Τα νομικά και συνταγματικά δικαιώματα της Φύσης.

Το δάσος του Αμαζονίου αποκαλείται συχνά «οι πνεύμονες της γης», και παράγει το 20% του οξυγόνου παγκοσμίως. Τα τελευταία 50 χρόνια το 1/5 του δάσους έχει αποψιλωθεί.

Πρόσφατα 25 παιδιά κατέθεσαν αγωγή για να εναντιωθούν στην αποψίλωση του Αμαζονίου και τις καταστροφικές της επιπτώσεις για το περιβάλλον. Η υπόθεση έφτασε σε δικαστήριο της Κολομβίας, και το δικαστήριο κήρυξε την υποβάθμιση του Αμαζόνιου σαν μείζον θέμα δικαιωμάτων, αφού είναι τόσο σημαντική που απειλεί την ανθρώπινη ύπαρξη.

Το 1972 ο καθηγητής  δικαίου, Christopher Stone, δημοσίευσε ένα τεκμηριωμένο άρθρο, με τίτλο «Θα έπρεπε τα δέντρα να έχουν εκπροσώπηση;», το οποίο διερευνούσε τη δυνατότητα αναγνώρισης των νόμιμων δικαιωμάτων της φύσης. Ο καθηγητής υπενθύμιζε πως  οι γυναίκες και οι δούλοι αντιμετωπίζονταν για μεγάλο διάστημα σαν άνθρωποι χωρίς δικαιώματα και πρότεινε ότι, όπως εκείνοι τελικά κατάφεραν να αποκτήσουν δικαιώματα, έτσι θα έπρεπε να συμβεί και με τα δέντρα και τη φύση.

Αυτό που επικρατεί σήμερα, είναι η ρύθμιση της φύσης σύμφωνα με τους ανθρώπινους νόμους. Αυτοί είναι που επιτρέπουν τις γεωτρήσεις και την εξόρυξη άνθρακα και άλλων φυσικών πόρων. Αυτή η κατάσταση, όμως, φαίνεται ότι κινδυνεύει να ανατραπεί πλέον. Ήδη από το 2006  θεσπίστηκε ο πρώτος νόμος που αναγνώριζε τα νόμιμα δικαιώματα της φύσης, στην Πενσιλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών.

Μετά την κατακύρωση της απόφασης να χορηγηθούν νόμιμα δικαιώματα στη φύση στην Πενσιλβάνια, κι άλλες πολιτείες των ΗΠΑ αλλά και χώρες ακολούθησαν αυτό το παράδειγμα.

Το ανώτατο δικαστήριο της Κολομβίας κλήθηκε να εξετάσει τις επιπτώσεις της αποψίλωσης του Αμαζονίου στην κλιματική αλλαγή, στην αγωγή που οδήγησε στην πρωτοποριακή απόφαση του. Δικαστήρια στην Ινδία και στην Κολομβία έχουν επίσης αποφανθεί ότι τα οικοσυστήματα έχουν δικαιώματα. Στο Μεξικό, το Πακιστάν, την Αυστραλία και άλλες χώρες, προτείνονται και τίθενται σε εφαρμογή τα πλαίσια των δικαιωμάτων της φύσης. Ομοίως, το Κέντρο Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης στο Νεπάλ εργάζεται στη σύνταξη μιας συνταγματικής τροπολογία για την προώθηση των δικαιωμάτων προστασίας των Ιμαλαΐων από την κλιματική αλλαγή.

Το 2017, το κρατικό ανώτατο δικαστήριο στο Uttarakhand, στην Ινδία, έκρινε ότι για την προστασία τους, οι ποταμοί Γάγγης και Yamuna πρέπει να θεωρούνται νομικά πρόσωπα με «όλα τα αντίστοιχα δικαιώματα, καθήκοντα και υποχρεώσεις ενός ζωντανού ατόμου» που αυτό συνεπάγεται.

Με τα τελευταία τρία χρόνια να είναι από τα πιο θερμά στην ιστορία, και καθώς αντιμετωπίζουμε αυτό που ονομάζεται έκτη μεγάλη εξαφάνιση των ειδών, οι νομοθέτες και οι δικαστές φαίνεται όλο και περισσότερο να συμφωνούν ότι είναι καιρός να εξασφαλισθεί η υψηλότερη μορφή νομικής προστασίας της φύσης, μέσω της αναγνώρισης των δικαιωμάτων της.

 Ένα πρόσφατο συμπόσιο στη Νομική Σχολή Tulane, στη Νέα Ορλεάνη, συγκέντρωσε ακαδημαϊκούς, δικηγόρους και ακτιβιστές για να αναπτύξουν μια σειρά κατευθυντήριων γραμμών για την αναγνώριση και θέσπιση των νόμιμων δικαιωμάτων της φύσης, που είναι γνωστές ως Αρχές των Δικαιωμάτων της Φύσης.

23 Μαΐου 2018

Της Mari Margil

Πηγή: The Guardian

Περισσότερα:

• Bolivia enshrines natural world's rights with equal status for Mother Earth
• Can climate litigation save the world?

Environment   Opinion   Pollution   Deforestation   Trees and forests   Climate Change   Americas