Συνέντευξη Σκυλακάκη: 5 μέτρα για τη μείωση του ενεργειακού κόστους - Θα παρεμβαίνουμε για να μειωθούν όλες οι παράμετροι ενός λογαριασμού ρεύματος

Το μέχρι τώρα τοπίο στην αγορά του ρεύματος ήταν αποτέλεσμα περισσότερο των πρακτικών μάρκετινγκ των παρόχων, παρά των φθηνών τιμών, τονίζει στο Liberal ο υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θοδωρής Σκυλακάκης. Αρκετοί καταναλωτές βρίσκονταν σε ένα τιμολόγιο που πλήρωναν ακριβά, νομίζοντας ότι το έχουν αγοράσει φθηνά, εξαιτίας και των διάφορων προσφορών που το συνόδευαν. 

Στην ουσία, ήταν οι προμηθευτές αυτοί που επέλεγαν τους καταναλωτές. Από τον Ιανουάριο, αυτό αλλάζει. Στο εξής, ο καταναλωτής αποκτά δύναμη, αυτός θα επιλέγει τον πάροχό του, εξηγεί ο υπουργός.

Μιλά για τον ανταγωνισμό που έχει ήδη αρχίσει να ενεργοποιείται πριν καν φτάσουμε στην 1η/1/2024 και θεωρεί ότι είναι αρκετά πιθανό να δούμε μέσα στο 2024 τιμολόγια χαμηλότερα και από του 2023, ακόμη και χωρίς επιδοτήσεις, βοηθούμενοι και από τις χαμηλές πτήσεις του φυσικού αερίου διεθνώς.

Θεωρεί βέβαιο ότι θα δούμε και στο νέο τοπίο, παραπλανητικές πρακτικές, εντούτοις η απλή και άμεση σύγκριση τιμών, δύσκολα θα επιτρέψει σε μια εταιρεία με ακριβό «πράσινο» τιμολόγιο, να πουλήσει προϊόντα- κράχτες. Τέτοια τιμολόγια δύσκολα θα μακροημερεύσουν, όπως λέει.

Μιλά επίσης για το νέο μεγάλο στοίχημα της οικονομίας που αφορά τα θαλάσσια αιολικά, για τα ανταποδοτικά οφέλη που ετοιμάζει το υπουργείο προς τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και για τις μεγάλες ευκαιρίες σε απασχόληση που συνεπάγεται η συντήρηση των μεγάλων αυτών επενδύσεων για τις συγκεκριμένες περιοχές: Δουλειές 12μηνης βάσης, ικανές να αλλάξουν εντελώς τα οικονομικά των τοπικών κοινωνιών.

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη

Είπατε προχθές ότι έχετε επιλέξει το πράσινο τιμολόγιο. Γιατί;

Γιατί έτσι θα ξέρω ποιοι είναι οι φθηνότεροι και ποιοι οι ακριβότεροι πάροχοι. Και θα μπορώ να κρίνω κατά πόσο ο πάροχός μου ενδιαφέρεται, πραγματικά, για εμένα ως καταναλωτή και πόσο αποτελεσματικός είναι στη δουλειά που κάνει απέναντι μου.

Ακούμε ότι ο ανταγωνισμός θα φέρει φθηνότερες τιμές στο ρεύμα. Δηλαδή μπορεί να δούμε φθηνότερα τιμολόγια και από τα επιδοτούμενα; 

Αυτό που σίγουρα θα συμβεί είναι ότι για τους 1,2 εκατομμύρια καταναλωτές που θερμαίνονται με ηλεκτρισμό, η τιμή από το νέο έτος θα είναι πολύ χαμηλότερη από αυτή της προηγούμενης φάσης. Γιατί, έτσι, όπως βλέπω να διαμορφώνονται οι τιμές στο πράσινο τιμολόγιο είμαστε κοντά στις τιμές προ των επιδοτήσεων, ενδεχομένως και λίγο πιο κάτω.

