Αφόρητο «πράσινο δίλημμα» για την κυβέρνηση: Ευρωδικαστήριο ή φρένο στις ΑΠΕ;
Ένα δυσεπίλυτο γρίφο έχει να αντιμετωπίσει η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τους επόμενους μήνες στο ενεργειακό κομφούζιο που σε μεγάλο βαθμό η ίδια έχει προκαλέσει.
Ενώ αναζητεί τρόπους να αποφύγει το έμφραγμα υπερπαραγωγής ρεύματος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που προς το παρόν αντιμετωπίζεται με μαζικές περικοπές, και ταυτόχρονα να ανακόψει το ρεύμα αιτήσεων για νέα έργα ΑΠΕ, απειλείται με το ενδεχόμενο παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο γιατί καθυστερεί να ενσωματώσει οδηγία για ταχύτερη αδειοδότηση αυτών των έργων!
Πριν από μερικές μέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι συνεχίζει τη διαδικασία επί παραβάσει εις βάρος της Ελλάδας και της Φινλανδίας, που έχει εκκινήσει από τον Σεπτέμβριο 2024 με προειδοποιητικές επιστολές σε όλα τα κράτη μέλη. Ελλάδα και Φινλανδία δεν συμμορφώθηκαν και η Κομισιόν προχωράει στο επόμενο βήμα πριν την παραπομπή τους στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: Αποστέλλει αιτιολογημένη γνώμη -(INFR(2024)0221) για τη χώρα μας- επειδή δεν έχουν μεταφέρει πλήρως στο εθνικό τους δίκαιο συγκεκριμένες διατάξεις της οδηγίας (ΕΕ) 2023/2413 που έπρεπε να έχουν ενσωματωθεί στην ελληνική και φινλανδική νομοθεσία μέχρι τον Ιούλιο 2024, δηλαδή εδώ και ένα χρόνο.
Θέλουν ταχύτερες και περισσότερες άδειες ΑΠΕ
Πρόκειται μάλιστα για διατάξεις που η πιστή εφαρμογή τους μάλλον θα επιδείνωνε το πρόβλημα του «μποτιλιαρίσματος» στις αιτήσεις για νέα έργα, της μεγάλης αναμονής για σύνδεση με το ηλεκτρικό δίκτυο για όσα έχουν αδειοδοτηθεί και της περίσσειας πράσινου ρεύματος για τις χιλιάδες συνδεδεμένες μικρές και μεγάλες μονάδες, κυρίως φωτοβολταϊκά πάρκα και δευτερευόντως συστάδες ανεμογεννητριών.
Η Οδηγία 2023/2413 τροποποιεί παλιότερη, του 2001, και οι εκκρεμείς διατάξεις αφορούν την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης τόσο για έργα ΑΠΕ όσο και για υποδομές που είναι απαραίτητες για την ενσωμάτωση της πρόσθετης δυναμικότητας στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή για έργα αποθήκευσης ρεύματος (μπαταρίες), που μόλις άρχισαν να βγαίνουν από τον μακρύ εγχώριο λήθαργο. Περιλαμβάνουν επίσης στενές προθεσμίες για τις διαδικασίες αδειοδότησης, ενίσχυση του ρόλου του ενιαίου σημείου επαφής για τις αιτήσεις και το τεκμήριο ότι τα έργα ΑΠΕ αποτελούν «υπέρτερο δημόσιο συμφέρον».
Οι διαδικασίες επί παραβάσει που κινεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εις βάρος των κρατών μελών, είτε γιατί καθυστερούν να ενσωματώσουν την ενωσιακή νομοθεσία είτε για τη μεταφέρουν στρεβλά, είναι μεν μια ρουτίνα στις σχέσεις Βρυξελλών- εθνικών αρχών (κάθε μήνα η Κομισιόν ανακοινώνει τέτοιες διαδικασίες εις βάρος χωρών), αλλά όταν τα πράγματα φτάνουν ένα στάδιο πριν την παραπομπή στο Ευρωδικαστήριο η κατάληξη μπορεί να κοστίσει ακριβά.
Οι αντίστροφες πιέσεις των παραγωγών
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει τώρα προθεσμία δυο μηνών να απαντήσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία αν κρίνει ότι η απάντηση δεν είναι πειστική θα προχωρήσει σε παραπομπή. Κι επειδή η «πράσινη μετάβαση» είναι μια στρατηγική που, παρά τις παλινωδίες και τις ακριβές παρενέργειές της στους ευρωπαίους καταναλωτές, είναι «τοτέμ» για την Κομισιόν της φον ντερ Λάιεν, είναι πιθανό εδώ να εξαντλήσει την αυστηρότητά της.
Το πρόβλημα για την ηγεσία του ΥΠΕΝ είναι ότι ακριβώς στη διάρκεια αυτής της δίμηνης προθεσμίας πρέπει να λύσει το ακριβώς αντίθετο πρόβλημα: να αποθαρρύνει την υποβολή νέων αιτήσεων για μονάδες ΑΠΕ, να καθυστερήσει όσο γίνεται τη σύνδεση με το δίκτυο μεταφοράς ρεύματος ήδη αδειοδοτημένες μονάδες, να αντιμετωπίσει την πίεση των μικρών και μεσαίων παραγωγών που καταγράφουν ζημιές με τις περικοπές που τους επιβάλλονται καθημερινά, να επισπεύσει επενδύσεις σε έργα αποθήκευσης και, φυσικά, να αποφύγει ένα σοκ τύπου Ιβηρικής στη διάρκεια του καυτού ελληνικού καλοκαιριού.
Εχει ενδιαφέρον ότι την ερχόμενη Πέμπτη, 26 Ιουνίου, η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Παπασταύρου, Τσάφος κ.α.) θα συναντήσει εκπροσώπους όλων των συλλογικών φορών των φωτοβολταϊκών παραγωγών (σ.σ. προς το παρόν υπάρχουν έξι: ΣΕΦ, ΠΟΣΠΗΕΦ, ΣΠΕΦ, ΕΣΗΑΠΕ, ΠΣΑΦ, ΣΥΦΩΕΛ) που αντιμετωπίζουν προβλήματα βιωσιμότητας.
Τα «πράσινα διλήμματα» της κυβέρνησης, μεταξύ απαιτήσεων Κομισιόν και πιέσεων παραγωγών, γίνονται όλο και πιο αφόρητα.
