Ο κλάδος στερείται το αυτονόητο: Ένα υγιές περιβάλλον που θα επιτρέψει τον ενεργειακό του μετασχηματισμό

Το 2023, μια χρονιά έντονης μεταβλητότητας, όπου η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας είναι ο σημαντικότερος παράγοντας των εξελίξεων και των προοπτικών της ενεργειακής αγοράς.

Ζητήματα, όπως η εξέλιξη των γεωπολιτικών εντάσεων, της μεταβλητότητας της ενεργειακής αγοράς, η επιβολή πλαφόν από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα πετρελαϊκά προϊόντα, όπου είναι πιθανό να προκαλέσουν σημαντικές και απότομες αλλαγές στο ευρύτερο τοπίο των αγορών, θα επηρεάσουν την εύρυθμη λειτουργία και κατ’ επέκταση την οικονομική σταθερότητα.

Παράλληλα, η περιοριστική νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών, ανάλογα με τις πληθωριστικές πιέσεις, οι διαδοχικές και συνεχόμενες αυξήσεις των επιτοκίων θα επηρεάσουν και θα διαμορφώσουν τις οικονομικές συνθήκες του 2023.

Έχοντας ήδη διανύσει το πρώτο τετράμηνο του 2023, το επιχειρηματικό περιβάλλον στον χώρο της ενέργειας παραμένει ιδιαίτερα ρευστό χωρίς να υπάρχει μια σαφής κατεύθυνση.

Η Ευρώπη μπορεί να ξεπέρασε τα πρώτα εμπόδια που δημιούργησε η ενεργειακή κρίση, αλλά ο κίνδυνος δεν έχει περάσει. 

Αποτελεί θετική εξέλιξη η αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. 

Είναι σημαντικό ότι η κρίση που δημιουργήθηκε, αποτελεί πλέον παράδειγμα προς αποφυγή και η Ευρώπη, αναγνωρίζοντας λανθασμένες επιλογές, αναζητά πλέον εναλλακτικούς τρόπους για τον ενεργειακό της εφοδιασμό και την μείωση της υπερεξάρτησης, είτε από προϊόντα είτε από χώρες. Παράλληλα, έγκαιρα προνοεί, ώστε τα ενεργειακά της αποθέματα να είναι υψηλά πριν την χειμερινή περίοδο.  

Όμως, δεν μπορούμε να ομιλούμε για σταθεροποίηση, είτε στον εφοδιασμό είτε στην εξέλιξη των ενεργειακών τιμών οικονομίας, δεδομένης της αύξησης της ζήτησης της κινεζικής οικονομίας και παράλληλα την περαιτέρω μείωση των ροών από την Ρωσία.

 

Σε αυτό το αβέβαιο και σύνθετο περιβάλλον, οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας εξελίσσονται σε θετικότερη βάση από ό,τι στο τέλος του 2021, σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.

Αναθεωρούνται οι προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης στο επίπεδο του 2,4% έναντι του 1,4%, ο πληθωρισμός αναμένεται να κινηθεί στα επίπεδα του 4% έναντι του 9,6% το 2022 και η ανεργία στο 11% έναντι του 12,4%.

Ξεπερνώντας λοιπόν το δύσκολο α΄ εξάμηνο, το οποίο είναι επιβαρυμένο από την αστάθεια που δημιουργεί η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος, με την θετική εξέλιξη των δεικτών της οικονομίας και την αναμενόμενη πολύ καλή πορεία του τουρισμού, το οικονομικό τοπίο της χώρας αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας ότι τα δύσκολα είναι πίσω.

Το πραγματικό όμως στοίχημα για τον κλάδο και τις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών, είναι η διαχείριση των προκλήσεων και των κινδύνων που διαμορφώνει η ανάγκη της μετενεργειακής μετεξέλιξης και η διαδρομή προς την πράσινη μετάβαση.

