Πού οφείλονται οι πυρκαγιές που εξαφανίζουν τον Αμαζόνιο;
Το βοδινό κρέας και η γενετικά μεταλλαγμένη σόγια που αγοράζουν αφειδώς όλες οι χώρες του κόσμου: αυτές είναι οι γεωργικές δραστηριότητες που καταστρέφουν τον Αμαζόνιο και, σύμφωνα με όλους τους ερευνητές, εξηγούν τη δραματική αύξηση των πυρκαγιών στο τροπικό δάσος.
Βοδινό
«Η εκτεταμένη εκτροφή βοοειδών είναι ο βασικός παράγοντας της αποψίλωσης του Αμαζόνιου. Λίγο περισσότερο από το 65% των αποψιλωμένων εκτάσεων στον Αμαζόνιο πλέον χρησιμοποιούνται ως βοσκοτόπια», εξηγεί ο Ρομούλο Μπατίστα, ερευνητής της Greenpeace.
H Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας βοδινού κρέατος παγκοσμίως. Οι εξαγωγές βοδινού έφτασαν το 2018 το ρεκόρ του 1,64 εκατομμυρίου τόνων (πηγή: Ένωση Εξαγωγικών Βιομηχανιών Κρέατος Βραζιλίας). Βασικές αγορές είναι η Κίνα και ακολουθούν η Αίγυπτος και η ΕΕ.
Πίσω από την πρώτη θέση της Βραζιλίας βρίσκονται λίγο περισσότερα από είκοσι χρόνια ιδιαίτερα εντυπωσιακής ανάπτυξης. Από το 1997 ως το 2016, για παράδειγμα, η χώρα δεκαπλασίασε τις εξαγωγές της σε βοδινό κρέας (σε βάρος όσο και σε αξία).
Στην αγορά κυριαρχούν τρεις μεγάλες εταιρείες: η JBS, η Minerva και η Marfrig.
Σόγια
Οι γεωργικές δραστηριότητες καταλαμβάνουν σχεδόν το 6,5% των αποψιλωμένων εκτάσεων του Αμαζονίου.
Ήδη πρώτος εξαγωγέας σόγιας παγκοσμίως, μπροστά και από τις ΗΠΑ, η Βραζιλία εξήγαγε 83,3 εκατομμύρια τόνους το 2018, δηλαδή αύξηση 22,2% σε σχέση με το 2017, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών της χώρας.
Η αυξητική αυτή τάση εξηγείται κυρίως από τις ανάγκες της Κίνας, πρώτου εισαγωγέα της βραζιλιάνικης σόγιας, κυρίως γενετικά μεταλλαγμένης, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ- Κίνας έχει αναγκάσει το Πεκίνο να αγοράζει περισσότερη σόγια από τη Βραζιλία για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις ανάγκες της κτηνοτροφίας της.
Οι εξαγωγές σόγιας από τη Βραζιλία στην Κίνα αυξήθηκαν κατά 30% πέρυσι.
Η καλλιέργεια σόγιας είναι μία από τις βασικότερες που σιγά σιγά αφαιρεί εδάφη από το δάσος του Αμαζονίου. Όμως το 2006 τέθηκε σε εφαρμογή μορατόριουμ κι έτσι «μετά το 2008 λιγότερο από το 2% της σόγιας που καλλιεργείται στον Αμαζόνιο παράγεται σε αποψιλωμένες περιοχές», επισημαίνει ο Μπατίστα.
Η Ευρώπη επίσης αγοράζει βραζιλιάνικη σόγια, την οποία χρησιμοποιεί κυρίως για ως τροφή για τα ζώα εκτροφής, σύμφωνα με τη Greenpeace. Η ΜΚΟ είχε καταγγείλει τον Ιούνιο «τον εθισμό» της Ευρώπης στις εξαγωγές σόγιας από τη Λατινική Αμερική.
Η καλλιέργειας σόγιας στη Βραζιλία γνώρισε τεράστια άνοδο τη δεκαετία του 1970 με τη μετακίνηση των παραγωγών από το νότιο τμήμα της χώρας προς τα κεντροδυτικά, την ανάπτυξη νέων τεχνικών και τη χρήση ζιζανιοκτόνων.
Η Κολομβία ζήτησε τη βοήθεια της διεθνούς κοινότητας. 9.500.000 στρέμματα δάσους έχουν καταστραφεί στη Βολιβία
Ο πρόεδρος της Κολομβίας Ιβάν Ντούκε ζήτησε τη βοήθεια της διεθνούς κοινότητας για την προστασία του Αμαζονίου την ώρα που εκατοντάδες νέες πυρκαγιές ξέσπασαν χθες Σάββατο στη Βραζιλία.
«Θα ήθελα (…) να απευθύνω έκκληση στη διεθνή κοινότητα προκειμένου να κατανοήσει ότι εκτός από τα λόγια είναι απαραίτητα τα μέσα και η επιστημονική στήριξη για τη διατήρηση του πνεύμονά μας στον Αμαζόνιο», δήλωσε ο Ντούκε.
Αφού συνομίλησε τηλεφωνικά με τον πρόεδρο της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου, ο Κολομβιανός πρόεδρος διευκρίνισε ότι οι πόροι θα χρησιμοποιηθούν και για την καταπολέμηση της διεθνούς εγκληματικότητας που συνδέεται με την παράνομη διακίνηση ζώων «στον πνεύμονα του πλανήτη».
Ο Ντουκέ πρόσθεσε ότι θα ζητήσει από τις χώρες στις οποίες εκτείνεται το δάσος του Αμαζονίου να υιοθετήσουν «κοινή ανακοίνωση» για την προστασία της βιοποικιλότητας του μεγαλύτερου τροπικού δάσους του πλανήτη.
