Μητσοτάκης: Χρειαζόμαστε περισσότερα αιολικά και φωτοβολταϊκά - Αναθεώρηση του χωροταξικού, ενίσχυση των offshore
Επιθετική διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα με σωστό χωροταξικό σχεδιασμό και στρατηγική στροφή στα υπεράκτια αιολικά πάρκα προβλέπει το σχέδιο ανάσχεσης των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, σύμφωνα με τα όσα είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στη συνέντευξη Τύπου που παρεχώρησε στον απόηχο των καταστροφικών πυρκαγιών που κατέκαυσαν τη χώρα. «Χρειαζόμαστε περισσότερα αιολικά, περισσότερα φωτοβολταϊκά», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης, μιλώντας για τους στόχους στο πλαίσιο του νέου ΕΣΕΚ την ερχόμενη δεκαετία, ενώ, απαντώντας στο ερώτημα για το πού θα τοποθετηθούν οι νέες ΑΠΕ ανέφερε:
«Για να μην βάζουμε το κάρο πριν από το άλογο είναι πάρα πολύ σημαντικό - και έχουμε ήδη ξεκινήσει αυτή την εργασία - να αναθεωρήσουμε το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Για να δούμε πραγματικά πού μπορούμε να βάλουμε ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά και πού δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε να τοποθετήσουμε, γιατί προφανώς δεν θα μπουν σε ολόκληρη τη χώρα».
Όπως είπε, υπάρχουν περιοχές όπου για λόγους ευρύτερης περιβαλλοντικής ισορροπίας να μην πρέπει να τοποθετηθούν Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αλλά τούτο, συνέχισε, θα προκύψει όταν θα ολοκληρωθεί το χωροταξικό σχέδιο που θα περιλαμβάνει πλήρη χαρτογράφηση των ζωνών όπου θα επιτρέπεται να εγκατασταθούν. Διευκρίνησε, δε ότι μιλά κυρίως για μεγάλες εγκαταστάσεις και όχι μικρές, που μπορούν να τοποθετηθούν και στη στέγη ενός σπιτιού.
Ο Πρωθυπουργός είπε ότι σήμερα οι ΑΠΕ είναι πιο φθηνές από τις συμβατικές μορφές ενέργειας και είναι αυτές που μπαίνουν πρώτες στο σύστημα. «Δεν χρειαζόμαστε πια να τις επιδοτούμε, όπως κάναμε στο παρελθόν, όταν ακόμα το κόστος κατασκευής και λειτουργίας τους ήταν τέτοιο που για να μπορέσει ο επενδυτής να έχει μία αξιοπρεπή απόδοση χρειαζόταν κρατική επιδότηση. Δεν είμαστε πια εκεί», επεσήμανε.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στο «παρθένο» πεδίο που προσφέρεται για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα και υπογράμμισε πως πρόκειται για μια τάση που υιοθετούν όλες οι χώρες. Πρόσθεσε όμως ότι απαιτείται προσοχή επειδή πρέπει να «είμαστε σίγουροι ότι έχουμε βρει τις κατάλληλες περιοχές στις οποίες πρώτα και πάνω από όλα προφανώς πρέπει να φυσάει, αλλά να πληρούνται και μια σειρά από άλλες προϋποθέσεις, έτσι ώστε να μπορέσουμε να τοποθετήσουμε ανεμογεννήτριες στη θάλασσα για να μπορέσουν και αυτές να συνεισφέρουν στους εθνικούς στόχους διείσδυσης των ΑΠΕ με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ταχύτητα στο ενεργειακό μείγμα».
Μιλώντας για την απολιγνιτοποίηση, την Πράσινη Μετάβαση και για τους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ, που παρέχουν μια πρωτοφανή, όπως τη χαρακτήρισε, σειρά χρηματοδοτικών εργαλείων που θα συμβάλουν να προσανατολιστεί η Ελλάδα προς μια οικονομία χαμηλών και τελικά μηδενικών εκπομπών ανέφερε πως αλλάζουν τον χάρτη της χώρας, μαζί με τον νέο κλιματικό νόμο, τον πρώτο στην Ιστορία της Ελλάδος, ο οποίος θα ψηφιστεί εντός των επόμενων μηνών.
Ο πρωθυπουργός δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην απόφαση να κλείσουν οι μονάδες παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη πολύ νωρίτερα από το αρχικό χρονοδιάγραμμα, λέγοντας ότι ήταν η σημαντικότερη συνεισφορά της Ελλάδας στην εθνική προσπάθεια, για μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
«Αλλά οι μονάδες λιγνίτη πρέπει να αντικατασταθούν από κάτι. Μεσοπρόθεσμα θα είναι το φυσικό αέριο. Μακροπρόθεσμα όμως θα είναι ο ήλιος και ο άνεμος. Γι’ αυτό δεν μπορούμε να τα θέλουμε μονά-ζυγά δικά μας. Δεν μπορούμε να γκρινιάζουμε, να φωνάζουμε και να διαρρηγνύουμε τα ιμάτιά μας για την κλιματική αλλαγή και ταυτόχρονα να βρισκόμαστε απέναντι σε κάθε πολιτική που μας βοηθάει να μειώσουμε τις εκπομπές και να συνεισφέρουμε κι εμείς σε αυτή την ευρωπαϊκή, σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια. Δεν γίνεται να κάνουμε και τα δύο» είπε χαρακτηριστικά.
Νωρίτερα το energypress έγραφε:
Η κλιματική κρίση είναι εδώ και μας δείχνει ότι όλα πρέπει να αλλάξουν. Από τον προσανατολισμό της Οικονομίας, μέχρι την ενεργειακή πολιτική. Και από τη λειτουργία του κράτους μέχρι και την συμπεριφορά των πολιτών. Τα δεδομένα απαιτούν τολμηρές λύσεις για τις οποίες είμαι έτοιμος, τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στη συνέντευξη Τύπου που παραχωρεί αυτή την ώρα στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, σχετικά με εξελίξεις στο θέμα των πυρκαγιών των τελευταίων ημερών.
