Έτος επαναπροσδιορισμού του μεγέθους, των προκλήσεων και των ευκαιριών στην εγχώρια ενεργειακή αγορά
Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, στον τομέα της ενέργειας σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις. Αυτές αφορούν τόσο τις θεσμικές, νομοθετικές και ρυθμιστικές αλλαγές σε διάφορους ενεργειακούς τομείς, όσο και το επενδυτικό περιβάλλον. Παρατηρήθηκαν εξαγορές χαρτοφυλακίων και στρατηγικές συνεργασίες μεταξύ εταιρειών, ενώ ελληνικές επιχειρήσεις παρουσίασαν έντονη εξωστρέφεια επενδύοντας σε ενεργειακά έργα στο εξωτερικό. Επιπλέον, υπήρξε έντονη συζήτηση για την ανάπτυξη έργων ενεργειακών υποδομών, κυρίως διασυνοριακών, καθώς και για τη ψηφιοποίηση και ανθεκτικότητα των ενεργειακών δικτύων. Με την ολοκλήρωση της αναθεώρησης και επικαιροποίησης των στόχων και πολιτικών του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), πολλά από τα παραπάνω θέματα πλέον έχουν και έναν επίσημο οδικό χάρτη.
Σε διεθνές επίπεδο, οι μεγάλες διακυμάνσεις και η μείωση του κόστους προμήθειας ενεργειακού εξοπλισμού δημιουργούν νέες επενδυτικές ευκαιρίες. Παράλληλα, οι γεωπολιτικές εξελίξεις, σε συνδυασμό με την αλληλεξάρτηση των ενεργειακών τιμών, κυρίως στις χώρες με τις οποίες συνδέονται οι ενεργειακές αγορές, συνεχίζουν να επηρεάζουν τις τιμές των ενεργειακών προϊόντων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα έντονες διακυμάνσεις στις τιμές και την ανάγκη για θεσμικές παρεμβάσεις, με στόχο την προστασία των τελικών καταναλωτών από μεγάλες αυξήσεις στην τελική τιμή των ενεργειακών προϊόντων.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι φυσικό να προκύπτουν ερωτήματα και προβληματισμοί σχετικά με το «τελικό» μέγεθος της εγχώριας ενεργειακής αγοράς΄ δηλαδή τι χρειάζεται και τι απαιτείται καθώς και πως αυτό μεταφράζεται σε αριθμό, χαρακτηριστικά και χρονισμό ένταξης νέων έργων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, νέων τεχνολογιών και καυσίμων, καθώς και υποδομών. Επίσης, τίθεται το ζήτημα της μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας των εγχώριων ενεργειακών έργων, προκειμένου να υποστηρίξουν τη χώρα μας στην ανάδειξή της ως ενεργειακός κόμβος. Αυτά τα ζητήματα πρέπει να αναλυθούν με προσοχή, ώστε οι θεσμικές και εταιρικές στρατηγικές στον ενεργειακό τομέα να είναι σε θέση να ενσωματώνουν και να διαμορφώνουν δυναμικά τις νέες προκλήσεις και ευκαιρίες που εμφανίζονται.
Ο επαναπροσδιορισμός των χαρακτηριστικών, του μεγέθους, των αναγκών, των προκλήσεων και των ευκαιριών της εγχώριας ενεργειακής αγοράς πρέπει να αποτελεί τη βασική προτεραιότητα για τους στρατηγικούς φορείς του τομέα ενέργειας το επόμενο διάστημα. Παρά τον εντυπωσιακό όγκο των εν δυνάμει νέων επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα, εάν αυτές δεν συνδυαστούν με τις πραγματικές ανάγκες και απαιτήσεις της αγοράς και δεν προτεραιοποιηθούν σωστά, υπάρχει ο κίνδυνος να χάσουν τη δυναμική τους και να καταλήξουν σε έργα με περιορισμένη αξία. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να αντιμετωπίσουν ακόμη και δυσκολία στην εύρεση τελικής αγοράς κατανάλωσης.
Μια ανταγωνιστική στρατηγική και επενδυτικό πλάνο στον τομέα της ενέργειας θα πρέπει να ενσωματώνει, και ίσως ακόμη να διαμορφώνεται, από τον τομέα της ζήτησης και της κατανάλωσης. Δεν πρέπει πλέον να θεωρείται δεδομένη η ύπαρξη αυτού του τμήματος της αλυσίδας στην ενεργειακή αγορά, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή, που παρατηρείται τόσο κορεσμός και υπερθέρμανση, σε πολλές περιπτώσεις, στον τομέα των επενδυτικών ενεργειακών προτάσεων, όσο και ανησυχία για το χρονισμό του κόστους της ενεργειακής μετάβασης, είναι αναγκαία η προσαρμογή και ο ορθολογισμός στη λήψη αποφάσεων. Παρά το γεγονός ότι αυτές οι έννοιες, που σχετίζονται με τον επαναπροσδιορισμό της αγοράς, μπορεί να συνδέονταν στο παρελθόν με πιο συντηρητικές προσεγγίσεις, στην πραγματικότητα όμως πλέον ενσωματώνουν ιδέες όπως η διορατικότητα, η αναγνώριση των εξελίξεων και η στοχοθέτηση στο πλαίσιο της εταιρικής στρατηγικής.
Αντίστοιχα, η μονοποικιλιακή επιλογή, είτε σε επίπεδο τεχνολογίας είτε επιχειρησιακής λειτουργίας, δεν πρέπει να αποτελεί μέρος μιας ανταγωνιστικής εταιρικής στρατηγικής. Παράλληλα, η εις βάθος ανάλυση των απαιτήσεων και αναγκών των τομέων τελικής κατανάλωσης ενέργειας πρέπει πλέον να καθοδηγεί τις βασικές επενδυτικές αποφάσεις.
Σε ένα νέο έτος λοιπόν, με υγεία, το οποίο σίγουρα θα έχει και υψηλό ενεργειακό ενδιαφέρον!
Ο κ. Γιάννης Βουγιουκλάκης είναι διευθυντής στρατηγικής της PWC GREECE
Το άρθρο περιλαμβάνεται στο αφιέρωμα του energypress: Η αγορά των ΑΠΕ μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα – Φόβοι και προσδοκίες από τη νέα χρονιά