Γι’ αυτούς τους 1,2 εκατ. καταναλωτές έχουμε προβλέψει και ενίσχυση, που αφορά στην περίοδο θέρμανσης 1.1.2024 έως 31.3.2024, για την καταβολή της οποίας θα πραγματοποιείται έκπτωση στους λογαριασμούς ρεύματος (απευθείας πίστωση ενίσχυσης).

Το εύρος της ενίσχυσης -υπενθυμίζω- κυμαίνεται από 45 ευρώ έως 480 ευρώ. Άρα, η κατηγορία αυτή θα πληρώσει πολύ κάτω από τις τιμές του Νοεμβρίου. Όσο για όλους τους υπόλοιπους καταναλωτές θα πληρώσουν, είτε τις ίδιες τιμές ή λίγο πιο κάτω από τα επίπεδα του Νοεμβρίου. Την ακριβή απάντηση στο ερώτημά σας θα την έχουμε μόλις δούμε στα τέλη του μήνα τη μέση χονδρική τιμή ρεύματος για τον Δεκέμβριο.

Σε κάθε περίπτωση, όταν έρχεται προ ημερών η ΔΕΗ και ανακοινώνει ένα πολύ ανταγωνιστικό σταθερό τιμολόγιο («μπλε»), δημιουργεί για όλη την αγορά μια καινούργια συνθήκη. 

Και φαίνεται από τις εξελίξεις ότι οι κανόνες που θέσαμε ως υπουργείο ώστε να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, αυτός της ύπαρξης ενός νέου ειδικού τιμολογίου, του «πράσινου», όπου εύκολα και άμεσα ο καταναλωτής θα μπορεί να συγκρίνει ποιος πάροχος είναι ο φθηνότερος και ποιος ο ακριβότερος, δημιουργεί ήδη πολύ ανταγωνιστικές συνθήκες.

Λέτε δηλαδή ότι ο ανταγωνισμός έχει ήδη αρχίσει να ενεργοποιείται πριν καν φτάσουμε στην 1η/1/2024…

Βεβαίως. Και κινήσεις σαν τις παραπάνω θα βλέπουμε πλέον όλο και συχνότερα από τους παρόχους μέχρις ότου διαμορφωθεί ένα νέο περιβάλλον, με βάση τον ανταγωνισμό, ο οποίος θα ενταθεί κατακόρυφα από την 1η Ιανουαρίου. Διότι το μέχρι τώρα περιβάλλον, ακριβώς επειδή οι καταναλωτές δεν είχαν το εργαλείο της σύγκρισης στα χέρια τους, στηριζόταν περισσότερο στις πρακτικές μάρκετινγκ.

Το μερίδιο του κάθε παρόχου ήταν περισσότερο συνάρτηση του πετυχημένου μάρκετινγκ, παρά των των φθηνών τιμών. Αυτή είναι η μεγάλη αλλαγή που έρχεται στην αγορά. Αντί οι καταναλωτές να βρίσκονται σε ένα τιμολόγιο, μετά από την επιτυχημένη εκστρατεία μάρκετινγκ του παρόχου τους και να πληρώνουν ακριβά, νομίζοντας ότι έχουν αγοράσει φθηνά, τώρα θα μπορούν να αγοράζουν σε καλές τιμές. Κι αυτό επειδή θα γνωρίζουν από πριν τις τιμές.

Δημιουργούνται δηλαδή οι συνθήκες, τόσο με τις πολιτικές του ΥΠΕΝ, όσο και με τη βοήθεια της τύχης σε ότι αφορά τη χαμηλή πτήση των τιμών στο φυσικό αέριο, για να δούμε μέσα στο 2024 αρκετά χαμηλότερες τιμές έναντι του 2023;

Ναι, υπάρχει αυτή η πιθανότητα, η οποία θα εξαρτηθεί τόσο από τις διεθνείς αγορές, όσο και από τυχαίους παράγοντες, όπως ο καιρός.

Η δική μου εκτίμηση είναι ότι και με τη βοήθεια της χαμηλής διακύμανσης στην αγορά φυσικού αερίου, θα δούμε φθηνότερες τιμές. Αν μάλιστα σταθεροποιηθούν ακόμη χαμηλότερα οι τιμές στα προθεσμιακά συμβόλαια του αερίου, όπως δείχνει η διεθνής τάση, τότε μπορεί να δούμε μια αρκετά καλή εξέλιξη σε αυτό το μέτωπο της ακρίβειας σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, παρ’ ότι σταματούν οι επιδοτήσεις.