«Πρωταρχικός μας στόχος στις φυσικές καταστροφές ήταν, είναι και θα είναι η προστασία της ζωής. Ανθρώπων και ζώων» συνέχισε ο πρωθυπουργός που σημείωσε ότι «πετύχαμε να προστατέψουμε χιλιάδες ανθρώπους, χάσαμε όμως δάση και περιουσίες».
Είναι σημαντικό ότι δεν θρηνήσαμε θύματα στη μεγαλύτερη επέλαση φωτιάς που είχαμε εδώ και χρόνια, ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εξηγώντας ότι είχαμε σχεδόν 100 ταυτόχρονες πυρκαγιές κάθε ημέρα, αλλά και ότι η πρακτική των οργανωμένων εκκενώσεων απέδωσε.
Παράλληλα ευχαρίστησε όσους συμμετείχαν στις μάχες της πυρόσβεσης λέγοντας «χάρη στην αυτοθυσία όλων των μαχητών μπορούμε να είμαστε πιο αισιόδοξοι και τους ευχαριστώ για αυτό».
Ο πρωθυπουργός στάθηκε και στην συμβολή των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας. «Ευχαριστώ τα ΜΜΕ και ειδικά τους ρεπόρτερ που βρέθηκαν στο πεδίο για την αντικειμενική κάλυψη των γεγονότων. Βοήθησαν την κοινή γνώμη και εμάς να αντιληφθούμε τι συμβαίνει. Βρίσκομαστε στην 10η ημέρα μιας πρωτοφανούς επίθεσης της φύσης που τροφοδότησε ένας πρωτοφανής καύσωνας και μία πολύμηνη ξηρασία. Κατόπιν της βοήθειας, όλων που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, μπορούμε σήμερα να είμαστε πιο αισιόδοξοι» είπε και συμπλήρωσε. «Είμαστε όμως στα μέσα Αυγούστου και μας περιμένουν ακόμη δύσκολες ημέρες. είμαστε εδώ για να μιλήσουμε για όλα, πόσο θωρακισμένοι ήμασταν, αλλά και τι λάθη κάνουμε, πως οργανώσαμε την Πολιτική Προστασία. Η κλιματική κρίση είναι εδώ και μας υποδεικνύει πως όλα πρέπει να αλλάξουν, από την οικονομία έως τη λειτουργία του Κράτους και την καθημερινότητα. Τα δεδομένα απαιτούν τολμηρές λύσεις για τις οποίες είμαι έτοιμος. Εξ αρχής κυρίαρχος στόχος μας είναι η προστασία της ζωής, των ανθρώπων και των ζωών. Ακολουθεί η προστασία των σπιτιών των κρίσιμων υποδομών και του περιβάλλοντος. Η κλιματική κρίση επιβάλλει πλέον μία δραστικά διαφορετική αντιμετώπιση. Οι νέες συνθήκες δικαιώνουν την δική μου επιλογή να καταστεί το περιβάλλον εθνικός στόχος προτεραιότητας. Η απολιγνιτοποίηση, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ μας δίνουν πολύ ισχυρά χρηματοδοτικά εργαλεία. Και με το νέο κλιματικό νόμο που θα ψηφιστεί εντός των επομένων μηνών. Η Ελλάδα θα καταθέσει στα διεθνή φόρα τολμηρές προτάσεις. Στη MED9 θα καταστεί η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής κυρίαρχο θέμα. Φιλοδοξία μου είναι να υπογράψουμε την Διακήρυξη των Αθηνών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο».
Και ο πρωθυπουργός συμπλήρωσε: «Αυτή η κυβέρνηση και θέλει και ξέρει και μπορεί και θα ξαναχτίσει πλάι στους πολίτες ό,τι καταστράφηκε. Προσωπική μου δέσμευση να ξαναφτιάξουμε ό,τι καταστράφηκε. Οι αποζημιώσεις θα αρχίσουν να καταβάλλονται μέσα στις επόμενες ημέρες. Η αρνητική εμπειρία από την καταστροφή να γίνει θετική δύναμη αλλαγής. Αλλά και αλλαγή συμπεριφοράς κάθε πολίτη ξεχωριστά ώστε η κοινωνία των πολιτών να καταστεί συμμέτοχος των αλλαγών. Πρόκειται για εθνικό στόχο και επαναλαμβάνω πως είναι απαραίτητη η συμβολή της αξιωματικής αντιπολίτευση. πρέπει να διαλέξει τι θέλει να κάνει καθώς συχνά κάθε νηφάλια τοποθέτηση της διαδέχεται μία διχαστική θέση στελέχους της».
Οι ευθύνες θα αποδοθούν την κατάλληλη στιγμή-Η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι δεν διστάζει να αναγνωρίσει τα λάθη της
Αμέσως μετά την εισαγωγική τοποθέτησή του στη συνέντευξη Τύπου που παραχωρεί ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για τις εξελίξεις στο θέμα των πυρκαγιών απάντησε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων.
Σε ερώτηση σχετικά με τις τυχόν αστοχίες που θα εντοπιστούν και τις ευθύνες που θα αποδοθούν και το κατά πόσο αυτή η απόδοση θα γίνει σε πολιτικό ή υπηρεσιακό επίπεδο, ο πρωθυπουργός απάντησε:
Μίλησα απηχώντας και το προσωπικό μου συναίσθημα αλλά αξιολογώντας και τον ρόλο μου ως πρωθυπουργός και ζήτησα συγνώμη από τους πολίτες. Το έκανα γιατί το αισθάνθηκα ως μία προσωπική ανάγκη. Όταν αυτά που βλέπεις γύρω σου σε συγκλονίζουν και αντιδράς.
