Μια αναθεωρημένη εκδοχή των κανόνων της ΕΕ για τους ρύπους τέθηκε σε ισχύ την Κυριακή (4 Ιουλίου), επεκτείνοντας το εύρος της σε περισσότερες κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις από ότι η προηγούμενη νομοθεσία.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οδηγία IED 2.0, εφαρμόζεται πλέον στις «πιο ρυπογόνες χοιροτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες», οι οποίες ευθύνονται για το 30% περίπου των συνολικών εκπομπών αμμωνίας της ΕΕ.
Η νομοθεσία προκάλεσε διαμάχη μεταξύ των αγροτικών οργανώσεων και των δεξιών πολιτικών κομμάτων, τα οποία αντιτάχθηκαν στη ρύθμιση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων βάσει των ίδιων προτύπων με βιομηχανικούς τομείς όπως τα γιγαντοεργοστάσια μπαταριών και τα χαλυβουργεία.
Τα μέτρα εφαρμόζονται σε χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις με περισσότερες από 350 μονάδες ζωικού κεφαλαίου (ΜΖΚ), που αντιστοιχούν περίπου σε 1.100 ενήλικους χοίρους ή 700 θηλυκούς χοίρους για αναπαραγωγή.
Η βιολογική παραγωγή χοίρων και οι εκτατικές εκμεταλλεύσεις, όπου τα ζώα περνούν τον περισσότερο χρόνο τους σε εξωτερικούς χώρους, εξαιρούνται. Προηγουμένως, οι κανόνες κάλυπταν μόνο εκμεταλλεύσεις με περισσότερους από 2.000 χοίρους και 750 χοιρομητέρες.
Το όριο για τα πουλερικά παραμένει σε 280 ΜΖΚ ή 40.000 κοτόπουλα κρέατος, όμως οι εκμεταλλεύσεις παραγωγής αυγών αντιμετωπίζουν τώρα αυστηρότερους κανονισμούς, ξεκινώντας από 21.400 ωοπαραγωγές όρνιθες.
Η Επιτροπή πρότεινε αρχικά να συμπεριληφθούν τα βοοειδή στη νομοθεσία, αλλά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα απέκλεισε από το τελικό κείμενο κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Ωστόσο, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από τις αγελαδοτροφικές μονάδες, οι οποίες ευθύνονται για το 50% των εκπομπών μεθανίου και το 25% των εκπομπών αμμωνίας στην ΕΕ, έως το τέλος του 2026.
«Ελαφρύτερη αδειοδότηση»
Παρά την αύξηση του αριθμού των εκμεταλλεύσεων που επηρεάζονται, οι περιβαλλοντικοί παρατηρητές προειδοποιούν ότι η IED 2.0 θα μπορούσε να οδηγήσει σε ρυθμιστική οπισθοδρόμηση. Η αναθεωρημένη οδηγία επιτρέπει στις χώρες της ΕΕ να εφαρμόζουν ένα «ελαφρύτερο ρυθμιστικό καθεστώς» για τους γεωργούς, επιλέγοντας απλούστερες διαδικασίες καταχώρισης αντί για πιο επαχθείς πλήρεις άδειες.
Επιπλέον, ο νέος νόμος περιλαμβάνει επίσης το δικαίωμα των ανθρώπων να ζητούν αποζημίωση για βλάβες στην υγεία που προκαλούνται από «παράνομη ρύπανση».
Επιβάλλει επίσης αυστηρότερες οικονομικές κυρώσεις, με τις εταιρείες να αντιμετωπίζουν πρόστιμα ύψους τουλάχιστον 3% του ετήσιου κύκλου εργασιών τους στην ΕΕ για σοβαρές παραβάσεις. Οι αρχές μπορούν να αναστείλουν τη λειτουργία των μη συμμορφούμενων εκμεταλλεύσεων, αλλά οι δραστηριότητες που είναι απαραίτητες για τη φροντίδα των ζώων πρέπει να συνεχίσουν να εξασφαλίζουν την ευημερία τους.
Η Επιτροπή έχει στη διάθεσή της δύο χρόνια για να αναπτύξει λεπτομερείς κανόνες λειτουργίας, οι οποίοι θα συνταχθούν σε συνεργασία με εκπροσώπους των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, εμπειρογνώμονες των κρατών μελών και ΜΚΟ.
Οι νέοι κανόνες θα εφαρμοστούν στις μεγαλύτερες επηρεαζόμενες εκμεταλλεύσεις από το 2030 και στις υπόλοιπες εκμεταλλεύσεις από το 2032.
Από Sofia Sanchez Manzanaro | Euractiv | Μεταφρασμένο από Μαριάνθη Πελεκανάκη
