Το σπίτι μας έπιασε μια αόρατη φωτιά.

Δεν έχει σημασία εάν η Γκρέτα Τούνμπεργκ, με τους ένθερμους φίλους και τους άσπονδους εχθρούς, είναι, όπως την κατηγορούν, περισσότερο ή λιγότερο μια φανατισμένη υπέρμαχος του χίπικου νεολουδιτισμού, μια εκκοσμικευμένη καλβινίστρια, μια οικο-Ταλιμπάν, μια διαταραγμένη αυτιστική δύστυχη έφηβη, μια μαριονέτα, που την κοπάνησε από το σχολείο για να διαδώσει τη «θρησκεία του κλίματος» άλλωστε την εμμονική μάχη της Γκρέτας κατά της κλιματικής αλλαγής εκμεταλλεύονται μέχρι ρανίδος όσοι επιχειρούν με το πρόσχημα του μεσσιανισμού και της υπερβολής να κουκουλώσουν τα ακουκούλωτα. Το σημαντικό είναι ότι έχει ήδη αναδειχθεί σε παγκόσμιο σύμβολο, σε φωνή αφύπνισης σε έναν κόσμο με επιλεκτική τύφλωση. Το πρόβλημα δεν είναι το πόσο άκαμπτη είναι η Γκρέτα, είναι ο κακοφορμισμένος κόσμος μας.

Οχι οι δυνάμεις που τον προάγουν. Οχι, π.χ. η τεχνολογία. Αλλά εμείς, οι ανεύθυνοι άπληστοι. Εμείς αποφασίζουμε αν η τεχνολογία θα είναι εχθρική ή φιλική προς το περιβάλλον, αν θα μας καταστρέψει ή θα μας σώσει. Δεν είναι η πρόοδος που επιταχύνει την κλιματική αλλαγή, αλλά η κακή χρήση της από το είδος μας, που από καταβολής αγαπάει να δημιουργεί κόσμους και να τους καταστρέφει. Η τεχνολογία, προϊόν της ανάγκης για συνεχή αναρρίχηση στην κλίμακα της ευημερίας και της δίψας για ανακαλύψεις, που παρήγαγαν αδιανόητα άλματα, είναι αντίθετα το εργαλείο ώστε να επισπευσθεί η επούλωση των τραυμάτων στην περιβαλλοντική μας ασπίδα η επιβεβλημένη αλλαγή στάσης και πολιτικής δεν αρκεί.

Αμέτρητες πράσινες καινοτομίες προσφέρονται ως ζύμη στους ιθύνοντες. Θερμοηλεκτρικές βαφές που μετατρέπουν κτίρια και οχήματα σε γεννήτριες ηλεκτρικού ρεύματος. Ρούχα και επιφάνειες που συλλέγουν ενέργεια από δονήσεις, παραμορφώσεις, μεταβολές θερμοκρασίας, βιοχημικές αντιδράσεις, ραδιοκύματα, ακτινοβολίες. Αερομεταφερόμενες ανεμογεννήτριες που εκμεταλλεύονται την τεράστια αιολική ενέργεια, η οποία υπάρχει σε μεγάλα ύψη. Εξόρυξη πρώτων υλών από αστεροειδείς. Υποβρύχιες ανθρώπινες αποικίες, σε περίπτωση υπερπληθυσμού ή καταστροφής της γήινης ξηράς. Γεωργία σε εσωτερικούς χώρους περιοχών που έχουν μολυνθεί με ραδιενέργεια. Φυτά ως αισθητήρες περιβαλλοντικών απειλών. Βακτήρια που καταβροχθίζουν πλαστικά. Πρωτεΐνες που μετασχηματίζουν υδατάνθρακες σε βιοϋλικά προς αντικατάσταση των πλαστικών και πετροχημικών προϊόντων. Στελέχη μικροοργανισμών που μετατρέπουν το μεθάνιο σε βιοπλαστικά και αντηλιακά. Μέδουσες, που από αυξανόμενη θαλάσσια απειλή μετουσιώνονται σε βιοφίλτρα σε μονάδες επεξεργασίας λυμάτων. Μεμβράνες από γραφένιο που αφαιρούν από το νερό τους δύσκολους αναδυόμενους ρύπους (φάρμακα, ενδοκρινικούς διαταράκτες) κ.ο.κ.

Αλλά εμείς εύκολα διαφθείρουμε ό,τι θετικό γεννάει η έρευνα. Νέες επινοήσεις για μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα; Ισχυρότερες αντιδράσεις χωρών και ηγετών στα μέτρα για περιορισμό των ρύπων. Το κέρδος από τις συνέπειες της υπερθέρμανσης (π.χ. νέες θαλάσσιες διαδρομές μετά το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική) σφραγίζει τα μάτια ερμητικά ας απελευθερωθούν βακτήρια στην περιοχή, ας καταβροχθίσουν αλλού τα νερά την ξηρά. Κερδίζει το τυφλό πεπρωμένο της ασύδοτης σπατάλης του φυσικού πλούτου, οι αξίες οι θεμελιωμένες μόνο στην ύλη. Και τρέχει ανεξέλεγκτα η μη βιώσιμη ανάπτυξη, απαραμείωτα, τρομακτικά.

«Θέλω να δράσετε λες και έχει πιάσει φωτιά το σπίτι σας. Γιατί όντως έχει πιάσει φωτιά», είπε στο Νταβός η Γκρέτα. «Θα δούμε τον κόσμο μας να καταστρέφεται αν μέσα σε 11 χρόνια δεν έχει συγκρατηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας της Γης στον 1,5 βαθμό Κελσίου», είπε ο ΟΗΕ διά στόματος Γκουτιέρες. Για να επιτευχθεί αυτό, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να μειωθούν κατά 45% έως το 2030 και να μηδενιστούν το 2040, με συθέμελες αλλαγές στην ενέργεια, τη βιομηχανία, τις μεταφορές, τη γεωργία, την οικιστική ανάπτυξη. Είδατε κάτι;

Είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουμε ζωή. Πιο βολικό, είναι να κλείσουμε τα μάτια μπροστά στον κίνδυνο, ακόμη κι αν δεν τον αμφισβητούμε. Να ενταφιάσουμε τις απειλές κάτω από καθησυχαστικές κοινοτοπίες. Να προτιμήσουμε τη σιωπή των αντανακλαστικών από τα βήματα ενάντια στην καταχρηστική πεπατημένη. Αλλά αυτό δεν είναι πολιτισμός, είναι το λυκόφως του.

2 Σεπτεμβρίου 2019

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