Αυθόρμητη συμπεριφορά αλλά και πολιτική πράξη ήταν η συγνώμη μου που σηματοδοτεί την απόφαση για δράση. Είναι μία προωθητική ενέργεια, η αφετηρία για να γίνουν αυτά που πρέπει να γίνουν ώστε να μην επαναληφθεί αυτή η εμπειρία στο μέλλον.
Κάποια μαθήματα τα έχουμε ήδη πάρει. Οι ευθύνες στο βαθμό που μπορούν να προσωποποιηθούν θα αποδοθούν την κατάλληλη στιγμή και σίγουρα όχι την ώρα της μάχης.
Οι ευθύνες δε ναφορούν μόνο σε πρόσωπα και δεν πρέπει να αποδίδονται εν βρασμώ ψυχής. Η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι δεν διστάζει να αναγνωρίσει τα λάθη της.
Οι πολίτες δεν θα είναι αβοήθητοι, το κράτος θα είναι δίπλα τους
Οι πολίτες δεν θα είναι αβοήθητοι το κράτος θα είναι δίπλα τους, είπε ο κ. Μητσοτάκης απαντώντας σε ερώτηση για το τι θα κάνει η Επιτροπή Μπένου.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι ξεπερνά η καταστροφή την οικονομική επίπτωση από την πυρκαγιά, και ζήτησε βοήθεια «από έναν έμπειρο άνθρωπο που γνωρίζει να χτίζει ο ίδιος μέσα από συντρίμμια, προκειμένου να χτίσουμε το μέλλον της Εύβοιας». Είπε ακόμη ότι οι παρεμβάσεις θα γίνουν σε δυο επίπεδα. Πρώτον βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις ανακούφισης πληγέντων αλλά και δεύτερον άμεσες παρεμβάσεις για το φυσικό περιβάλλον ώστε οι περιοχές που επλήγησαν να προστατευθούν από καιρικά φαινόμενα.
Το πακέτο της στήριξης στην Βόρεια Εύβοια είναι το ενδεδειγμένο και όχι γενναιόδωρο είπε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε ότι πρέπει να γίνει γρήγορα η εκταμίευση των χρημάτων και να ενοποιηθούν σε μια πλατφόρμα όλα τα Ταμεία αρωγής για να γίνει μια αίτηση απο τους πολίτες να αποζημιωθούν.
«Γνωρίζω τον κ. Μπένο καλά, έχω προσωπική άποψη, και την επόμενη Τετάρτη θα συναντηθώ μαζί του για να βάλουμε μπρος τη μακροπρόθεσμη δουλειά ανάταξης της οικονομίας της περιοχής με έργα υποδομής» είπε ο κ. Μητσοτάκης τονίζοντας ότι «θα έχουμε αντικειμενική εκτίμηση ζημιάς στον αγροτικό τομέα και θα στηρίξουμε τον τουρισμό της Βόρειας Εύβοιας. Έχουμε χρηματοδοτικά εργαλεία και τη γνώση να πετύχουμε την ανάταξη. Καταλαβαίνω απόλυτα την οργή και την απογοήτευση των κατοίκων της βόρειας Εύβοιας».
Δυσκολεύομαι να αντιληφθώ ποιος μπορεί να ασκεί κριτική για μια πολιτική η οποία έχει ως υπέρτατο στόχο την προστασία της ανθρώπινης ζωής
Σε ερώτηση σχετικά με τις εκκενώσεις μέσω των οποίων «προφανώς και σώθηκαν ζωές» και τις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης για το ότι έτσι χάθηκαν περιουσίες και φυσικός πλούτος, ο πρωθυπουργός τόνισε:
«Δυσκολεύομαι να αντιληφθώ ποιος μπορεί να ασκεί κριτική για μια πολιτική η οποία έχει ως υπέρτατο στόχο την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Θεωρώ χυδαία τη σπέκουλα που χτίστηκε κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πάνω στην επιλογή των εκκενώσεων. Έχουμε πολύ τραυματικές εμπειρίες στο συλλογικό υποσυνείδητο από άλλες πυρκαγιές του παρελθόντος. Στις προτεραιότητές μας όταν μιλούσαμε για τις αλλαγές της Πολιτικής Προστασίας τους είπα ότι πρέπει να έχουμε έναν οργανωμένο μηχανισμό εκκενώσεων για να μη χάνονται ανθρώπινες ζωές».
Μάλιστα ο πρωθυπουργός εξήρε τη λειτουργία του 112 επισημαίνοντας ότι ένα τέτοιο σύστημα δεν διαθέτουν άλλες πολύ πιο οργανωμένες χώρες όπως ίσως ούτε η Γερμανία.
Και επεσήμανε: «Μας ασκείται κριτική γιατί προστατεύσαμε αποτελεσματικά την ανθρώπινη ζωή; Θα ήθελα να συμφωνήσουμε ότι στην προσπάθεια να ανταποκριθούμε στις νέες συνθήκες συνιστά κατάκτηση η λειτουργία του 112. Βέβαια δεν περιοριστήκαμε μόνο στις προληπτικές εκκενώσεις. Αυτά που βλέπουμε σήμερα είναι αυτά τα οποία κάηκαν αλλά δεν βλέπουμε αυτά τα οποία σώθηκαν. Χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες και των πυροσβεστών και των εθελοντών και των ίδιων των πολιτών, σώθηκαν αμέτρητα σπίτια».Υπογράμμισε ακόμη ότι ο αριθμός των καμένων σπιτιών δεν είναι τόσο μεγάλος σε σχέση με την έκταση της πυρκαγιάς.
