Εξοπλισμός για ΑΠΕ made in Greece και υποδομές για θαλάσσια αιολικά, στις προτάσεις του ΥΠΕΝ για το Ταμείο Ανάκαμψης
Δημιουργία μονάδων συναρμολόγησης καλωδίων, πυλώνων και γενικά εγκαταστάσεων ΑΠΕ, καθώς επίσης ανάπτυξη υποδομών για να υποδεχθούν θαλάσσια αιολικά πάρκα, θα περιλαμβάνονται σύμφωνα με τις πληροφορίες στις προτάσεις που σχεδιάζει να υποβάλει το ΥΠΕΝ στο Μαξίμου για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Δράσεις, ικανές να χρηματοδοτηθούν από το "Next Generation EU" και τις οποίες το υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπως άλλωστε κάθε υπουργείο, οφείλουν να έχουν υποβάλει στο γραφείο του πρωθυπουργού μέχρι και την ερχόμενη Δευτέρα 24 Αυγούστου. Είναι οι εισηγήσεις που αφού «παντρευτούν» με τις προτάσεις της επιτροπής Πισσαρίδη θα αποτελέσουν το Εθνικό Σχέδιο το οποίο και θα υποβληθεί τον Οκτώβριο προς έγκριση στις Βρυξέλλες.
Εκτός από το «νέο Εξοικονομώ», τις επενδύσεις στην ηλεκτροκίνηση, την «πράσινη» οικονομία και την ανάπτυξη των μεγάλων δικτύων, το υπουργείο εξετάζει να καταθέσει προτάσεις, αφενός για μονάδες συναρμολόγησης εξαρτημάτων στον τομέα των ΑΠΕ, αφετέρου για την ανάπτυξη υποδομών, ικανών να στηρίξουν την παρουσία offshore αιολικών.
Οι πρώτες από τις προτάσεις αυτές, είναι και οι πιο φιλόδοξες. Στοχεύουν στην ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και της μεταποίησης μέσα από επενδύσεις για δημιουργία μονάδων συναρμολόγησης καλωδίων, πυλώνων και γενικά εγκαταστάσεων ΑΠΕ, ώστε οι επενδύσεις στην «πράσινη» οικονομία να συνοδευτούν από μια αυξημένη εγχώρια προστιθεμένη αξία. Διαφορετικά, η Ελλάδα ναι μεν κατά τις επόμενες δεκαετίες θα περάσει σε ένα νέο ενεργειακό μοντέλο, ωστόσο σε όρους εγχώριας προστιθέμενης αξίας, η χώρα θα παραμείνει στον ευρωπαϊκό χάρτη μια μεγάλη «μαύρη τρύπα».
Η πιο υλοποιήσιμη προς το παρόν ιδέα είναι η ανάπτυξη γραμμών συναρμολόγησης εξαρτημάτων έργων ΑΠΕ, χωρίς να αποκλείεται όσο θα αναπτύσσεται η ελληνική αγορά, να κριθεί ότι είναι βιώσιμη και η δημιουργία εργοστασίων παραγωγής τμημάτων τους. Η κουβέντα είναι αρκετά παλιά, ξεκίνησε για πρώτη φορά γύρω στο 2010, ωστόσο το τότε μέγεθος της ελληνικής αγοράς ήταν πολύ μικρό, προκειμένου να «σηκώσει» τέτοιες μονάδες. Μια τέτοια απόφαση θα μπορούσε να δικαιολογηθεί από μια ξένη εταιρεία μόνο με μια ετήσια εξασφαλισμένη εγκατάσταση αιολικών από 800 MW και άνω. Σε μια αγορά όμως, όπως η ελληνική, που το 2010 καρκινοβατούσε και κινούνταν μεταξύ 100 και 120 MW, ήταν προφανές πως ουδείς μπορούσε να πάρει στα σοβαρά μια τέτοια συζήτηση.
