Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από τους συμβούλους της να αναθεωρήσουν τους κανόνες της Ευρωπαϊκής ταξινόμησης (taxonomy) όσον αφορά την “πράσινη” οικονομία, απ΄ τη στιγμή που ορισμένα κράτη μέλη απέρριψαν τα σχέδια για τις εκτελεστικές κατευθυντήριες γραμμές, δυσαρεστημένα για τον αποκλεισμό του φυσικού αερίου ως καύσιμο «μετάβασης» προς το στόχο των μηδενικών εκπομπών.
«Την Τετάρτη 20 Ιανουαρίου, ζητήσαμε από την Πλατφόρμα για την Αειφόρο Χρηματοδότηση να παράσχει περαιτέρω στοιχεία σχετικά με το πλαίσιο του taxonomy», δήλωσε η Αικατερίνη Αποστολά, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Αναμένουμε τα στοιχεία έως τα μέσα Μαρτίου», τόνισε με ηλεκτρονικό σχόλιο στην EURACTIV, εξηγώντας ότι η ιδέα είναι να εξεταστεί πώς το taxonomy «θα μπορούσε να διευκολύνει όλες τις εταιρείες να μεταβούν προς τη βελτίωση της περιβαλλοντικής τους απόδοσης».
Η ακριβής ημερομηνία δημοσίευσης του νέου σχεδίου κανόνων εξακολουθεί να είναι ασαφής, αλλά η EURACTIV εκτιμά ότι είναι απίθανο αυτό να συμβεί πριν από το τέλος Μαρτίου ή στις αρχές Απριλίου.
Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ δημοσίευσε τα σχέδια των εκτελεστικών κανόνων του στις 20 Νοεμβρίου, κάνοντας λόγο για «τον πρώτο «πράσινο κατάλογο» στον κόσμο των οικονομικών δραστηριοτήτων που θα μπορούσε να οδηγήσει δισεκατομμύρια ευρώ ιδιωτικών επενδύσεων στην πράσινη οικονομία .
Το προσχέδιο της λίστας καθορίζει τα όρια των εκπομπών CO2 για ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών μετριασμού της ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής – από ηλεκτρικά αυτοκίνητα έως μονωτικά υλικά κτιρίων – ορίζοντας αποτελεσματικά τί είναι «βιώσιμο» και τί όχι.
Ωστόσο, μια ομάδα δέκα κρατών της ΕΕ με επικεφαλής Πολωνίας απείλησε να ασκήσει βέτο στην πρόταση, λέγοντας ότι τα προτεινόμενα όρια εκπομπών αερίου ήταν πολύ αυστηρά.
Σε ένα κοινό έγγραφο, οι δέκα χώρες τόνισαν «την ανάγκη να διατηρηθεί η δυνατότητα χρήσης του φυσικού αερίου ως καυσίμου μετάβασης» και να δοθεί η δυνατότητα να παράγεται υδρογόνο και από άλλες πηγές εκτός από ΑΠΕ, όπως έκανε γνωστό διπλωμάτης της ΕΕ με γνώση της θέσης της Βαρσοβίας.
Άλλοι επικριτές ανέφεραν ότι ο ορισμός των «βιώσιμων» δραστηριοτήτων ήταν πολύ στενός και κινδύνευε να δημιουργήσει μια «πράσινη φούσκα», που θα κατεύθυνε τους επενδυτές να σπεύσουν να αγοράσουν μετοχές από μια “χούφτα” εταιρειών που θεωρούνται πραγματικά «βιώσιμες», σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.
Σαφέστερος ορισμός των δραστηριοτήτων «μετάβασης»
Κατόπιν αιτήματος του εκτελεστικού φορέα της ΕΕ, η συμβουλευτική ομάδα της Επιτροπής επεξεργάζεται τώρα έναν ευρύτερο ορισμό των δραστηριοτήτων «μετάβασης».