Αυτό πάντως που πρέπει να αντιληφθούν οι καταναλωτές είναι ότι η πολιτική μας δεν εξαντλείται στο «πράσινο» τιμολόγιο. Αναζητώντας τους κατάλληλους τρόπους μείωσης της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας εξετάσαμε τον λογαριασμό τμηματικά. Τον «σπάσαμε» σε κομμάτια. Και οι παρεμβάσεις μας αφορούν όλα τα επίπεδα του λογαριασμού. Ποια είναι αυτά; 

Πρώτον, στρατηγικοί κακοπληρωτές: Η παρουσία τους αυξάνει τα επίπεδα του λογαριασμού, καθώς όταν κάποιος δεν πληρώνει, οι συνεπείς πληρώνουν παραπάνω. Εναντίον τους έχουμε εξαγγείλει από το Νοέμβριο μέτρα.

Δεύτερον, ρευματοκλοπές: Το πλαίσιο έγινε πολύ πιο αυστηρό για όσους κλέβουν ρεύμα, ελαφρύνοντας τους συνεπείς οι οποίοι πληρώνουν τις αθέμιτες αυτές πρακτικές.

Τρίτον, μηνιαία καταμέτρηση της κατανάλωσης από τον ΔΕΔΔΗΕ, ώστε να τελειώσουν οι έναντι λογαριασμοί: Τριπλό το όφελος εδώ. Μεγαλύτερη διαφάνεια στην αγορά αφού ο καταναλωτής θα ξέρει επακριβώς κάθε μήνα πόσο καταναλώνει, περιορισμός των ρευματοκλοπών, πλήγμα στους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Η δράση των τελευταίων ευνοείται από το σημερινό μοντέλο με τις έναντι καταμετρήσεις, καθώς η εικόνα για τις καταναλώσεις είναι πάντα στο «περίπου». Για να περάσουμε σε αυτό το νέο καθεστώς, ο ΔΕΔΔΗΕ χρειάζεται ένα τρίμηνο-τετράμηνο ώστε να προσαρμοσθεί στα νέα δεδομένα, αμέσως μετά και οι πάροχοι θα διαμορφώσουν ανάλογα τα συστήματα τους και θα αρχίσουν να αποστέλλουν μόνο μηνιαίους λογαριασμούς.

Τέταρτον, η επιτάχυνση των επενδύσεων ΑΠΕ μέσα από την απελευθέρωση ηλεκτρικού χώρου: Επίσης θα συμβάλει στη μείωση των τιμών, μεσομακροπρόθεσμα.

Πέμπτον, οι διαγωνισμοί για τις μπαταρίες: Διευκολύνουν τη διείσδυση των ΑΠΕ, επίσης συμβάλλουν στη μείωση του κόστους.

Με άλλα λόγια, εξετάζουμε ένα - ένα τα πολλά τμήματα του λογαριασμού και πιέζουμε τα κόστη προς τα κάτω, ώστε η πολιτική αυτή να οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές. Είναι μια συστηματική δουλειά, την οποία θα βλέπουν οι καταναλωτές να εξελίσσεται καθ' όλη την διάρκεια της επόμενης τριετίας. 

Δεν μπορώ να υποσχεθώ φθηνότερες τιμές στο ρεύμα, καθώς δεν μπορούμε να ελέγξουμε μια σειρά από εξωγενείς παράγοντες: Από τις τιμές του φυσικού αερίου και των εκπομπών ρύπων έως εκείνες του λιθίου, το καθοριστικό υλικό για τις μπαταρίες που αποθηκεύουν ενέργεια. Αλλά μπορώ να σας εγγυηθώ ότι εκεί που μπορούμε να επηρεάσουμε τις εξελίξεις, οι τιμές θα οδεύουν προς τα κάτω. Για τα υπόλοιπα, θα πρέπει να παρέμβει και η θεά τύχη. 