Η ενεργειακή κρίση του 2021 και ο πόλεμος του 2022, άλλαξαν τον ενεργειακό σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επανεκτιμήθηκαν εισηγήσεις και αποφάσεις που δημιούργησαν σημαντικότατες αρνητικές συνέπειες στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.

Ένα νέο ενεργειακό τοπίο διαμορφώνεται.

Ο κλάδος παρακολουθεί τις εξελίξεις στις νέες τεχνολογίες.  Υπάρχουν πλέον σημαντικές αλλαγές.  

Η πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να επιτρέψει την πώληση νέων αυτοκινήτων το 2035 με κινητήρες εσωτερικής καύσης που θα καταναλώνουν συνθετικά καύσιμα e-fuels, με σχεδόν μηδενικούς ρύπους παράλληλα με την ανάπτυξη στόλων ηλεκτρικών αυτοκινήτων, δημιουργεί μια σημαντική προοπτική για τον κλάδο.

Με τις υπάρχουσες υποδομές, το δίκτυο πρατηρίων θα διεκδικήσει μέσω των συνθετικών καυσίμων ένα σημαντικό μερίδιο στις νέες τεχνολογίες, αυξάνοντας σημαντικά τις προοπτικές βιωσιμότητάς τους. 

Μια απόφαση που δικαιώνει τις θέσεις του ΣΕΕΠΕ στην διαμόρφωση του ΕΣΕΚ, ότι στόχος της Πολιτείας πρέπει να είναι η υλοποίηση τεχνολογιών που οδηγούν στο μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα και όχι ο αποκλεισμός και η επιλογή μιας τεχνολογίας.  Συγχρόνως ρυθμίζονται από την Πολιτεία οι διαδικασίες για την λειτουργία πρατηρίων υδρογόνου, όπου είναι βέβαιο ότι θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό εφοδιασμό.

Οι εταιρίες του κλάδου καλούνται να αλλάξουν τη στρατηγική τους, να επενδύσουν σημαντικά κεφάλαια, να δημιουργήσουν νέες υποδομές ώστε να είναι ανταγωνιστικές στο νέο ενεργειακό περιβάλλον.

Προτεραιότητα όμως για τον κλάδο, αποτελεί η βιωσιμότητά τους σήμερα σε ένα περιβάλλον όπου περιορίζονται σημαντικά, ο υγιής ανταγωνισμός και η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας με τα αυξημένα φαινόμενα της παραβατικότητας, λόγω της διαχρονικής αδυναμίας της Πολιτείας να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα.  

Συγχρόνως, η επιβολή πλαφόν στην αγορά καυσίμων την τελευταία τριετία, οδηγεί σε στρέβλωση τον ανταγωνισμό και σε σημαντικές ζημιές την αγορά των πρατηρίων και απειλεί πλέον τη βιωσιμότητα των εταιριών που η αποκλειστική εμπορική δραστηριότητα είναι η ελληνική αγορά.

Ο κλάδος στερείται το αυτονόητο.

Ένα υγιές επιχειρηματικό περιβάλλον, το οποίο θα επιτρέψει να υλοποιήσει τον ενεργειακό του μετασχηματισμό.

Η επόμενη ημέρα είναι δύσκολη.

Η ισορροπία ανάμεσα σε «υπερκέρδη», υπερφορολόγηση, με παράλληλη αύξηση των επενδύσεων, ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης στον Κλάδο για όσο διάστημα η Πολιτεία δεν προχωράει στο αυτονόητο, παραμένει μια εξαιρετικά δύσκολη συνθήκη, η οποία περιορίζει την προοπτική ενός κλάδου ιδιαίτερα σημαντικού για την Εθνική Οικονομία.

* Ο Γιάννης Αληγιζάκης είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΣΕΕΠΕ)

Το άρθρο περιλαμβάνεται στον τόμο GREEK ENERGY 2023 που εξέδωσε για δωδέκατη συνεχή χρονιά το energypress.

 

 

 

cover photo:thepressroom.gr