Τα καινοτόμα πλωτά αιολικά πάρκα.

Τα καινοτόμα πλωτά αιολικά πάρκα

Στην προσπάθεια προστασίας του πλανήτη από τη ρύπανση τον ορυκτών καυσίμων, η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πραγματικά η παγκόσμια ατμομηχανή για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Εντεκα χρόνια μάς χωρίζουν από το 2030, το έτος που έχει ορίσει η Ενωση ως όριο για να μειωθούν κατά 40% οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. «Κλειδί» στην ευρωπαϊκή μετάβαση προς ένα πιο πράσινο μέλλον είναι οι πηγές ενέργειας που προσφέρει απλόχερα η φύση – άλλωστε, ένας από τους κυριότερους στόχους του πλαισίου πολιτικής της Ε.Ε. για το κλίμα και την ενέργεια είναι το ένα τρίτο της ενέργειας της Ενωσης να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές.

Στην Ελλάδα, παρότι το μεσογειακό κλίμα και οι γεωμορφολογικές συνθήκες είναι ιδανικές για την ανάπτυξη ενός πλαισίου ανανεώσιμων πηγών, οι προκλήσεις επιμένουν σθεναρά. Η οικονομική κρίση χρησιμοποιείται ακόμα ως επιχείρημα για την υποτονική ανάπτυξη των ηλιακών και αιολικών πάρκων, και οι ενστάσεις της κοινής γνώμης και των φορέων συνεχίζουν να επικρατούν. Τρανό παράδειγμα: η πρόσφατη απόρριψη του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων για τη δημιουργία αιολικού πάρκου στη Μακρόνησο, με αιτιολογία πως οι επεμβάσεις «αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του ιστορικού τόπου και δεν συνάδουν με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του».

Ωστόσο, μια πρωτότυπη λύση στις ελληνικές προκλήσεις έρχεται από τον μακρινό Βορρά της Ευρώπης. Η κρατική νορβηγική ενεργειακή εταιρεία Equinor, ένας από τους παγκόσμιου τιτάνες στην ενεργειακή αγορά, πειραματίζεται εδώ και μερικά χρόνια με μια ανατρεπτική μορφή ενέργειας: τη δημιουργία πλωτών αιολικών πάρκων, τα οποία παρουσιάζουν δεκάδες πλεονεκτήματα τόσο σε ενεργειακή απόδοση όσο και σε ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού και αισθητικού αντίκτυπου. Η εταιρεία έχει ήδη λειτουργήσει πιλοτικά τα γιγάντια αιολικά της πάρκα στη Σκωτία, παρέχοντας καθαρή ενέργεια σε πάνω από 20.000 σπίτια στη χώρα. Επειτα από την επιτυχία του πρότζεκτ, η Equinor αναζητεί πλέον νέα περιβάλλοντα για να αναπτύξει τα πρωτοποριακά της πάρκα. Μία από τις χώρες τις οποίες η εταιρεία εξετάζει για την επόμενη της μεγάλη επέκταση είναι η Ελλάδα.

Πριν από μία εβδομάδα, με υποδέχθηκε στα εντυπωσιακά γραφεία της Equinor στο παγωμένο Οσλο της Νορβηγίας ο Αρνε Εϊκ, εκπρόσωπος της εταιρείας και υπεύθυνος για την ανάπτυξη των αιολικών πάρκων. «Χαίρομαι πολύ που είστε εδώ – βλέπετε η Ελλάδα είναι το ιδανικό περιβάλλον για να υιοθετήσει τα πρωτοποριακά μας αιολικά πάρκα και, συνεργατικά, να μας βοηθήσει να τα μεταφέρουμε στο επόμενο επίπεδο», μου αναφέρει με ενθουσιασμό, προτού προχωρήσουμε σε μια συναρπαστική συζήτηση για την πιθανότητα συνεργασίας του ενεργειακού τιτάνα με τη χώρα μας.

 Κύριε Εϊκ, ποια είναι τα κυριότερα πλεονεκτήματα της εκκολαπτόμενης τεχνολογίας των πλωτών αιολικών πάρκων;

– Η ιδέα προέκυψε από την επιτακτική ανάγκη να βρούμε επιπλέον πηγές πέρα από την αιολική ενέργεια στην ξηρά και τα ηλιακά πάρκα. Βλέπετε, ο άνεμος είναι σαφώς ισχυρότερος στο ανοικτό πέλαγος, και ο χώρος στην ξηρά όπου μπορούν να εγκατασταθούν αιολικά πάρκα είναι σαφώς περιορισμένος. Ηδη εδώ και μερικά χρόνια αναπτύσσεται η τεχνολογία αιολικών πάρκων στη θάλασσα, τα οποία όμως δεν επιπλέουν αλλά είναι βιδωμένα με βάσεις στο έδαφος. Η απόδοσή τους είναι τρομερή και έχουν μεταμορφώσει τη Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο σε κορυφαίους ενεργειακούς παίκτες.