«Οι εταιρείες και οι επενδυτές χρειάζονται περισσότερη σαφήνεια σχετικά με τον τρόπο μετάβασης από δραστηριότητες, που προκαλούν σημαντική βλάβη σε λιγότερο επιβλαβείς δραστηριότητες», επεσήμανε η Επιτροπή σε σημείωμά της εξηγώντας το αίτημά της προς τη συμβουλευτική ομάδα.
«Γνωρίζουμε ότι είναι απαραίτητη η χρηματοδότηση της μετάβασης τομέων και επιχειρήσεων προς τους κλιματικούς στόχους», πρόσθεσε η Επιτροπή, αναγνωρίζοντας την «ανάγκη να διαβεβαιώσουμε ότι το taxonomy δεν θα εμποδίσει την πρόσβαση στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων και τομέων σε μεταβατικό στάδιο προς τους κλιματικούς μας στόχους».
Η Sandrine Dixson-Declève, σύμβουλος της Πλατφόρμας της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, επιβεβαίωσε ότι στην ομάδα έχει ανατεθεί να αντιμετωπίσει ανησυχίες που έχουν προκύψει σχετικά με ζητήματα μετάβασης.
«Τώρα, αυτό δεν σημαίνει μείωση του taxonomy. Αλλά επιδιώκεται να επιτρέψει σε αυτές τις βιομηχανίες, που προσπαθούν πραγματικά να κινηθούν προς τη σωστή κατεύθυνση να είναι μέρος του taxonomy », είπε στην EURACTIV.
«Πώς αξιολογείτε στην πραγματικότητα τί σημαίνει μετάβαση; Είναι μια μεταβατική περίοδος, είναι ένας σύνδεσμος επενδυτικών σχεδίων και κεφαλαιακών δαπανών; Είναι απαραίτητο να κάνουμε αυτές τις συνδέσεις και να τις ξεκαθαρίσουμε, γιατί η “σαφήνεια” είναι το όνομα του παιχνιδιού εδώ – αυτό ζητούν τόσο η οικονομική όσο και η επιχειρηματική κοινότητα».
Σε δήλωσή του, ο Nathan Fabian, ο Πρόεδρος της Πλατφόρμας για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, δήλωσε ότι το taxonomy μπορεί «να κάνει περισσότερα προκειμένου να αναγνωρίσει τις προσπάθειες» που καταβάλλουν οι μεγάλοι ρυπαντές για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής τους απόδοσης «και να είναι πιο περιεκτικό» έναντι εκείνων που «έχουν περιορισμένες επιλογές και πληρούν τα κριτήρια του taxonomy σήμερα».
Ωστόσο, η Dixson-Declève επέμεινε επίσης ότι η πράξη εφαρμογής του taxonomy πρέπει να ανταμείβει τις «καλύτερες πρακτικές στην κατηγορία που συμβάλλουν ουσιαστικά στον μετριασμό», και όχι τις σταδιακές βελτιώσεις σε ρυπογόνες δραστηριότητες.
Όσον αφορά το φυσικό αέριο, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Frans Timmermans έχει προτείνει ότι θα μπορούσε να προβλεφθεί χρηματοδότηση από την ΕΕ σε περιπτώσεις όπου αντικαθιστά τον άνθρακα. Καθώς, το αέριο εκπέμπει κατά μέσο όρο τις μισές εκπομπές άνθρακα όταν καίγεται σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, ενώ θεωρείται απαραίτητο από χώρες όπως η Πολωνία και η Γερμανία για τη μετάβασή τους από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με άνθρακα.
Ο Pascal Canfin, Γάλλος ευρωβουλευτής που προεδρεύει της ισχυρής Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, λέει ότι οι ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ πρέπει να ξεφύγουν από τη «ασπρόμαυρη συζήτηση για το αέριο» και να την αναγνωρίσουν ως τεχνολογία «μετάβασης» υπό αυστηρές συνθήκες.
