Έρχεται το τέλος του κόσμου με Τραμπ, ορυκτά καύσιμα και πυρηνικά; Κι όμως, δεν έρχεται!
Οι ειδήσεις δεν είναι καλές για τους θιασώτες της πράσινης μετάβασης. Από τη μία ο Τραμπ υπόσχεται να ξαναφύγει από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, να ακυρώσει projects υπεράκτιων αιολικών και να αυξήσει τις εξορύξεις. Από την άλλη, με μία συντονισμένη εκστρατεία, το πυρηνικό λόμπι υπόσχεται να πλημμυρίσει τον κόσμο με μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες. Την ίδια στιγμή, πληθαίνουν τα δημοσιεύματα για μείωση των πωλήσεων ηλεκτρικών αυτοκινήτων και τα νέα από το μέτωπο του υδρογόνου δεν είναι καλά.
Τι συμβαίνει λοιπόν; Ξεφούσκωσε το αφήγημα της πράσινης μετάβασης ή είμαστε μάρτυρες μιας καλοστημένης εκστρατείας όπου η προπαγάνδα υπερισχύει της πραγματικότητας;
Το ίδιο ισχύει με τις τιμές των μπαταριών, οι οποίες έχουν κυριολεκτικά καταρρεύσει τον τελευταίο χρόνο. Σήμερα στην Κίνα οι τιμές ενός πλήρους συστήματος αποθήκευσης έπεσαν στα 82 $/kWh απόρροια του μεγάλου ανταγωνισμού. Θα αντιτείνει κανείς πως οι Κινέζοι πωλούν χωρίς κέρδος, αλλά και πάλι, συγκρίνετε την τιμή αυτή με εκείνη της Tesla στις ΗΠΑ (η Tesla δουλεύει με περιθώριο κέρδους 30%) η οποία είναι 240 $/kWh, αισθητά μικρότερη από ότι ένα χρόνο πριν (45% μείωση σε ενάμιση χρόνo).
Μα δεν πάνε όλες οι τεχνολογίες το ίδιο καλά, θα αντιτείνει κάποιος. Έτσι είναι. Πολύ πριν ο Τραμπ απειλήσει να καταργήσει τα υπεράκτια αιολικά, το αυξανόμενο επενδυτικό κόστος υποχρέωνε τους επενδυτές να ακυρώσουν ή να παγώσουν projects. Το κόστος καθορίζει τα πάντα, είτε μας αρέσει είτε όχι. Και όποια τεχνολογία δεν μπορεί να πείσει ότι μπορεί να μειώσει το κόστος θα μείνει αναγκαστικά πίσω. Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα του υδρογόνου. Μόλις το 7% των projects που έχουν προταθεί αναμένεται να υλοποιηθεί ως το 2030. Γιατί; Διότι κάποιοι αγνόησαν τα θεμελιώδη και πίστεψαν πως το υδρογόνο αποτελεί λύση για κάθε ενεργειακή ανάγκη. Είναι πλέον σαφές πως το υδρογόνο δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τον ηλεκτρισμό σε χρήσεις όπως η θέρμανση κτιρίων ή η ηλεκτροκίνηση. Πολύ απλά η ηλεκτροκίνηση έχει χαμηλότερο κόστος.
Και μια και μιλάμε για κόστος. Αυτό θα ήταν επαρκής λόγος για να μη προχωρήσουν οι μικροί αρθρωτοί πυρηνικοί αντιδραστήρες. Το σταθμισμένο κόστος των αντιδραστήρων αυτών εκτιμάται σε 143-237 €/MWh, όταν το αντίστοιχο των φωτοβολταïκών και των αιολικών είναι 40 και 50 €/MWh αντίστοιχα. Η προσθήκη μπαταριών σε συστήματα ΑΠΕ ανεβάζει το σταθμισμένο κόστος κατά 25-30 ευρώ ανά μεγαβατώρα, κόστος που παραμένει κάτω από το μισό του αντίστοιχου των πυρηνικών. Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε το σημαντικότερο. Οι αντιδραστήρες αυτοί απλά δεν υπάρχουν. Αν και η έρευνα έχει ξεκινήσει από τη δεκαετία του 1970, μέχρι σήμερα, η πυρηνική βιομηχανία δεν κατάφερε να παρουσιάσει ένα λειτουργικό αντιδραστήρα αυτής της τεχνολογίας. Ούτε κατάφερε να απαντήσει στα φλέγοντα ερωτήματα της ασφάλειας και των ραδιενεργών αποβλήτων.
Πάμε τώρα σε ένα μύθο που συνειδητά έχει καλλιεργηθεί ειδικά τον τελευταίο χρόνο. Στις πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Αν πιστέψουμε τα δημοσιεύματα οι πωλήσεις καταρρέουν, σημάδι πως επιβραδύνεται η πράσινη μετάβαση. Η αλήθεια όμως είναι πως το 2024 θα είναι μια ακόμη χρονιά ρεκόρ για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Απλώς έχει πέσει ο ρυθμός αύξησης των πωλήσεων σε σχέση π.χ. με το 2021 οπότε κι είχαμε υψηλές επιδοτήσεις για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Κάποιοι προσπαθούν να μας πείσουν πως η εποχή της πράσινης μετάβασης τέλειωσε και πρέπει να γυρίσουμε στον “παλιά καλή εποχή” των ορυκτών καυσίμων και των πυρηνικών. Η πραγματικότητα όμως τους διαψεύδει. Ο δρόμος της πράσινης μετάβασης δεν είναι ανέμελος, χωρίς προβλήματα ή και πισωγυρίσματα. Είναι όμως ο μόνος που οδηγεί σε ένα καλύτερο αύριο.
