Σύσκεψη ΥΠΕΝ για τους διαγωνισμούς ΑΠΕ - Περνάμε σε μη ρυθμισμένη, ανταγωνιστική αγορά, αλλά με μεταβατική περίοδο.

Η αποτίμηση του υφιστάμενου πλαισίου των διαγωνιστικών διαδικασιών για τα έργα ΑΠΕ (η ισχύς του οποίου εκπνέει στο τέλος του έτους) και η χάραξη της διάδοχης κατάστασης ήταν το αντικείμενο ευρείας σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υπό την προεδρία του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη και της Γενικής Γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρας Σδούκου.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΥΠΕΝ, στη σύσκεψη συμμετείχαν ο επικεφαλής της Ρυθμιστικής Αρχής ΕνέργειαςΘανάσης Δαγούμας, ο διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας Γιώργος Ιωάννου, ο διευθύνων σύμβουλος του Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ) Γιάννης Γιαρέντης, καθώς και εκπρόσωποι τωνθεσμικών φορέων του κλάδου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε ότι «Πριν από 10-15 έπρεπε να δοθούν ισχυρά κίνητρα στις ΑΠΕ για να τις γνωρίσουν οι επενδυτές και να τοποθετηθούν σε αυτόν τον τομέα. Από τότε τα πράγματα άλλαξαν πολύ και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Οι ΑΠΕ είναι βασικός μοχλός της παραγωγής ενέργειας και θα γίνουν ακόμα περισσότερο. Μια θετική προσαρμογή για τον χώρο έχει γίνει το τελευταίο διάστημα με την απλοποίηση των αδειοδοτήσεων. Θα προχωρήσουμε και σε δεύτερο «κύμα» απλοποίησης σε συνεργασία με την αγορά.  Υπάρχει μια πλημμυρίδα αιτήσεων για αδειοδότηση έργων ΑΠΕ. Εάν υλοποιηθούν όλα, θα έχουμε ΑΠΕ που θα καλύπτουν στο πολλαπλάσιο τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι οι ΑΠΕ θα πρέπει να πάψουν να είναι ρυθμισμένη αγορά.  Θα πρέπει σταδιακά να αρχίσουν να λειτουργούν όπως και στις περισσότερες (αν όχι σε όλες)  τις χώρες της Ευρώπης.  Λόγω του Target Model θα περάσουμε σε ένα καθεστώς ελεύθερου ανταγωνισμού με ό,τι αυτό συνεπάγεται, με σεβασμό  στους κανόνες, τις δεσμεύσεις μας έναντι στην ΕΕ, με βάση τις προβλέψεις του Συντάγματος.

Μας ενδιαφέρει να στηρίξουμε τους παραγωγούς, αλλά μας ενδιαφέρουν ασφαλώς και οι τιμές που πληρώνει η βιομηχανία και ο μέσος καταναλωτής. Δεν είναι ανεκτό η Ελλάδα να έχει την υψηλότερη χονδρεμπορική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ. Θεωρώ  ντροπή το ότι είμαστε οι τελευταίοι που δεν έχουμε εφαρμόσει το Target Model. Θα προχωρήσουμε παράλληλα σε μια περαιτέρω διευκόλυνση της αδειοδότησης αίροντας τα όποια γραφειοκρατικά εμπόδια,  αλλά και σε έναν εξορθολογισμό της αγοράς.  Διαγωνισμοί θα υπάρχουν μεταβατικά, στη συνέχεια όμως θα περάσουμε πλήρως στις προβλέψεις του Target Model. Αυτό σημαίνει μακροπρόθεσμες συμβάσεις μεταξύ προμηθευτών και καταναλωτών (PPA) και ότι συμβαίνει στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου βιομηχανία και καταναλωτές έχουν χαμηλότερες τιμές και οι παραγωγοί έχουν κέρδη. Αυτή είναι η πολιτική κατεύθυνση».

Η κ. Σδούκου έκανε λόγο για σαφώς θετική αποτίμηση του υφιστάμενου διαγωνιστικού πλαισίου. Όπως είπε, «Στην περίοδο 2018-2020 «κλείδωσαν» τιμές αιολικοί και φωτοβολταϊκοί σταθμοί συνολικής ισχύος 2,7 GW, ενώ παρατηρήθηκε και σημαντική υποχώρηση των τιμών, ακολουθώντας βέβαια και την ευρύτερη τάση απομείωσης του κόστους παραγωγής». Όπως υπογράμμισε, βασικός άξονας του νέου σχεδίου (που θα πρέπει να ετοιμαστεί άμεσα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και να σταλεί στην Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ ώστε να εγκριθεί πριν την 1η Ιανουαρίου 2021 και να μην υπάρχει θεσμικό κενό) είναι να διασφαλίζεται χαμηλότερο κόστος ενέργειας, επ’ ωφελεία του τελικού καταναλωτή. «Συμφωνούμε όλοι όμως ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη και είναι απαραίτητη μια μεταβατική περίοδος που θα επιτρέψει στον κλάδο των ΑΠΕ να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που θα δημιουργήσει το Target Model, ώστε η μετάβαση στο νέο περιβάλλον λειτουργίας να γίνει ομαλά και να μην ανακόψει την ισχυρή δυναμική του τομέα». 

