EΕ: Μετά το φυσικό αέριο έρχονται οι κοινές αγορές υδρογόνου - Οι 4 πυλώνες και το χρονοδιάγραμμα

Η ανακοίνωση του σχεδίου για κοινή αγορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη, έγινε αρχικά δεκτή με δυσπιστία και αρκετές επιφυλάξεις: αρκετοί προέβλεψαν ότι η πλατφόρμα που θα έφερνε σε επαφή τους αγοραστές με τους προμηθευτές δεν θα προσέλκυε το αναγκαίο ενδιαφέρον και ουκ ολίγοι έσπευσαν να προδικάσουν ότι το εργαλείο αυτό δεν είναι αρκετό για να διατηρήσει τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα.

Η πρώτη απόπειρα διέψευσε τουλάχιστον το πρώτο σκέλος (για το δεύτερο σκέλος των ανησυχιών μένει να διαφανεί τι θα γίνει με τις διμερείς διαπραγματεύσεις για τις συμφωνίες που θα ακολουθήσουν).

Ο ίδιος ο ευρωπαίος επίτροπος, που είναι αρμόδιος για την πλατφόρμα φυσικού αερίου, Μάρος Σέφκοβιτς, περιέγραψε το αποτέλεσμα ως «αξιοσημείωτη επιτυχία».

Και πλέον με γνώμονα τη μεγάλη ανταπόκριση που είχε η πρωτοβουλία για την από κοινού αγορά φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Βρυξέλλες προσανατολίζονται πλέον να επεκτείνουν τις κοινές προμήθειες και σε άλλα «αγαθά» όπως το υδρογόνο και οι κρίσιμες πρώτες ύλες.

Όπως γράφουν οι Financial Times, o Σέφκοβιτς αποκάλυψε ότι το εργαλείο του φυσικού αερίου θα λειτουργήσει ως «πρότυπο» για μια «νέα αγορά» για κρίσιμα υλικά καθώς και για το υδρογόνο που θα βοηθήσει στην απομάκρυνση των ενεργοβόρων βιομηχανιών. Αρκετές εταιρείες της Μέσης Ανατολής είχαν εκφράσει ενδιαφέρον για την προμήθεια υδρογόνου, πρόσθεσε.

H Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου

Προ διμήνου η Κομισιόν παρουσίασε το σχέδιο για την τόνωση και τη στήριξη των επενδύσεων στην παραγωγή υδρογόνου, μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου.

Η πρωτοβουλία της Επιτροπής αποσκοπεί στην επιτάχυνση των επενδύσεων και στη γεφύρωση του επενδυτικού χάσματος ώστε η ΕΕ να επιτύχει τους φιλόδοξους στόχους του REPowerEU για την εγχώρια παραγωγή 10 εκατ. τόνων ανανεώσιμου υδρογόνου έως το 2030, σε συνδυασμό με 10 εκατ. τόνους εισαγωγών.

Δεδομένου ότι οι πρώτες τελικές επενδυτικές αποφάσεις ελήφθησαν μόλις πέρυσι και η συντριπτική πλειονότητα των έργων βρίσκεται ακόμη στο στάδιο του σχεδιασμού, η EHB θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των αρχικών οικονομικών προκλήσεων προκειμένου να δημιουργηθεί μια αναδυόμενη αγορά πράσινου υδρογόνου. Θα λάβει επίσης διεθνή διάσταση, ώστε να διευκολύνει τις εισαγωγές.

Οι 4 πυλώνες

Η ανακοίνωση καθορίζει τους τέσσερις πυλώνες της EHB, οι οποίοι θα πρέπει να τεθούν σε λειτουργία έως το τέλος του 2023. Δύο από αυτούς είναι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί, για τη δημιουργία της εγχώριας αγοράς της ΕΕ και για τις διεθνείς εισαγωγές στην ΕΕ. Ο τρίτος πυλώνας συνδέεται με τη διαφάνεια και τον συντονισμό, την αξιολόγηση της ζήτησης, των αναγκών σε υποδομές, των ροών υδρογόνου και των δεδομένων κόστους. Το τελικό στοιχείο είναι ο εξορθολογισμός των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων, ο συντονισμός και ο συνδυασμός τους με νέα δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, τόσο στην ΕΕ όσο και διεθνώς.

Προκειμένου να επιτευχθούν τα 10 εκατ. τόνοι εγχώριας παραγωγής υδρογόνου από ΑΠΕ που προβλέπεται στο σχέδιο REPowerEU, οι συνολικές επενδυτικές ανάγκες εκτιμώνται σε 335-471 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων 200-300 δισ. ευρώ που απαιτούνται για την πρόσθετη παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού θα προέλθει από ιδιωτική χρηματοδότηση, αλλά η δημόσια χρηματοδότηση (μέσω των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ και των κρατικών ενισχύσεων) μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις ιδιωτικές επενδύσεις.

Τα πρώτα deals

Οι πρώτες πιλοτικές δημοπρασίες σχεδιάζονται επί του παρόντος και πρόκειται να ξεκινήσουν το φθινόπωρο του 2023, με την υποστήριξη 800 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Καινοτομίας. Η Τράπεζα θα δημιουργήσει μια πλατφόρμα δημοπρασιών της ΕΕ που θα προσφέρει «δημοπρασίες ως υπηρεσία» στα κράτη μέλη, χρησιμοποιώντας πόρους τόσο του Ταμείου Καινοτομίας όσο και των κρατών μελών, για τη χρηματοδότηση έργων ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου με την επιφύλαξη των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

Όσον αφορά τη διεθνή διάσταση, το EHB θα υποστηρίξει τις χώρες εταίρους της ΕΕ στις προσπάθειες πράσινης μετάβασης και τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς και θα σταθεί δίπλα στα κράτη μέλη και τις εταιρείες στο συντονισμό της συνεργασίας με τρίτες χώρες, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη αξιόπιστων αλυσίδων εφοδιασμού και κανόνων -βασισμένες διεθνείς αγορές υδρογόνου.