Τα πράγματα έκτοτε έχουν αλλάξει. Πέρυσι, για παράδειγμα, η αιολική ενέργεια στην Ελλάδα έσπασε πολλά ρεκόρ. Συνδέθηκαν τα περισσότερα νέα αιολικά πάρκα (727,5ΜW) απ’ όσα έχουν εγκατασταθεί ποτέ μέσα σε ένα χρόνο. Συνδέθηκαν τα τελευταία πάρκα με σταθερή τιμή (Feed-in tariff) και τα πρώτα που έχουν επιλεγεί μέσω διαγωνισμών. Επίσης συνδέθηκε το μεγαλύτερο ενιαίο συγκρότημα αιολικών πάρκων (154,1MW), ολοκληρώθηκε η ριζική ανακαίνιση (repowering) των πρώτων αιολικών, ενώ τοποθετήθηκαν οι ανεμογεννήτριες με τη μεγαλύτερη διάμετρο ρότορα (136 μέτρα).
Η αγορά αλλάζει και αν δεν είχε ξεσπάσει η πανδημία, η φετινή χρονιά είχε όλες τις προοπτικές να ξεπεράσει σε επιδόσεις την περυσινή. Εφόσον η κυβέρνηση συνεχίσει τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων, απλοποιηθεί η φορολογία, χτυπηθεί αποτελεσματικότερα η γραφειοκρατία, γίνουν πολλά από τα αυτονόητα που εισηγείται η έκθεση Πισσαρίδη, τότε δεν αποκλείεται κάποια στιγμή ένας μεγάλος ξένος παίκτης του χώρου να επιλέξει την Ελλάδα για να στήσει μονάδα παραγωγής εξαρτημάτων. Διαφορετικά, αν δηλαδή τα παραπάνω μείνουν για μια ακόμη φορά στα χαρτιά, τότε ο τελευταίος θα επιλέξει πολύ απλά κάποια άλλη χώρα, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν με διάφορες περιπτώσεις παραγωγικών επενδύσεων.
Η πρόταση για τα offshore
Η δεύτερη πρόταση είναι ίσως ακόμη πιο εύκολα υλοποιήσιμη σε σχέση με την πρώτη όσον αφορά την απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Στηρίζεται στο σκεπτικό ότι παράλληλα με την μεγάλη διασύνδεση Κρήτης-Αττικής, θα πρέπει να τρέξουν και επεκτάσεις επιμέρους διασυνδέσεων, όπως και η ανάπτυξη υποσταθμών, ώστε να δημιουργηθούν εγκαίρως οι υποδομές, οι οποίες θα υποδεχθούν τα πρώτα θαλάσσια αιολικά.
Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι στη μεγάλη εικόνα της «έκρηξης» επενδύσεων που φιλοδοξεί να πετύχει στην πράσινη ενέργεια, οι στόχοι του ΕΣΕΚ δεν πρόκειται να υλοποιηθούν χωρίς την δημιουργία offshore πάρκων. Σημειωτέων ότι η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της ΕΕ εκπονεί μελέτη για τις προοπτικές των υπεράκτιων ΑΠΕ και του υπεράκτιου δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας στη Μεσόγειο, η οποία προβλέπει για την Ελλάδα δυναμικότητα πλωτών αιολικών πάρκων 840 TWh/χρόνο. Αυτό «μεταφράζεται» σε ισχύ 2 GW στο σύστημα.
Η ελληνική κυβέρνηση πρόκειται να ανοίξει την συζήτηση αυτή από τον Οκτώβριο και μετά. Τότε αναμένεται να παρουσιαστεί και η στρατηγική της Επιτροπής. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πρόταση για υποδομές, ικανές να υποδεχθούν offshore πάρκα στις ελληνικές θάλασσες. Η επέκταση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων αποτελεί μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες της Γερμανίας για την προώθηση των ΑΠΕ. Το Βερολίνο σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την προεδρία του στην ΕΕ για να επεξεργαστεί ένα διεθνές πλαίσιο για την κατασκευή πλωτών αιολικών πριν από το τέλος του έτους. Με αυτό το έναυσμα, η ελληνική πλευρά επιδιώκει, όχι μόνο να διαμορφώσει έγκαιρα το ρυθμιστικό πλαίσιο, αλλά και να εντάξει τα offshore πάρκα στις προτάσεις προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, πολλώ δε μάλλον όταν γνωρίζει ότι απαιτούνται τουλάχιστον 6-7 χρόνια έως ότου αρχίσουν να παράγουν ρεύμα αυτές οι δομές.
