της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Το γνωρίζουμε αυτό πάρα πολύ καλά και γι’ αυτό δεσμευόμαστε.