Δεν είναι πανάκεια τα εναέρια μέσα αλλά είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών
Τα εναέρια μέσα ήταν περισσότερα από κάθε άλλη φορά είπε ο πρωθυπουργός απαντώντας σε σχετική ερώτηση, τονίζοντας ότι υπήρχαν επιπλέον 20 εναέρια μέσα, από τα ρωσικά αεροσκάφη Ιλιούσιν, έως τα μικρά ελικοφόρα που απεστάλησαν από πολλές χώρες. Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι ο κ. Χαρδαλιάς εξήγησε ότι όλα δεν πετάνε ταυτόχρονα, τα μισά πετάνε και τα άλλα εφοδιάζονται και πρόσθεσε ότι τα ενάερια μέσα ήταν αποτελεσματικά. Πρόσθεσε επίσης ότι στο σχέδιο της Πολιτικής προστασίας που εκπονήθηκε πριν από τις πυρκαγιές, προβλέπεται σημαντικότατη ενίσχυση του στόλου με απόκτηση νέων Καναντέρ και μικρών ελικοφόρων, καθώς και ιδιωτικών ελικοπτέρων. «Δεν είναι πανάκεια τα εναέρια μέσα αλλά είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Στο ερώτημα που ήταν τα εναέρια μέσα η απάντηση δόθηκε από τον κ. Χαρδαλιά. Δυστυχώς όμως δεν μπορούμε να έχουμε ένα εναέριο μέσο για κάθε εστία πυρκαγιάς» συμπλήρωσε ο κ.Μητσοτάκης.
Δώσαμε 51 εκατομμύρια φέτος για πρόληψη και προγραμματίζουμε να δώσουμε πολύ περισσότερα - Αυτό που παραλάβαμε δε ήταν σίγουρα επιτελικό και σε πολλές περιπτώσεις ούτε κράτος
Απαντώντας στη συνέχεια σε ερώτηση σχετικά με το τι φταίει τελικά, ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας, τα πρόσωπα που διαχειρίστηκαν την πυρκαγιά ή αποδείχθηκε ανεπαρκές το επιτελικό κράτος, ο πρωθυπουργός επεσήμανε:
«Θεωρώ πολύ σημαντικό να δούμε με καθαρό μυαλό τι πήγε λάθος και πώς θα γίνουμε καλύτεροι από δω και στο εξής.
Πιστεύω ότι ορισμένες από αυτές τις προτεραιότητες που θα προσπαθήσω να σας δώσω σύντομα είχαν ήδη αναδειχθεί και αποτελούσαν μέρος του σχεδιασμού μας.
Γίνεται μια μεγάλη κουβέντα για το ζήτημα της πρόληψης που παίζει σημαντικό ρόλο στη συνολική διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων και την αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών. Δώσαμε 51 εκατομμύρια φέτος για πρόληψη και προγραμματίζουμε να δώσουμε πολύ περισσότερα. Πρέπει να είμαστε σίγουροι όμως ότι αυτή οι πόροι θα μπορούν να απορροφηθούν σωστά.
Έδωσε στη συνέχεια δύο παραδείγματα σχετικά με το τι δούλεψε και τι δε δούλεψε σωστά επισημαίνοντας πως με πρωτοβουλία της Πολιτικής Προστασίας καθαρίστηκαν 19 οικισμοί και κοινότητες, όπου κρίναμε ότι έπρεπε να παρέμβουμε για να γλιτώσουμε κάποιες απ’ αυτές. Η Ιπποκράτειος Πολιτεία ήταν μία απ' αυτές και γι αυτό σώθηκε ο οικισμός αν και χάθηκαν κάποια σπίτια.
Τα βασιλικά κτήματα είναι, πρέπει να σας πω, μέσα στην καρδιά μου όπως και για πολλούς Αθηναίους. Είχαμε θέσει προτεραιότητα να παρέμβουμε και να μην έχουμε κάποια ζημιά και λυπάμαι που δεν τα καταφέραμε. Όμως δεν είναι ότι δεν προσπαθήσαμε.
Ένα μεγάλο πρόβλημα προέκυψε από τη φωτιά στη Βαρυμπόμπη την οποία δυστυχώς δεν προφθάσαμε να καθαρίσουμε».
Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός τόνισε πως πρέπει να δοθεί έμφαση στη γρήγορη προσβολή της φωτιά από αέρος, ώστε να υπάρχει παρέμβαση όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στην αρχή της πυρκαγιάς.
«Υπάρχουν προβλήματα που αφορούν την οργάνωση, τις αρμοδιότητες, τη στελέχωση ειδικά των δασικών υπηρεσιών».
Τόνισε πως υπάρχει πλέον μία ενιαία δασική πολιτική και δύο πυλώνες: η Πολιτική Προστασία για τη διαχείριση της κρίσης και το Υπουργείο Περιβάλλοντος που θα χαράσσει τη δασική πολιτική και θα υπάρχει ακόμη μεγαλύτερη όσμωση των δύο αυτών πυλώνων.
Στη συνέχεια υπογράμμισε τη δυσκολία στις περιπτώσεις που έχουμε συμβίωση του φυσικού και του δομημένου περιβάλλοντος. Είναι σαφές ότι πια ότι πρέπει να δημιουργηθεί μία ζώνη, πλάτους που θα μας ορίσουν οι ειδικοί στα οποία δεν θα μπορούμε να φυτέψουμε πεύκα αλλά άλλα βραδύκαυστα φυτά.
«Άλλα πολλά πρέπει να αλλάξουν και στο κομμάτι αυτό» είπε ο πρωθυπουργός και τόνισε όσον αφορά το Επιτελικό Κράτος ότι «το Επιτελικό Κράτος δεν σβήνει φωτιές με τη μάνικα αλλά συντονίζει, ορίζει προτεραιότητες, αξιολογεί και επιβλέπει» προσθέτοντας ότι έχει πετύχει πάρα πολλά αυτούς τους μήνες.
