Έξις δευτέρα φύσις

Λίγο πριν μπει το 2023, ο νέος πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας ενέκρινε την διάνοιξη νέου ανθρακωρυχείου, του πρώτου μετά από 30 χρόνια στην Cumbria.

Η κυβέρνηση δηλώνει ότι το ορυχείο θα παράγει άνθρακα που απαιτείται άμεσα για τη βιομηχανία χάλυβα κι επομένως είναι κρίσιμα απαραίτητο για όλη τη βρετανική βιομηχανία.

Οι ειδικοί απαντούν ότι η βιομηχανία χάλυβα θα πρέπει, βάση νόμου, μέσα στα επόμενα 13 χρόνια να μετατραπεί σε βιομηχανία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Επίσης η περιεκτικότητα του συγκεκριμένου άνθρακα σε θείο είναι πολύ υψηλή που τον κάνει μη αποδεκτό για τη βιομηχανία χάλυβα, εξ αρχής. Ήδη 2 εταιρείες το απέρριψαν χωρίς συζήτηση.

Εκτιμάται λοιπόν ότι το 90% της παραγωγής θα πάει σε εξαγωγές σε ένα πλανήτη που ασφυκτιά στον κάρβουνο.

Σύμφωνα με τον Observer, ο Λόρδος Deben επικεφαλής της Επιτροπής Κλιματικής Αλλαγής της Μεγάλης Βρετανίας, χαρακτήρισε την απόφαση απολύτως αδικαιολόγητη (absolutely indefensible) 

Κακές παρέες. κακές συνήθειες…

Αυτό το παραπάνω συμβάν δυστυχώς τείνει να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. 

Ήταν ο κανόνας το 2002, το 2012 και είναι και το 2022 και φοβάμαι πως θα είναι και το 2032.

Για παράδειγμα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (HAE) που θα οργανώσουν το COP28 και μάλιστα είχαν πάνω από 1.000 σύνεδρους στην Αίγυπτο, στο COP27 να δουν, να μάθουν, να καταγράψουν και να οργανώσουν ένα καλύτερο συνέδριο, δεν βλέπουν την αντίφαση μεταξύ της, έστω και προσωρινής, ηγετικής θέσης τους στις κλιματικές διαπραγματεύσεις και στα σχέδια τους για αύξηση της παραγωγής ορυκτού αερίου και πετρελαίου.

Ή μήπως βλέπουν τα πλεονεκτήματα και κάνουν τα στραβά μάτια στην αντίφαση; 

Το 50% περίπου του ΑΕΠ των ΗΑΕ προέρχεται από υδρογονάνθρακες και επομένως θα συνεχίσουν την παραγωγή όσο μπορούν κι αν στραβώσει το κλίμα ας το φάει ο γάιδαρος. 

Α, ναι και όπως όλοι που θέλουν να συνεχίσουν την παραγωγή υδρογονανθράκων, τα ΗΑΕ στηρίζουν τα σχέδια τους για επίτευξη μειωμένων εκπομπών στην Δέσμευση και Αποθήκευση Άνθρακα, μια τεχνολογία που το μοναδικό της πλεονέκτημα είναι ότι υποστηρίζεται από ισχυρούς ομίλους παραγωγής υδρογονανθράκων.

Βαρέλι δίχως πάτο…

Θα σας σόκαρε να μαθαίνατε ότι στη διάρκεια του COP27, στην Διάσκεψη για την κλιματική κρίση, εκεί που αναζητούνται λύσεις για την αποφυγή της κλιματικής καταστροφής,  έκλεισαν 15 συμφωνίες για νέα έργα ορυκτών καυσίμων, τα 8 εκ των οποίων στην Αφρική. 

Σταματήστε και σκεφτείτε το λίγο.

Στη διάσκεψη για το κλίμα, της οποίας ο ανομολόγητος εγγράφως(δυστυχώς), αλλά συντριπτικά αποδεκτός ανεπίσημος στόχος της, είναι τουλάχιστον ο περιορισμός της χρήσης ορυκτών καυσίμων, κλείνονται 15 νέες συμφωνίες για νέα έργα ορυκτών καυσίμων.

Μετά αναρωτιόμαστε πως δεν αναφέρονται στις αποφάσεις των COP τα ορυκτά καύσιμα ως η πηγή του κακού, αλλά γίνεται αναφορά μόνο σε μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. 

Υπάρχει και μια ακόμη διάσταση. Τα περισσότερα έργα είναι στον «φτωχό Νότο» από εταιρείες και χώρες του «πλούσιου Βορρά». Μια διαπίστωση φορτωμένη με αναθυμιάσεις αποικιοκρατικής αντίληψης.

Χωρίς φρένες και χωρίς φρένα…

Χιλιοειπωμένο αλλά αληθινό: αυτό που μας ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα είδη στο ζωικό βασίλειο της Γης, είναι η σκέψη και η κρίση μας τα οποία συνεπικουρούν το ένστικτο της επιβίωσης που μας έφερε μέχρι εδώ και αυτοονομαστήκαμε Homo Sapiens. 

Οι μάγοι της φυλής, οι επιστήμονες, μετρώντας και ξαναμετρώντας έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν πρέπει να γίνει κανένα νέο έργο ορυκτών καυσίμων, ΚΑΝΕΝΑ   

Και σε αυτό συμφώνησαν όλοι οι θεσμικοί παράγοντες, επειδή νέα έργα ορυκτών καυσίμων δεν είναι συμβατά με την πορεία επίτευξης του στόχου συγκράτησης της ανόδου της θερμοκρασίας κάτω από 1.5^ο Κελσίου. Είναι ο περίφημος προϋπολογισμός άνθρακα που ξεπερνιέται με τα νέα έργα υδρογονανθράκων.

 

 

Δεν συμφώνησαν όμως οι εταιρείες, και γι αυτό γίνονται αυτά που περιγράφονται παραπάνω. 

Δεν είναι περίεργο λοιπόν που παραλίγο να μην αναφερθεί καν ο στόχος «1,5^ο C» στην τελική απόφαση του COP27.

Αλλά όπως εκτιμούν πολλοί επιστήμονες αυτό το σημείο φαίνεται να το έχουμε ήδη ξεπεράσει και να χάσαμε τη δυνατότητα διατήρησης της ανόδου κάτω από 1,5^ο Κελσίου. Άλλωστε είμαστε ήδη με άνοδο μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας μεταξύ 1,1-1,2^ο Κελσίου. Ο στόχος μας πια είναι να διατηρηθεί η άνοδος κάπου μεταξύ 1,5^ο  και 2,0^ο  Κελσίου. 

Και για να μην ξεχνιόμαστε, αυτό δεν θα είναι επιτυχία.

Κλιματική κόλαση θα είναι. 

Απλά θα είναι λιγότερο κόλαση από ότι αν ξεπεράσει και αυτά τα όρια.

Κάπου εδώ αρχίζει κανείς και νιώθει πως είναι λίγοι οι λόγοι για αισιοδοξία για το μέλλον. 

Μόνη ελπίδα οι μάγοι των Χριστουγέννων αυτή τη φορά να μην φέρουν δώρα, αλλά να πάρουν πίσω δώρα. 

Και ξέρετε καλά, ποια δώρα ακριβώς εννοώ.

 

* Ο Δρ. Γιάννης Τσιπουρίδης είναι Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Διευθυντής RECCReC /Renewable Energy & Climate Change Research Center @TUM, Μομπάσα, Κένυα

 

Αφιέρωμα: Προκλήσεις και προσδοκίες για το 2023