Στο νέο αυτό περιβάλλον, σας ανησυχεί να δούμε ξανά τακτικές, όπως παλαιότερα, δηλαδή τιμολογίων που τον πρώτο μήνα λειτουργούσαν ως «κράχτες», αλλά μετά οι τιμές αυξάνονταν απότομα;

Είναι βέβαιο ότι θα τις ξαναδούμε. Αλλά επειδή το «πράσινο» τιμολόγιο είναι ένας καθρέφτης σύγκρισης των φθηνών και των ακριβών παρόχων από τον οποίο δεν θα μπορεί να ξεφύγει κανείς, θα είναι πολύ δύσκολο για μια εταιρεία να λανσάρει άλλα «τιμολόγια  κράχτες», όντας ακριβή στο «πράσινο».

Διότι για να πειστεί ο καταναλωτής να μεταβεί σε ένα «κίτρινο», «μπλε» ή «πορτοκαλί» τιμολόγιο, θα πρέπει ο συγκεκριμένος πάροχος, αφενός να έχει κατακτήσει την έξωθεν καλή μαρτυρία με ένα ανταγωνιστικό «πράσινο» τιμολόγιο, αφετέρου να προσφέρει σαφείς και ξεκάθαρους όρους, μακριά από παραπλανητικές πρακτικές. 

Ποιος θα επιλέξει ένα πάροχο που την ίδια στιγμή κατά την οποία θα έχει ένα ακριβό πράσινο τιμολόγιο, θα υπόσχεται για τα άλλα του προϊόντα, πάμφθηνες «μαγικές» τιμές;

Ποια εταιρεία θα καταφέρει να πείσει τους πελάτες της, όταν ούσα ακριβή στο πράσινο, θα τους πει, «έχω ένα άλλο, πολύ φθηνό τιμολόγιο, μαζί με δωροεπιταγές και άλλες προσφορές, επομένως πιστέψτε με, όσα κρύβουν οι δέκα σελίδες με τα ψιλά γράμματα είναι επειδή εγώ «θέλω το καλό σας»;

Τέτοια προϊόντα δύσκολα θα μακροημερεύσουν. Εκείνοι που θα έχουν πράγματι ανταγωνιστικά «πράσινα» τιμολόγια και θα έχουν κάνει σωστά τη δουλειά τους, αυτοί θα μπορέσουν να πουλήσουν και φθηνότερα «κίτρινα» και «μπλε» τιμολόγια.

Και αυτό είναι και το σωστό. Έτσι πρέπει να λειτουργεί η αγορά μας. Η αγορά στο ηλεκτρικό ρεύμα πρέπει να λειτουργεί στη βάση των τιμών, όχι του μάρκετινγκ. Διότι τον καταναλωτή δεν τον ενδιαφέρει αν ο πάροχός του διαθέτει καλούς επαγγελματίες στο μάρκετινγκ, που μαζί με το ρεύμα μπορούν να πουλήσουν και εκπτωτικά κουπόνια, τον νοιάζει να πληρώνει κατά τι χαμηλότερα από τους άλλους.

Και οι καταναλωτές δεν είναι φανατικοί. Δεν θα μεταπηδήσουν σε άλλη εταιρεία επειδή είναι κατά ένα με δύο ευρώ φθηνότερη. Όταν ο δικός τους πάροχος έχει καλό σέρβις και τους συμπεριφέρεται σωστά, το εκτιμούν.

Αν σας ζητούσα να περιγράψετε με μια φράση τη μεταρρύθμιση που φέρνει η πολιτική σας στην αγορά του ρεύματος, ποια θα χρησιμοποιούσατε; 

Θα έλεγα ότι «ανταγωνισμός χωρίς να ξέρει ο καταναλωτής τις τιμές, δεν υπάρχει». Καθώς επίσης ότι «από τον Ιανουάριο, θα επιλέγουν οι καταναλωτές τους παρόχους, όχι το αντίστροφο». Μέχρι τώρα, επέλεγαν οι πάροχοι τους καταναλωτές (με κατευθυνόμενες ενέργειες μάρκετινγκ). Από εδώ και πέρα θα είναι οι καταναλωτές που θα επιλέγουν.