«Τολμώ να πω σε αυτούς που μας ασκούν κριτική ότι αυτό που παραλάβαμε δε ήταν σίγουρα επιτελικό και σε πολλές περιπτώσεις ούτε κράτος», κατέληξε.
Του χρόνου θα είμαστε καλύτεροι - Θα παρέμβουμε προληπτικά
Σε ερώτηση εάν υπήρξε καθυστέρηση στην κατάθεση του αιτήματος συνεισφοράς από τα ξένα κράτη, ο πρωθυπουργός τόνισε με έμφαση το αίτημα κατατέθηκε εντός ωρών από τη στιγμή που η πραγματικότητα ξεπερνούσε τις δυνάμεις μας. Ήταν συγκινητικό που 24 χώρες συνέδραμαν με όλα εναέρια μέσα με πεζοπόρα τμήματα και οχήματα είπε ο πρωθυπουργός. Τόνισε ότι κινητοποιήθηκε ο μηχανισμός και ήταν πολύ σημαντική η βοήθεια που εστάλη.
«Ξεπεράσαμε τις προσδοκίες, σηκώθηκαν πολλά τηλέφωνα και από εμένα προσωπικά για να έχουμε αυτή τη βοήθεια. Δεν ήρθε μόνη της. Η διπλωματία αλληλεγγύης μπορεί να ασκηθεί από τη χώρα μας» είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Σε ερώτηση για την αποτελεσματικότητα του σχεδίου πρόληψης πυρκαγιών που ανακοινώθηκε πριν από τις πυρκαγιές ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «εκ του αποτελέσματος κρινόμαστε. Πέρσι είχαμε ελάχιστε πυρκαγιές αλλά φέτος βιώσαμε αυτό που βιώσαμε» είπε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε ότι «ήταν πρωτοφανής ο καύσωνας που μετέτρεψε τη χώρα σε πυριτιδαποθήκη με αποτέλεσμα όλες οι πυρκαγιές που ξεκίνησαν - όχι όλες τυχαία, 600 ξέσπασαν μέσα σε επτά μέρες - κάποιες δεν ξέφυγαν αλλά κάποιες άλλες ξέφυγαν. Του χρόνου θα είμαστε καλύτεροι. Θα παρέμβουμε προληπτικά. Δεν μπορώ να ακυρώσω την προετοιμασία που έγινε αλλά το φαινόμενο ξεπέρασε τις δυνατότητές μας και το επίπεδο προετοιμασίας μας».
Είναι βέβαιο ότι δεν ήταν όλες οι πυρκαγιές τυχαίες αλλά δεν έχω τα στοιχεία για να πω αν ήταν οργανωμένο σχέδιο
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν υπήρξε σχέδιο εμπρησμών ο πρωθυπουργός είπε ότι αυτό θα το διερευνήσει η Δικαιοσύνη. «Έχω εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη και πιστεύω ότι θα καταλήξει σε ένα πόρισμα. Είναι βέβαιο ότι δεν ήταν όλες οι πυρκαγιές τυχαίες. Δεν έχω όμως τα στοιχεία για να πω αν ήταν οργανωμένο σχέδιο. Αλλά το γεγονός ότι είχαμε αυτές τις θερμοκρασίες έκανε το έργο των εμπρηστών πολύ πιο εύκολο» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.
Παντελώς ανυπόστατη η συζήτηση που συνδέει τις πυρκαγιές με την κατασκευή ανεμογεννητριών
Σε ερώτηση σχετικά με την έντονη συζήτηση για το κατά πόσο δεν προστατεύθηκε το Τατόι, γιατί μια καμένη έκταση εκεί θα ευνοήσει περιπτώσεις αλλαγής χρήσης γης και επενδύσεις σε real estate, αλλά και το ότι η καμένη έκταση στην Εύβοια συνδέεται με ανεμογεννήτριες, ο πρωθυπουργός είπε:
«Παρακολουθώ κι εγώ αυτή τη συζήτηση και είναι παντελώς ανυπόστατη γιατί το Σύνταγμα προβλέπει την άμεση κήρυξη των καμένων εκτάσεων σε αναδασωτέες.
Το ίδιο το Σύνταγμα επιτρέπει όπου υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι δημόσιου συμφέροντος να γίνουν αλλαγές. «Δεν χρειαζόταν να καούν δάση για να κατασκευαστούν ανεμογεννήτριες. Μπορούσαν να φτιαχτούν ακόμη και μέσα στα δάση όπως έχουν φτιαχτεί σε πολλά δάση. Αυτή η δαιμονοποίηση των ανεμογεννητριών βρίσκεται απέναντι στην πολιτική επιλογή όλου του πλανήτη να μεταφερθεί προς μονάδες παραγωγής ενέργειας που δεν εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα. Θα κάνουμε τη μετάβαση χρησιμοποιώντας τον ήλιο και τον άνεμο. Οι ανεμογεννήτριες δεν είναι εχθροί είναι σύμμαχοι σε αυτή την προσπάθεια».
Θα παρακαλούσα για το ζήτημα αυτό να έχουμε πολύ πιο καθαρό μυαλό και να επιστρατεύσουμε τη λογική και όχι το συναίσθημα, είπε κλείνοντας.
Απαραίτητη η αποκέντρωση των δυνάμεων
Κληθείς να απαντήσει γιατί το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ δεν μπορούσε να ξεκινήσει νωρίτερα αφού είχαν εντοπιστεί οι ελλείψεις στην Πολιτική Προστασία, ο πρωθυπουργός σημείωσε «Όπως σας είπα έχουν γίνει πολλά στην Πολιτική Προστασία τους τελευταίους 24 μήνες» και τόνισε ότι υπήρξε πρόνοια για αυτή την αντιπυρική περίοδο και ότι όταν έγιναν οι σχετικές ανακοινώσεις για τις μισθώσεις αεροσκαφών για την αντιπυρική προστασία από τον κ. Χαρδαλιά, εφημερίδες της αντιπολίτευσης τον κατηγορούσαν ότι μοιράζει εκατομμύρια.
