Βασικός προμηθευτής λιθίου για την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία καθίσταται η Σερβία
Μνημόνιο κατανόησης μεταξύ Σερβίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης για στρατηγική εταιρική σχέση στον τομέα βιώσιμων πρώτων υλών για την παραγωγή μπαταριών ηλεκτροκίνητων οχημάτων, υπεγράφη στο Βελιγράδι. Το μνημόνιο υπέγραψαν η υπουργός Ενέργειας και Ορυκτού πλούτου της Σερβίας Ντούμπραβκα Τζέντοβιτς και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αρμόδιος για την πράσινη ενέργεια, Μάρος Σέφτσοβιτς. Η τελετή υπογραφής έγινε στο περιθώριο διάσκεψης για τις στρατηγικές πρώτες ύλες όπου συμμετείχαν ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σόλτς. Η άφιξη στο Βελιγράδι του καγκελάριου Σολτς αναδεικνύει τη σημασία που αποδίδει η Γερμανία στην εξόρυξη λιθίου στη Σερβία ώστε η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία να μειώσει την εξάρτηση από την Κίνα. Το μνημόνιο κατανόησης αποτελεί εγγύηση ότι η Σερβία θα διοχετεύει αποκλειστικά το λίθιο στην ευρωπαϊκή αγορά. Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς επισήμανε άλλωστε σε συνέντευξη, λίγες ώρες πριν από την άφιξη του Όλαφ Σόλτς, στη γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt ότι το λίθιο από τη Σερβία δεν θα εξάγεται στην Κίνα. "Οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες εξέφρασαν ενδιαφέρον για την αγορά του λιθίου, αλλά τους είπαμε ότι συζητάμε αυτό το θέμα με τους Ευρωπαίους. Είμαστε πιστοί στην Ευρώπη [...] Η ΕΕ χρειάζεται το λίθιο και θέλουμε να ενισχύσουμε τη σχέση μας με την ΕΕ" ανέφερε στη συνέντευξή του ο Βούτσιτς.
Κατά την υπογραφή του μνημονίου, σήμερα Παρασκευή, ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς επισήμανε τη σημασία που θα έχει για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας η εξόρυξη λιθίου στη Σερβία. "Το λίθιο αποτελεί για τη Σερβία μία τεράστια ευκαιρία την οποία δεν πρέπει να χάσουμε γιατί αφορά το μέλλον της χώρας μας" ανέφερε κατά την ομιλία του στη διάσκεψη ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς, εκτιμώντας ότι οι άμεσες ξένες επενδύσεις θα ξεπεράσουν τα πέντε δισεκατομμύρια ευρώ. Για ραγδαία οικονομική ανάπτυξη της Σερβίας μίλησε και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς. "Το έργο εξόρυξης λιθίου δημιουργεί νέες δυνατότητες στην αλυσίδα αξιών, παρέχει ευκαιρίες για δημιουργία θέσεων εργασίας, όχι μόνο όταν πρόκειται για εξόρυξη, αλλά και σε άλλα στάδια επεξεργασίας. Συνδέει τη Σερβία με το μέλλον στον τομέα της μετακίνησης που θα πρέπει να λειτουργεί χωρίς εκπομπές CO2. Ως εκ τούτου, είναι ένα σημείο καμπής για τις μετακινήσεις στο μέλλον", είπε ο Σολτς και τόνισε ότι όλα θα γίνουν σύμφωνα με τα υψηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα.
Τον σεβασμό των οικολογικών προτύπων εγγυήθηκε και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαρος Σέφτσοβιτς ο οποίος προσπαθώντας να καθησυχάσει την κοινή γνώμη στη Σερβία επισήμανε ότι η ΕΕ δεν θα επιτρέψει την προώθηση στην αγορά της προϊόντων που δεν διαθέτουν "οικολογικό πιστοποιητικό".
Στη βορειοδυτική Σερβία, κατά μήκος του ποταμού Jadar, έχει εντοπιστεί ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα λιθίου στο κόσμο. Υπολογίζεται ότι θα μπορούσε να παράγει 58.000 τόνους λιθίου ετησίως, ποσότητα που θα κάλυπτε το 17% των αναγκών της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας. Την εκμετάλλευση του κοιτάσματος Jadar ανέλαβε η εταιρία Rio Tinto, ωστόσο η σερβική κυβέρνηση, πριν από δύο χρόνια, εξαιτίας των αντιδράσεων στην κοινωνία με καθημερινές διαδηλώσεις και αποκλεισμούς δρόμων, αναγκάστηκε να ακυρώσει τη σύμβαση. Πριν από έναν μήνα το συνταγματικό δικαστήριο έκρινε παράνομη την κατάργηση της σύμβασης και η κυβέρνηση επανέφερε σε ισχύ τη συμφωνία με τη Rio Tinto για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος Jadar. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του επιστημονικού περιοδικού "Νέα Σερβική Πολιτική Σκέψη", μόνο το 25% των πολιτών της Σερβίας συμφωνεί με τη λειτουργία ορυχείου λιθίου.