Ας κλείσουμε τη συνέντευξη με ένα θέμα, που αποτελεί μεγάλο στοίχημα συνολικά για την οικονομία και τη χώρα, την ευκαιρία να εκμεταλλευτούμε το μοναδικό αιολικό δυναμικό του Αιγαίου, να προσελκύσουμε επενδύσεις σε offshore και να φτιάξουμε μια βιομηχανία made in Greece. Προχθές, προαναγγείλατε ένα πλαίσιο με γενναία ανταποδοτικά οφέλη για τις περιοχές που θα φιλοξενήσουν θαλάσσια αιολικά. Τι θα αφορούν;   

Τα θαλάσσια αιολικά θα επηρεάσουν πάρα πολύ λίγους ανθρώπους υπό την έννοια ότι θα φιλοξενηθούν σε περιοχές που φυσάει δαιμονισμένα, γι' αυτό και δεν προσφέρονται για τουριστικές δραστηριότητες.

Είναι μεγάλες επενδύσεις που σημαίνει ότι έχουν πολύ μεγάλες δυνατότητες για ανταποδοτικά οφέλη. Και αυτές ακριβώς τις δυνατότητες θα αξιοποιήσουμε πλήρως, έτσι ώστε να βελτιωθούν σημαντικά οι συνθήκες στις τοπικές κοινωνίες, τόσο σε περιβαλλοντικούς, όσο και σε οικονομικούς όρους, έναντι της προ θαλάσσιων αιολικών πάρκων εποχής.

Και επιπλέον, επειδή ένα θαλάσσιο αιολικό έχει πολύ μεγάλες απαιτήσεις σε συντήρηση, δημιουργεί για τις τοπικές κοινωνίες ένα σημαντικό αριθμό θέσεων εργασίας, καλά αμειβόμενων και σε 12μηνη βάση, (όχι μερικών μόνο μηνών), ικανών να αλλάξουν εντελώς τα οικονομικά των περιοχών υποδοχής.

Επειδή οι θέσεις που έχουμε επιλέξει για τα θαλάσσια αιολικά βρίσκονται σε σχετικά κοντινή απόσταση από την ακτή, θα συμφέρει τους επενδυτές να αντλήσουν το απαιτούμενο προσωπικό από τις περιοχές φιλοξενίας.

Και αυτό ενισχύει τα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες από τα offshore έναντι π.χ. εκείνων που έχουν από τα χερσαία, όπου επειδή εξαρχής δεν εξηγήθηκε σωστά το εγχείρημα, επιτρέψαμε να καλλιεργηθούν μύθοι, fake news και να εκκολαφθούν θεωρίες συνομωσίας που επιχειρούν να δαιμονοποιήσουν τις ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά.

Οι παθιασμένοι αυτοί πολέμιοι των ΑΠΕ διέπονται από ιδεοληψίες, εγγενή λαϊκισμό, δεν έχουν επιχειρήματα.

Ένας είναι ο τρόπος για όσους πραγματικά ενδιαφέρονται για την προστασία του περιβάλλοντος, την κλιματική κρίση, τη μείωση της ενεργειακής φτώχειας που πλήττει τους ευάλωτους, να προχωρήσει γρήγορα η πράσινη μετάβαση. Αυτόν τον στόχο επιτυγχάνουν και τα θαλάσσια αιολικά, για τα οποία σπεύδουμε εντός του 2024 να προκηρυχθούν οι διαγωνισμοί ανάθεσης των ανεμολογικών ερευνών και βυθού, ώστε αρχές του 2025 ο ανάδοχος να ξεκινήσει τις μελέτες. 

Δεν πρόκειται να προστατευτεί η φύση μας, τα βουνά και οι θάλασσές μας από εκείνους που έχουν κτίσει καριέρες πολεμώντας τις ΑΠΕ με ανακρίβειες, μύθους και υπερβολές. Παρά μόνο με σχέδιο, επιστημονική τεκμηρίωση και επιλογές βασισμένες στα πραγματικά δεδομένα και τις συνθήκες που διαμορφώνονται με ορίζοντα πολλών δεκαετιών.