Είπε ακόμη ότι ένα τόσο μεγάλο πρόγραμμα δεν μπορεί αν υλοποιηθεί μέσα σε λίγους μήνες, ούτε καν σε κάποια χρόνια.
«Αυτό που είναι πάρα πολύ σημαντικό να τονίσουμε είναι ότι έχουμε εξασφαλίσει τους χρηματοδοτικούς πόρους για το σχέδιο ΑΙΓΙΣ», είπε ο πρωθυπουργός επισημαίνοντας την ευκολία να παρουσιάζονται σχέδια πάνω στο χάρτη χωρίς να υπάρχουν χρήματα για την υλοποίησή τους. Εξήγησε στο σημείο αυτό αναλυτικά το πώς έχουν εξασφαλιστεί οι πόροι και από ποιες πηγές.
Υπογράμμισε επίσης πως η Πολιτική Προστασία δεν έχει να κάνει μόνο με τις πυρκαγιές αλλά και ότι πρέπει να έχει ένα αποκεντρωμένο αποτύπωμα όπως αποκεντρωμένη πρέπει να είναι και η διάταξη των δυνάμεων.
«Αυτό που πρέπει να μας απασχολήσει είναι η ταχύτητα υλοποίησης αυτού του προγράμματος και βέβαια τι θα κάνουμε στη μεταβατική περίοδο», τόνισε.
Οι εκλογές στο τέλος της τετραετίας - Η Οικονομία θα ανακάμψει γρήγορα
Οι πρόωρες εκλογές δεν είναι ούτε στρατηγική επιλογή ούτε τακτική επιλογή. Είναι μη επιλογή, είπε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία.
«Οι ενδείξεις δείχνουν ότι η Οικονομία θα ανακάμψει γρήγορα, τα στοιχεία από τον τουρισμό είναι ενθαρρυντικά και εάν συνεχίσουμε έτσι θα ξεπεράσουμε τους στόχους που θέσαμε. Έχουμε τα χρηματοδοτικά εργαλεία για να στηρίξουμε την Οικονομία» είπε ο πρωθυπουργός προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει με τον κορονοϊό στο μέλλον, ενώ προέτρεψε τον κόσμο, για άλλη μια φορά, να εμβολιαστεί.
«Το ότι διαχειριστήκαμε πολλές κρίσεις είναι μια πραγματικότητα αλλά δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι να μην προχωρήσει το κυβερνητικό έργο. Αυτά τα δυο χρόνια προωθήσαμε σημαντικές μεταρρυθμίσεις αντιμετωπίζοντας κρίσεις, πιστεύω, με αποτελεσματικότητα. Θα ήταν ένδειξη αδυναμίας και όχι ένδειξη ισχύος και αυτοπεποίθησης η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες» είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Προτιμώ έναν υπουργό ο οποίος είναι παρών στο πεδίο παρά κάποιον ο οποίος είναι εξαφανισμένος
«Ήταν λάθος ότι το 2008, ως πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής είχατε εισηγηθεί ενιαίο φορέα δασοπροστασίας και δασοπυρόσβεσης και ήταν λάθος που είπε ο κ. Χρυσοχοΐδης ότι είναι και πυροσβέστης και επιτελικός επειδή είπατε ότι το Επιτελικό Κράτος δεν σβήνει με τη μάνικα;», κλήθηκε επίσης να απαντήσει ο πρωθυπουργός.
Είπε: «Είναι ανακριβές ότι η έκθεση εισηγείται την επιστροφή της δασοπυρόσβεσης στις δασικές υπηρεσίες. Έλεγε ότι αυτό είναι ανέφικτο να γίνει. Επειδή την έγραψα εγώ ο ίδιος, έλεγε ότι απαιτείται καλύτερη συνεργασία μεταξύ των δασικών υπηρεσιών και της Πυροσβεστικής.
Η έκθεση αυτή πιστοποιεί το γεγονός ότι την κλιματική αλλαγή δεν την ανακαλύψαμε το 2018, μετά το Μάτι. Θεωρώ ότι η έκθεση αυτή σε πολλά της σημεία εξακολουθεί να είναι επίκαιρη και τώρα έχω τη δυνατότητα να υλοποιήσω πολλά από τα συμπεράσματα στα οποία τότε είχαμε καταλήξει. Εγώ μπορώ να είμαι υπόλογος βέβαια για ό,τι έχει γίνει στη χώρα τα δύο τελευταία χρόνια κι όχι από το 2008 που γράφτηκε η έκθεση.
Για τη δήλωση του κ. Χρυσοχοΐδη θα έλεγα ότι ο ρόλος ενός υπουργού που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή δεν είναι μόνο να συντονίζει αλλά να βρίσκεται και κοντά στις δυνάμεις, να τις ενθαρρύνει, όχι κατ' ανάγκη να τις κατευθύνει γιατί αυτή είναι δουλειά των προϊσταμένων της Πυροσβεστικής. Νομίζω ότι αυτά έκανε ο κ. Χρυσοχοΐδης, ο κ. Χαρδαλιάς αλλά και όλοι με τον τρόπο μας, άρα το τι μπορούμε και το τι πρέπει να κάνουμε, ποια είναι τα όρια του ρόλου μας είναι απολύτως σαφές και κατανοητό. Προτιμώ έναν υπουργό ο οποίος είναι παρών στο πεδίο παρά κάποιον ο οποίος είναι εξαφανισμένος».
Η κλιματική κρίση μας αφορά όλους
Για το εάν περιμένει μεγαλύτερη βοήθεια από τη διεθνή κοινότητα στην κλιματική κρίση, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να μοιραζόμαστε πόρους για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών.