Ωστόσο, σε χώρες όπως η Ελλάδα η πλειονότητα των θαλασσών είναι απλώς πολύ βαθιές για να εγκατασταθούν τέτοιες βιδωτές εγκαταστάσεις. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα ενός πλωτού συστήματος είναι πως επιτρέπει σε περιοχές και χώρες όπως η Ιαπωνία, οι δυτικές ΗΠΑ και η Μεσόγειος, όπου το βάθος της θάλασσας αυξάνεται απότομα, να αξιοποιήσουν επίσης την αιολική τεχνολογία. Επιπλέον, οι συνθήκες του ανέμου είναι ακόμα καλύτερες στα ανοικτά, και τα πλωτά πάρκα μάς προσφέρουν αρκετά μεγαλύτερη ευελιξία σχετικά με το πού να τα τοποθετήσουμε ώστε να αποφύγουμε συγκρούσεις με το τοπίο, την αισθητική, τον τουρισμό και τα οικοσυστήματα πανίδας της περιοχής.

– Ταυτόχρονα, βρισκόμαστε αρκετά νωρίς στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, και τα πλωτά πάρκα παρουσιάζουν σημαντικό κόστος. Τι απαντάτε σε αυτό;

– Εχετε δίκιο πως οι πλωτές αιολικές δομές είναι ακόμη αρκετά ακριβές αυτή τη χρονική στιγμή, καθώς η τεχνολογία παραμένει σχετικά ανώριμη. Ωστόσο, το ίδιο ακριβώς ίσχυε και για τη βιομηχανία των βιδωτών αιολικών πάρκων πριν από 5-6 χρόνια. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Δανία, που υιοθέτησαν από νωρίς αυτές τις τεχνολογίες, κατάφεραν να δημιουργήσουν τεράστια βιομηχανία μέσα από αυτό, με εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας. Το ίδιο θα ισχύσει και για κάθε early-adopter της τεχνολογίας των πλωτών αιολικών πάρκων – είναι το κλασικό πλεονέκτημα κάθε πρώιμης υιοθεσίας. Οταν μιλάμε με την ελληνική κυβέρνηση, τους διαβεβαιώνουμε συνεχώς ότι το κόστος θα μειωθεί με μαθηματική βεβαιότητα και εν τω μεταξύ θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας αλλά και η δυνατότητα εξαγωγής.

– Γιατί θεωρείτε πως η Ελλάδα είναι η κατάλληλη χώρα για την ανάπτυξη των πλωτών αιολικών πάρκων και σε ποια επίπεδα πρέπει να βελτιωθεί ώστε να είναι έτοιμη για να τα υιοθετήσει;

– Αρχικά υποθέτουμε πως η Ελλάδα θέλει να ακολουθήσει τους στόχους του 2030 που έχει θέσει η Ε.Ε. Αν κοιτάξουμε αυτούς τους στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και παράλληλα εξετάσουμε τον αναμενόμενο ρυθμό ανάπτυξης στην ηλιακή και την υπεράκτια αιολική ενέργεια, μπορούμε να εκτιμήσουμε πως η Ελλάδα χρειάζεται 2 έως 3 GW κάποιας άλλης μορφής ενέργειας. Επιπλέον, η Ελλάδα έχει επίσης μεγάλο ζήτημα χώρου, καθώς υπάρχει περιορισμένος χώρος στην ξηρά για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Με το μεγάλο της υδάτινο χώρο και την εκπληκτική απόδοση του ανέμου, θεωρούμε πως η χώρα είναι ιδανική για τα πλωτά αιολικά πάρκα.

Παράλληλα, η Ελλάδα διαθέτει αρκετά από τα στοιχεία για να χτίσει μια βιομηχανία γύρω από την αιολική ενέργεια. Τα ναυπηγεία της είναι εξαιρετικά, και η εμπειρία της στη ναυτιλία πολύτιμη. Οντας από τις πρώτες χώρες υιοθέτησης της πλωτής αιολικής ενέργειας, πιστεύουμε πως εύκολα η Ελλάδα μπορεί να βελτιώσει τη θέση της στις διεθνείς αγορές και να ξεκινήσει να εξάγει. Η μεγάλη πρόκληση, που τονίζουμε συνέχεια στην κυβέρνηση, είναι πως το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι ακόμη πολύ πίσω.

