Πώς η κλιματική κρίση αλλάζει προτεραιότητες στο Ταμείο Ανάκαμψης

Ανάκαμψη και Ανθεκτικότητα: «δύο αδέλφια δίδυμα». Αυτές οι δύο συνιστώσες συνυπάρχουν και στη λειτουργία του ελληνικού Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Δίχως εμφανή «σύνορα» μεταξύ τους, υπάρχουν έργα, επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που εκπληρώνουν το σύνολο των στόχων, δηλαδή συμβάλλουν στο επείγον αίτημα της Ανάκαμψης αλλά στην ανάδειξη της Ανθεκτικότητας της οικονομίας στην πρώτη γραμμή του πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος μετά με τη σφοδρότητα της επέλασης της κλιματικής κρίσης στον ευρωπαϊκό Νότο και στην πολλαπλά ευάλωτη Ελλάδα.

Τα έργα, οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις του Ταμείου που φέρουν τη σφραγίδα της Ανθεκτικότητας και τίθενται πλέον σε απόλυτη προτεραιότητα είναι τα εξής:

-Η επένδυση των 60 εκατ. ευρώ για την υπογειοποίηση και την αναδιάταξη του δικτύου ηλεκτρικού ρεύματος σε οικισμούς με ιδιαίτερη πολιτιστική ή τουριστική αξία και σε κέντρα πόλεων, με προτεραιότητα στις περιοχές όπου το δίκτυο είναι ευάλωτο σε καιρικά φαινόμενα (π.χ. βαριές χιονοπτώσεις). Ο βασικός στόχος της επένδυσης είναι η βελτίωση της ανθεκτικότητας του δικτύου σε συνδυασμό με την ποιότητα της ζωής.
-Οι επενδύσεις που εντάσσονται στην ενότητα για την αειφόρο χρήση των πόρων, την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.

Σε αυτή την ενότητα λοιπόν έχουμε μεγάλες επενδύσεις – με μαγιά 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο – σε αρδευτικά δίκτυα και συστήματα (κατασκευή και εκσυγχρονισμός φραγμάτων, αρδευτικών δικτύων, δεξαμενών κ.ά.) σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα (ΣΔΙΤ), ώστε να υπάρξει αύξηση των αρδευόμενων εκτάσεων και κατά συνέπεια της αγροτικής παραγωγής με παράλληλη έξυπνη διαχείριση των υδατικών πόρων και την εξοικονόμηση των διαθέσιμων υδατικών αποθεμάτων.

Στόχος των έργων που θα φτάσουν σε σύνολο προϋπολογισμού τα 750 εκατ. ευρώ, η αύξηση της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικού τομέα, η αύξηση του αγροτικού εισοδήματος και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στη διάρκεια της κατασκευής και στη συνέχεια συντήρησης των έργων.

-Τα έργα για την εξοικονόμηση του νερού και την καλύτερη διαχείριση του πόσιμου νερού. Προϋπολογισμός: 200 εκατ. ευρώ. Τα έργα αφορούν την κατασκευή και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών υδροδότησης και διαχείρισης πόσιμου νερού ώστε να βελτιωθεί η ποιότητά του και να γίνει καλύτερη εξοικονόμηση των διαθέσιμων αποθεμάτων.

Ένα συνεκτικό πρόγραμμα – το οποίο χρηματοδοτείται με 110 εκατ. ευρώ από το Ταμείο – αντιπλημμυρικών έργων. Πρόκειται για επενδύσεις πολλαπλών χρήσεων με στόχο τον περιορισμό των κινδύνων πλημμύρας, την παροχή νερού για αρδευτικούς σκοπούς σε περιοχές με μεγάλη ξηρασία κατά τη θερινή περίοδο και την ενίσχυση της αποτελεσματικής διαχείρισης υδάτων σε επιλεγμένες περιοχές στην Ελλάδα. Επιπλέον 115 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε επενδύσεις για την ενίσχυση αντιπυρικής και αντιπλημμυρικής προστασίας. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνεται η προμήθεια νέων πυροσβεστικών και άλλων οχημάτων και εξοπλισμού για τοπικές αρχές (περιφέρειες και δήμοι) και την Πολιτική Προστασία, αλλά και η ανάπτυξη έργων πρόληψης και η προμήθεια μεταφερόμενων γεφυρών τύπου Bailey για αντιμετώπιση πλημμυρών.

Πόροι και τεχνολογία στην Πολιτική Προστασία

Πάντως, ένα μεγάλο μέρος των επενδύσεων του Ταμείου πηγαίνει για την περαιτέρω ενίσχυση των δομών και της λειτουργίας της Πολιτικής Προστασίας. Έργα Ανάπτυξης του στρατηγικού σχεδίου διαχείρισης κινδύνων όπως η ολοκλήρωση της κατασκευής, του ψηφιακού εξοπλισμού και των κέντρων διαχείρισης τηλεπικοινωνιών των κτιρίων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΦΑΡΟΣ, ΑΤΛΑΝΤΑΣ, κτιριακές εγκαταστάσεις εκπαίδευσης και επιμόρφωσης), ο τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός για τα 13 Περιφερειακά Κέντρα Επιχειρήσεων. Ο στόχος αυτών των έργων, η βελτίωση της ταχύτητας αντίδρασης και η αποτελεσματικότερη διαχείριση κινδύνων που εντάσσονται στις αρμοδιότητες της Πολιτικής Προστασίας (πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμοί, υγειονομικές κρίσεις κ.λπ.).