«Χρειαζόμαστε περισσότερα κοινά μέσα και θα το συζητήσω με τους ομολόγους μου στη διάσκεψη Med 9 στην Αθήνα» είπε ο πρωθυπουργός, τονίζοντας ότι η συνδρομή από πολλές χώρες υπήρξε ταχύτατη αποτελεσματική και συγκινητική. «Είναι σαφές από εκεί και πέρα ότι μας αφορά όλους η κλιματική κρίση. Μπορούμε να κάνουμε περισσότερα ως προς την ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης για το τι σημαίνει κλιματική αλλαγή. Θα οδηγηθούμε στην απόλυτη καταστροφή αν δεν αλλάξουμε δραστικά στον τρόπο με τον οποίο ζούμε, μετακινούμαστε, παράγουμε ενέργεια καλλιεργούμε τη γη μας. Όλα αυτά πρέπει να αλλάξουνε» είπε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε:
«Η απόφασή μας να κλείσουμε τις μονάδες παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη νωρίτερα από ότι είχαμε σχεδιάσει ήταν η σημαντικότερη συνεισφορά της Ελλάδος στην παγκόσμια προσπάθεια για μείωση αερίων του θερμοκηπίου. Οι μονάδες αυτές πρέπει να αντικατασταθούν. Μεσοπρόθεσμα θα είναι το φυσικό αέριο μακροπρόθεσμα θα είναι ο ήλιος και ο άνεμος. Γι’ αυτό δεν μπορούμε να τα θέλουμε μονά-ζυγά δικά μας. Δεν μπορούμε να φωνάζουμε για την κλιματική αλλαγή και να βρισκόμαστε απέναντι σε κάθε πολιτική που βοηθάει να συνεισφέρουμε σε αυτή την προσπάθεια για την αντιμετώπισή της».
Αν διαπιστωθεί ότι απαιτούνται και άλλα μέτρα στήριξης, δεν θα διστάσουμε
Σχετικά με τις διαδικασίες εξπρές για την προώθηση και καταβολή των αποζημιώσεων και το αν υπάρχουν εναλλακτικά κανάλια για όσους δεν έχουν εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες αλλά και το κατά πόσο υπάρχει δεύτερο σχέδιο στήριξης για την Εύβοια που δεν θα επανέλθει σε οικονομική δραστηριότητα τον επόμενο χρόνο, ο πρωθυπουργός επεσήμανε «νομίζω ότι η πανδημία απέδειξε ότι όλοι έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν την τεχνολογία», τονίζοντας ότι κάτι τέτοιο λεγόταν ότι θα προκύψει και με τα ραντεβού.
Πρόσθεσε ότι το πρόβλημα αυτό θα αντιμετωπιστεί καθώς έχει απλοποιηθεί η διαδικασία της κρατικής αρωγής καθώς και ότι είναι πεπερασμένος ο αριθμός εκείνων που δικαιούνται άμεση αποζημίωση για ολική καταστροφή.
Διαβεβαίωσε ότι θα αξιοποιηθεί η τεχνογνωσία που έχουμε από τη διαχείριση προηγούμενων καταστροφών και «θα κινηθούμε ακόμα πιο γρήγορα», εκφράζοντας την εμπιστοσύνη του στον κ. Τριαντόπουλο που διαχειρίστηκε και στο παρελθόν με επιτυχία κι άλλες φυσικές καταστροφές όπως η αντιμετώπιση των συνεπειών του Ιανού.
«Αν απαιτούνται πρόσθετα μέτρα θα ήθελα να τα συζητήσω με τον κ. Μπένο», πρόσθεσε, διαχωρίζοντας βέβαια την ανάγκη για άμεση βοήθεια σε συγκεκριμένες περιοχές.
Υπογράμμισε επίσης τη μεγάλη σημασία πέραν των επιδομάτων, του να μείνουν οι άνθρωποι στον τόπο τους. Το ζητούμενο όπως είπε είναι να μείνουν οι άνθρωποι στον τόπο τους, να μην καταστραφεί ο παραγωγικός ιστός και να κατευθυνθούν πόροι δημόσιοι και ιδιωτικοί, εκεί. Αν όμως διαπιστωθεί πως θα απαιτηθούν κι άλλα μέτρα στήριξης, δεν θα διστάσουμε, υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Σε ερώτηση αν οι ευθύνες που θα αποδοθούν σε πρόσωπα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών συνδέονται με πιθανό ανασχηματισμό της κυβέρνησης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε: «Γνωρίζετε ότι μου κάνετε ερώτηση που δεν θα απαντήσω».
Σημαντική πρωτοβουλία ο θεσμός του αναδόχου αναδάσωσης - Δημιουργούμε τάχιστα μια μονάδα ειδικών δασικών επιχειρήσεων
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν ανταποκρίνονται οι δηλώσεις υπουργών σχετικά με την αντιπυρική προετοιμασία σε σχέση με αυτό που έγινε στη χώρα, ο κ. Μητσοτάκης απάντησε ότι «η ίδια ζωή απάντησε στο ερώτημα σας. Δεν έχω να προσθέσω κάτι παραπάνω. Εγώ ο ίδιος έκανα την αυτοκριτική μου». Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στα μέτρα άμεσης παρέμβασης τα οποία «απαιτούνται χθες» όπως τα έργα συγκράτησης των εδαφών για να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχουν πλημμύρες στις περιοχές που επλήγησαν.
Δρομολογείται -είπε- το αντιπλημμυρικό της Ιστιαίας και έδωσε ο ίδιος εντολή να επιταχυνθούν οι διαδικασίες.