"Η Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει άμεσα το ρυθμιστικό πλαίσιο"

– Γνωρίζω πως μέσα στον επόμενο μήνα θα επισκεφθείτε την Ελλάδα μαζί με άλλους εκπροσώπους της εταιρείας και θα συζητήσετε ανοικτά το ενδεχόμενο συνεργασίας. Πόσο αισιόδοξος είστε για το μέλλον αυτής της συνεργασίας;

– Κοιτάξτε, είναι ακόμη αρκετά νωρίς και δεν μπορούμε να πούμε τίποτα με βεβαιότητα. Ακόμη και για εμάς ως εταιρεία, παρότι η Ελλάδα είναι πολύ ψηλά στη λίστα των χωρών για τις οποίες ενδιαφερόμαστε, πρέπει να πείσουμε τη διοίκησή μας πως μια τέτοια επένδυση αξίζει. Ωστόσο, τα σημάδια από την Ελλάδα είναι πολύ θετικά. Η οικονομία βελτιώνεται συνεχώς – για παράδειγμα, δεν θα μπορούσαμε να έχουμε αυτή τη συζήτηση πριν από πέντε χρόνια. Επιπλέον, η Ελλάδα έχει πλέον εξετάσει τους αριθμούς και έχει συνειδητοποιήσει πως υπάρχει ένα χάσμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το οποίο πρέπει άμεσα να πληρωθεί. Είμαι λοιπόν αρκετά αισιόδοξος για τις επόμενες εξελίξεις.

– Εχουμε ακόμα 11 χρόνια μέχρι το 2030 και τους ευρωπαϊκούς στόχους. Γιατί πιστεύετε πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να εγκαταστήσει η Ελλάδα τα πλωτά αιολικά πάρκα – και όχι αργότερα, όταν οι τιμές θα είναι χαμηλότερες;

– Εάν θέλουμε αυτές οι δομές να επιπλέουν στο νερό και να παράγουν σε μεγάλη κλίμακα μέχρι το 2030 –κάτι που υποθέτω πως επιθυμεί η Ελλάδα– τότε σίγουρα πρέπει να βιαστούμε. Απαιτούνται τουλάχιστον 6 ή 7 χρόνια μεταξύ των συνομιλιών και της στιγμής που οι δομές παράγουν ρεύμα. Επομένως, η Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο θα διευθετηθεί και θα τεθεί σε ισχύ άμεσα, αλλιώς ούτε η εταιρεία μας ούτε οποιοσδήποτε άλλος φορέας δεν θα μπορέσει να εισέλθει και να επενδύσει. Εντεκα χρόνια δεν είναι πολύς καιρός στον κλάδο της ενέργειας.

– Κλείνοντας, γνωρίζω πως η εταιρεία σας μετονομάστηκε πρόσφατα από Statoil σε Equinor, ως μια συμβολική ένδειξη μιας νέας ταυτότητας της εταιρείας που δίνει περισσότερη έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ποιο ήταν το κίνητρο πίσω από αυτή την απόφαση;

– Θα σας απαντήσω με ειλικρίνεια: προπαντός μπαίνουμε δυναμικά στην αγορά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επειδή πιστεύουμε ακράδαντα πως αυτό είναι το μέλλον και πως εκεί βρίσκονται τα χρήματα και το κέρδος. Ο ανταγωνισμός στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι σκληρός, αλλά το κάνουμε επειδή πιστεύουμε πως εκεί βρίσκεται το ενεργειακό μέλλον όλου του πλανήτη. Προπαντός, είμαστε επιχειρηματίες. Εκτός αυτού, υπάρχει και μια ηθική υπόσταση πέρα από το κέρδος που κρύβουν οι ανανεώσιμες πηγές. Ο κόσμος υποφέρει από τις ενεργειακές απαιτήσεις του ανθρώπου, και πρέπει να κινηθεί προς ένα μέλλον με περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και λιγότερα ορυκτά καύσιμα. Δεν είναι μια δραματική αλλαγή, αλλά μια έγκαιρη μετάβαση, και είμαστε περήφανοι που είμαστε κομμάτι της.

26 Μαρτίου 2019