«Το ερώτημα που πρέπει να θέσουμε είναι το εξής: υπό ποιες συνθήκες μπορεί το αέριο να θεωρηθεί ότι βοηθά τη μετάβαση όταν αντικαθιστά τον άνθρακα, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια του εφοδιασμού;», είχε αναφέρει πέρυσι σε συνέντευξή του στην EURACTIV.
«Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση γιατί πρέπει να αποφύγουμε ένα τυχόν “κλείδωμα” με το φυσικό αέριο μακροπρόθεσμα. Παρόλο που επιτρέπει την εξοικονόμηση CO2 βραχυπρόθεσμα, παραμένει ένα ρυπογόνο ορυκτό καύσιμο και είναι πιθανό να καταστεί παγίδα μακροπρόθεσμα: Εάν κάνουμε πρόβλεψη για αρκετές δεκαετίες, που είναι η συνήθης διάρκεια ζωής αυτών των τύπων έργων, το αέριο εμποδίζει τη μετάβαση σε ενέργειες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
«Εκκαθάριση των συμφερόντων των λόμπι»
Η Dixson-Declève συμφωνεί. Για εκείνη, το βασικό ερώτημα σχετικά με τη συμπερίληψη του φυσικού αερίου στo taxonomy είναι να αποφευχθεί η δρομολόγηση επενδύσεων μακριά από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, οι οποίες παραμένουν η κορυφαία προτεραιότητα της ΕΕ για την καθαρή ενέργεια.
«Κανείς δεν θέλει να δημιουργήσει μια κατάσταση όπου θα κατευθύναμε όλες τις επενδύσεις μας στο φυσικό αέριο και όχι στις ΑΠΕ. Ναι, το αέριο μπορεί να είναι καλύτερο από τον άνθρακα, αλλά συνεχίζει να μολύνει και να επηρεάζει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μας. Το γεγονός είναι ότι το αέριο δεν πληροί τις αρχές του κανονισμού για να συμβάλει ουσιαστικά στον μετριασμό», είπε.
Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό, είπε, είναι να διατηρηθούν οι επιστημονικοί στόχοι ως το θεμέλιο για ό, τι βγαίνει από την πράσινη ταξινόμηση χρηματοδότησης όσον αφορά τους κανόνες εφαρμογής.
«Οτιδήποτε λιγότερο θα μείωνε την αξιοπιστία και τον αντίκτυπο του taxonomy», προειδοποίησε, επισημαίνοντας ότι το 90% των σχολίων που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης προήλθαν από ακαδημαϊκούς και επιστημονικούς οργανισμούς λέγοντας ότι τα όρια εκπομπών που ορίζονται στην ταξινόμηση δεν μπορούν να μειωθούν και πρέπει να βασίζονται σε επιστημονικούς στόχους.
Η Dixson-Declève προειδοποίησε επίσης για την πίεση των εταιρειών που ασκείται στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, αναφέροντας ότι οποιαδήποτε υποτροπή στην ταξινόμηση της πράσινης χρηματοδότησης θα επηρεάσει την αξιοπιστία της ΕΕ ως παγκόσμιου ηγέτη στον τομέα της πράσινης χρηματοδότησης.
«Ορισμένες φωνές ήταν πολύ έντονες, ειδικά σε ορισμένες μεγάλες χώρες. Αλλά, γενικά η ώθηση προήλθε από σαφή συμφέροντα πίεσης. Και όλοι οι υπόλοιποι ενδιαφερόμενοι λένε ότι πρέπει να συνεχίσουμε έτσι», είπε.
«Η ΕΕ υπήρξε παγκόσμιος ηγέτης στην πράσινη χρηματοδότηση με το taxonomy. Και τώρα ξαφνικά υποχωρούμε γιατί υπάρχει μια πολύ ξεκάθαρη κριτική από λομπίστες, από μεγάλες επιχειρήσεις, που δεν θέλουν να δουν μια ισχυρή ταξινόμηση».
[Δημοσιογραφική επιμέλεια στα Ελληνικά: Ηλίας Παλιαλέξης]