«Προέχουν οι άμεσες παρεμβάσεις στα δάση. Δίνονται κίνητρα για την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στην προσπάθεια. Πολύ σημαντική πρωτοβουλία ο θεσμός του ανάδοχου αναδάσωσης, όπου οι ιδιωτικές εταιρείες που έχουν τεχνογνωσία να αναλάβουν έργα αναδάσωσης και να παραδίδουν τελικό αποτέλεσμα στο κράτος» είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Τόνισε επίσης ότι ετοιμάζεται με την Πολιτική Προστασία και την Πυροσβεστική μια Ειδική Μονάδα Δασικών Επιχειρήσεων με 500 άτομα, που θα έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να μπαίνουν μέσα στο δάσος και να αντιμετωπίζουν την πυρκαγιά πριν αυτή φτάσει στο οδικό δίκτυο. «Μπορεί να γίνει αυτό με ορίζοντα το 2022» είπε.
Έχουμε ξεκινήσει να αναθεωρήσουμε το εθνικό χωροταξικό σχέδιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Σε ερώτηση για πιο συγκεκριμένο προσδιορισμό των «τολμηρών λύσεων» και «τολμηρών αποφάσεων», στις οποίες αναφέρθηκε σε άλλες απαντήσεις του ο πρωθυπουργός, τόνισε:
Κάνετε μία σωστή επισήμανση για το ζήτημα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στους στόχους που έχουμε θέσει στο Εθνικό Σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα προβλέπουμε μία πολύ επιθετική διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα για την επόμενη δεκαετία. Για να το πω απλά χρειαζόμαστε περισσότερα αιολικά, περισσότερα φωτοβολταϊκά.
Από κει και πέρα γεννάται ένα ερώτημα για το πού θα τοποθετηθούν αυτά. Για να μη βάζουμε το κάρο πριν από το άλογο έχουμε ξεκινήσει να αναθεωρήσουμε το εθνικό χωροταξικό σχέδιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Για να δούμε πού πραγματικά μπορούμε να βάλουμε ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά αλλά και πού θέλουμε.
Όταν θα έχουμε την πλήρη χαρτογράφηση και αναφέρομαι κυρίως σε μεγάλες εγκαταστάσεις, θα μπορούμε να διευκολύνουμε και τους επενδυτές για να ξέρουν αν και πού μπορούν να προχωρήσουν.
Ένα τελείως καινούργιο πεδίο είναι η τοποθέτηση ανεμογεννητριών στη θάλασσα αλλά κι αυτό χρειάζεται προσοχή.
Η πτώση του ρυθμού εμβολιασμών τον Αύγουστο έχει επιπτώσεις
Ερωτώμενος σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της κοινωνικοοικονομικής καθημερινότητας από τον Σεπτέμβριο, όσον αφορά στο μέτωπο του κορονοϊού και τις διευκολύνσεις των εμβολιασμένων, ο πρωθυπουργός ξεκίνησε με μία γενική τοποθέτηση επισημαίνοντας πως τον Αύγουστο έχουν πέσει σημαντικά οι ρυθμοί του εμβολιασμού κι αυτό δυστυχώς, αν και αναμενόταν, έχει επιπτώσεις.
Υπογράμμισε πως πρέπει να ξεκινήσει μία νέα προσπάθεια ενίσχυσης του εμβολιασμού από τον Σεπτέμβρη.
Τόνισε ότι «η μετάλλαξη Δ δεν παίζει» και είπε ότι θα αξιοποιήσουμε μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για να ενθαρρύνουμε τους συμπολίτες μας να εμβολιαστούν και θα είμαστε έτοιμοι πριν τα τέλη Αυγούστου να ανακοινώσουμε την πολιτική μας για τους κλειστούς χώρους το φθινόπωρο και το χειμώνα. Κάποια δείγματα γραφής τα έχουμε ήδη δώσει. Μην περιμένετε ότι θα υπάρξει ουσιαστική διαφοροποίηση ως προς την προσέγγισή μας για το ποιος μπορεί ή δεν μπορεί να μπαίνει σε κλειστούς χώρους ψυχαγωγίας ότι με το καλό επιστρέψουμε στις πόλεις και αρχίσει ο καιρός να κρυώνει».
Πρέπει να δούμε πως θα μετατρέψουμε την κλιματική κρίση σε μια ευκαιρία
Απαντώντας στο εάν πρέπει να αλλάξει το οικονομικό μοντέλο της χώρας στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, και το εάν ανησυχεί για την οικονομική πορεία της χώρας, ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε πολύ αισιόδοξος για την πορεία της οικονομίας και το 2021 και το 2022 και το 2023.
Αναφορικά με το οικονομικό μοντέλο είπε: «Πρέπει να αλλάξουν όλα ναι. Πρέπει να δούμε πως θα μετατρέψουμε την κλιματική κρίση σε μια ευκαιρία. Όλο το αναπτυξιακό μας σχέδιο κινείται στην προσαρμογή της οικονομίας στις απαιτήσεις της κλιματικής αλλαγής, και πως θα τη μετατρέψουμε σε ευκαιρία για την οικονομία. Πως παράγουμε ενέργεια πως μετακινούμαστε πως χτίζουμε τα σπίτια μας, με τη βιώσιμη καλλιέργεια κλπ. Είναι μια προσπάθεια μονόδρομος, γι΄αυτό αποδίδω μεγάλη σημασία στον Κλιματικό νόμο»
Ο πρωθυπουργός είπε ότι αν δεν αλλάξει όλος ο κόσμος τις συνήθειές του, τότε οδεύει προς μια καταστροφή.
«Κι εμείς θα παίξουμε το ρόλο μας σε αυτή την προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Η Ελλάδα θα βγει στις αγορές το 2022 με το πρώτο πράσινο ομόλογό της, όπου οι πόροι θα κατευθυνθούν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Είμαστε στην πρώτη γραμμή, όπως π.χ. η πρωτοβουλία της Αστυπάλαιας όπου θα κινούνται τα οχήματα με ηλεκτρικό ρεύμα" είπε ο κ. Μητσοτάκης.
energypress updated 16/08/2021