Ακολούθησε διαλογική συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των συμμετεχόντων, με  την κ. Σδούκου να κλείνει τη σύσκεψη καλώντας όλους τους φορείς να υποβάλλουν εγγράφως τις παρατηρήσεις τους τις επόμενες ημέρες, ώστε να ληφθούν υπόψη κατά τη σύνταξη της ελληνικής πρότασης για το νέο πλαίσιο των διαγωνιστικών διαδικασιών που τελεί υπό επεξεργασία.

Κατευθύνσεις για την περίοδο μετά το 2020 - Τι αναφέρει το report

Στις εκκρεμότητες που πρέπει να “λήξουν” σε περίπτωση θετικής απάντησης από πλευράς Κομισιόν στο αίτημα του ΥΠΕΝ για παράταση των ανταγωνιστικών διαδικασιών για νέες ΑΠΕ, αναφέρθηκε εκτενώς η κα. Σδούκου στην παρουσίασή της.

Ειδικότερα, απαρίθμησε 3 βασικά ζητήματα που πρέπει να ληφθούν οι αντίστοιχες αποφάσεις και αφορούν την διάρκεια του νέου σχήματος, την δημοπρατούμενη ισχύ και συχνότητα των διαδικασιών (πόσοι διαγωνισμοί ΑΠΕ θα γίνουν και κάθε πότε), και τέλος ζητήματα οργάνωσης και μεθοδολογίας διενέργειας ανταγωνιστικών διαδικασιών.

Υπό το πρίσμα αυτό εξετάζονται τα παρακάτω μέτρα:

• Εξαίρεση τεχνολογιών ΑΠΕ από υποχρέωση συμμετοχής σε ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών
• Κοινές ανταγωνιστικές διαδικασίες σε επίπεδο τεχνολογιών
• Ειδικές ανά τεχνολογία ανταγωνιστικές διαδικασίες
• Κοινές ανταγωνιστικές διαδικασίες με ελάχιστη ποσόστωση ανά τεχνολογία
• Σύνθετες ανταγωνιστικές διαδικασίες με τεχνικές υποχρεώσεις
• Ένταξη νέων κατηγοριών έργων

Όπως αναφέρει σε προηγούμενο του ρεπορτάζ το energypress, πρόθεση του ΥΠΕΝ είναι να αφήσει “χώρο” για την εγκατάσταση νέων ΑΠΕ που θα στηρίζονται στα διμερή συμβόλαια (PPAs) και στα έσοδα από τις αγορές του target model, μεταξύ των οποίων τα έσοδα από τις υπηρεσίες εξισορρόπησης (και τη σχετική αγορά), πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει το σχήμα στήριξης να δίνει κίνητρα για το συνδυασμό ΑΠΕ με αποθήκευση ενέργειας. Σε σχέση με την αφορά εξισορρόπησης, αυτό προκύπτει από την πλήρη εφαρμογή των ρυθμίσεων του Κανονισμού 943/19 και υποχρεώσεων εξισορρόπησης (συσχέτιση με συνεχή ενδοημερήσια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και όχι επαρκή ρευστότητά της).

Άλλα στοιχεία που συνθέτουν το πλαίσιο λειτουργίας των νέων σταθμών ΑΠΕ είναι τα εξής:

• Έργα χωρίς υποχρεώσεις συμμετοχής στην αγορά (ΣΕΣΤ, FiT) αλλά κατά περίπτωση με υποχρεώσεις εξισορρόπησης (λειτουργία μετά 4/7/2019)
• Έργα με υποχρεώσεις συμμετοχής στην αγορά (ΣΕΔΠ και με υποχρέωση ή όχι επιλογής μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών)
• Έργα repowering
• Έργα με απευθείας συμμετοχή στην αγορά (merchant) (νέα ή παλιά έργα με ληγμένες συμβάσεις ενίσχυσης).

Το νέο καθεστώς ΑΠΕ αναμένεται να κινηθεί επί των βάσεων συγκεκριμένων αξόνων που εξυπηρετούν στην επίτευξη των στόχων ΑΠΕ στο πλαίσιο του ΕΣΕΚ, όπως ανέφερε η κα Σδούκου στην παρουσίασή της. Κάτι τέτοιο σημαίνει τεχνολογική διαφοροποίηση, σταθερούς ρυθμούς νέας Η/Π από ΑΠΕ, μείωση κόστους ενίσχυσης, σταδιακά επίτευξη απευθείας συμμετοχής στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς ενίσχυση για ανταγωνιστικές εφαρμογές και τέλος προώθηση αποθήκευσης.

Σε ότι αφορά τους στόχους ΑΠΕ, το report της τεχνικής ομάδας (GIZ) μιλάει για περίπου 29,2 Twh/yr παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά και αιολικά το 2030, αριθμός που μεταφράζεται σε 7.7 GW φ/β και περίπου 7 GW αιολικά. Να σημειωθεί ότι ο οδικός χάρτης του ΕΣΕΚ εκτιμούσε εγκατεστημένη ισχύς αιολικών και φ/β άνω των 10 GW από το 2025, όπου λαμβάνοντας υπόψη τα τωρινά δεδομέα της αγοράς, ο στόχος επιτυγχάνεται ήδη από το 2022.

Τέλος, εκτιμάται ότι με τα σημερινά μεγέθη της αγοράς, μέχρι το τέλος του 2022 θα έχει επιτευχθεί το 40% έως και το 50% της επιπρόσθετης ισχύος φ/β και αιολικών που απαιτείται για την πλήρωση του στόχου 2030.

18 Σεπτεμβρίου 2020

energypress