Επιπλέον, η Πολιτική Προστασία ενισχύεται με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, όπως, μεταξύ άλλων, οι αισθητήρες GPS στα οχήματα της Πυροσβεστικής και σε άλλα οχήματα πολιτικής προστασίας, μετεωρολογικοί σταθμοί, σεισμογράφοι, κάμερες, συστήματα ανίχνευσης πυρκαγιών, αισθητήρες που προειδοποιούν για την άνοδο των υδάτων καθώς και δημιουργία χαρτών πλημμυρικών κινδύνων και συστήματα κατάσβεσης πυρκαγιών σε κρίσιμους αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και σε περιοχές Natura, περιοχές μεγάλου φυσικού κάλλους κ.λπ. Τέλος, κατασκευάζονται 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Κέντρα τελευταίας τεχνολογίας για την Πολιτική Προστασία με τη μέθοδο των ΣΔΙΤ.

Επενδύσεις στις υποδομές

Στον τομέα του εκσυγχρονισμού και της βελτίωσης της ανθεκτικότητας κύριων κλάδων οικονομίας της χώρας περιλαμβάνονται και οι επενδύσεις στους νέους ασφαλείς οδικούς άξονες (ΒΟΑΚ, Ε-65 Βόρειο Τμήμα), στις έξυπνες περιβαλλοντικές και πολιτιστικές υποδομές (Smart Infrastructure), η αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου με ΣΔΙΤ, η νέα γραμμή μήκους 36 χλμ. προαστιακού σιδηροδρόμου από τα Άνω Λιόσια μέχρι τα Μέγαρα, οι παρεμβάσεις στα περιφερειακά αεροδρόμια, οι «έξυπνες γέφυρες» κ.λπ. Επιπλέον, προώθηση προγραμμάτων που αξιοποιούν τον πολιτισμό ως μοχλό ανάπτυξης ενισχύοντας ταυτόχρονα την ανθεκτικότητα του πολιτιστικού τομέα και την ενδυνάμωση των εργαζομένων στην πολιτιστική δημιουργία. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό: Ένα ποσό 24 εκατ. ευρώ θα διατεθεί για την προστασία εμβληματικών τόπων και μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας (Δίον, Δελφοί, Κνωσός, Φίλιπποι, Νερατζιά, Μιστράς) από τις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων και την κλιματική αλλαγή (πυρκαγιές, πλημμύρες, διάβρωση και κατολισθήσεις, κ.λπ.).

Τέλος, δύο μεγάλες ενότητες – που θα χρειαστούν εκτενή παρουσίαση – αφορούν:

-Το νέο Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης σε συνδυασμό με αναμόρφωση των δασικών χαρτών αλλά και εμβληματικά έργα όπως η ανάπλαση των πρώην βασιλικών κτημάτων Τατοΐου και η ανακαίνιση του χώρου του Ολυμπιακού Σταδίου καθώς και συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για προστασία της βιοποικιλότητας, οι οποίες περιλαμβάνουν μονοπάτια και διαδρομές πεζοπορίας σε ολόκληρη την Ελλάδα και την ίδρυση Εθνικού Συστήματος Μόνιμης Παρακολούθησης ειδών και βιοτόπων και επιτήρησης των προστατευόμενων περιοχών.
-Την Προώθηση προγραμμάτων οικονομικής ενίσχυσης του αγροδιατροφικού τομέα για την πραγματοποίηση επενδύσεων με προσανατολισμό στην πράσινη γεωργία και τη γεωργία ακριβείας, τον πράσινο αγροτουρισμό, την αναδιάρθρωση καλλιεργειών καθώς και την ενίσχυση των υδατοκαλλιεργειών.

Μέτρα στήριξης ελαιοπαραγωγών – ρητινοπαραγωγών και μελισσοκόμων

Περισσότερα από 10,5 εκατ. ευρώ έχουν διατεθεί ως πρώτη ενίσχυση στους 1.735 πληγέντες από τις πυρκαγιές που είχαν καταθέσει αιτήσεις στην arogi.gov.gr, μέχρι την Τρίτη, είπε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σπήλιος Λιβανός σημειώνοντας ότι οι αιτήσεις για αρωγή έχουν φθάσει τις 2.500.

Ο υπουργός τόνισε ότι αναζητείται το πλαίσιο για να στηριχθεί η αναζωογόνηση ή η αντικατάσταση των ελαιοδένδρων στις περιπτώσεις που απλώς επλήγησαν ή καταστράφηκαν ολοσχερώς. Όπως είπε, θα υπάρξει στήριξη των ελαιοπαραγωγών.
Ειδικά για τους ρητινοπαραγωγούς είπε ότι διαμορφώνεται ειδικό πρόγραμμα στον ΟΑΕΔ για επιδοτούμενη εργασία σε δουλειές παραγωγικές για την οικονομία μέσα στο δάσος. Ανέφερε επίσης ότι υπάρχει σε επεξεργασία πρόγραμμα για την αποκατάσταση των μελισσιών.

Euractiv

2 Σεπτεμβρίου 2021