Εκτός από τη Βραζιλία και την Κολομβία, το δάσος του Αμαζονίου εκτείνεται στο Περού, τη Βολιβία, τη Βενεζουέλα, τη Γουιάνα, τη Γαλλική Γουιάνα, το Σουρινάμ και τον Ισημερινό.
Το 2018 η Κολομβία έχασε 1.970.000 στρέμματα δάσους εξαιτίας της αποψίλωσης, μία από τις βασικές αιτίες των πυρκαγιών που μαίνονται στον Αμαζόνιο, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Εξάλλου περίπου 1.663 νέες πυρκαγιές ξέσπασαν από την Πέμπτη ως την Παρασκευή, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικής Έρευνας της Βραζιλίας (INPE). Ο Μπολσονάρου έδωσε την Παρασκευή άδεια για την ανάπτυξη του στρατού προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι πυρκαγιές και η εγκληματικότητα στην περιοχή, όμως εκτίμησε ότι οι πυρκαγιές ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν «ως πρόφαση» για διεθνείς κυρώσεις.
Στο μεταξύ στη Βολιβία 9.500.000 στρέμματα έχουν κατακαεί από τις πυρκαγιές που μαίνονται στη χώρα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που έδωσαν στη δημοσιότητα οι αρχές, παρά τις προσπάθειες των πυροσβεστών και τις ρίψεις νερού με ένα Boeing Supertanker 747-400.
Ο Κλάιβερ Ρόσα, διευθυντής της υπηρεσίας Δασών και Γης (ABT), δήλωσε ότι η περιοχή που πλήττεται από τις πυρκαγιές στη Βολιβία φτάνει πλέον τα 9.500.000 στρέμματα, με τις φλόγες να έχουν καταστρέψει το 32% του δάσους Τσικιτάνο, όπου επηρεάστηκαν 1.871 οικογένειες σε 11 κοινότητες και 35 χωριά αυτοχθόνων.
Ο υπουργός Προεδρίας Χουάν Ραμόν Κιντάνα εξέφρασε ωστόσο την ικανοποίησή του για τις ρίψεις νερού που πραγματοποιεί το βομβαρδιστικό αεροπλάνο. Αφού κατέσβεσε πυρκαγιά σε βουνά κοντά στην περιοχή Ιπιάς, στην ανατολική Βολιβία, το Boeing θα αναλάβει να κατασβέσει τις εναπομείνασες εστίες φωτιάς στην Τουκαβάκα, στην περιοχή Παντανάλ, μια κοιλάδα που εκτείνεται στη Βολιβία, την Παραγουάη και τη Βραζιλία.
Ο Εβάλντο Γκουσμάν, μέλος των δασοφυλάκων στη Ρομπορέ (νοτιοανατολικά), δήλωσε ότι από τις δέκα εστίες στην περιοχή μόνο οι δύο παραμένουν ενεργές και αυτές είναι υπό έλεγχο. Διευκρίνισε ότι ομάδες εθελοντών εργάζονται για την αποφυγή δημιουργίας νέων εστιών. «Αναμένουμε βροχές τη Δευτέρα ή την Τρίτη», πρόσθεσε, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες ζήτησε την Παρασκευή από τις χώρες που συμμετέχουν τον οργανισμό της Συνθήκης Συνεργασίας του Αμαζονίου (ACTO) να πραγματοποιήσουν έκτακτη σύνοδο για να συζητήσουν το μέλλον του Αμαζονίου.
«Ευπρόσδεκτη βοήθεια»
Ο Αμερικανός Ντόναλντ Τραμπ και ο Βρετανός Μπόρις Τζόνσον προσφέρθηκαν να βοηθήσουν, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Δεν υπάρχουν περαιτέρω επαφές μεταξύ των χωρών όσον αφορά τις φωτιές πέρα από την πρόταση του Τραμπ για βοήθεια, η οποία έγινε σε τηλεφωνική επικοινωνία προς τον πρόεδρο της Βραζιλίας, δήλωσε, ωστόσο ο υπουργός Άμυνας στους δημοσιογράφους.
Για να συμπληρώσει ότι οι ΗΠΑ δεν παρέχουν συγκεκριμένη στήριξη στη Βραζιλία για την κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών παρά την πρόταση του προέδρου Τραμπ για να συνδράμουν στο έργο της κατάσβεσης, δήλωσε σήμερα ο υπουργός Άμυνας της Βραζιλίας Φερνάντου Αζεβέδου ε Σίλβα.
Οι εικόνες του φλεγόμενου «πνεύμονα του πλανήτη» προκάλεσαν παγκόσμια αγωνία
Φωνάζοντας «Σώστε την Αμαζονία», χιλιάδες διαδηλωτές που μετείχαν σε διάφορες κινητοποιήσεις συγκεντρώθηκαν την Παρασκευή στο Σάο Πάολο και το Ρίο ντε Ζανέιρο. ‘Αλλες διαδηλώσεις έγιναν έξω από τις πρεσβείες και τα προξενεία της Βραζιλίας ανά τον κόσμο, έπειτα από το προσκλητήριο πολλών ΜΚΟ.
Η περιβαλλοντική κρίση είναι τέτοια που απειλεί να τορπιλίσει την εμπορική συμφωνία ΕΕ-Mercosur (Βραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη και Παραγουάη) που υπογράφηκε στα τέλη Ιουνίου έπειτα από 20 χρόνια διαπραγματεύσεων.
«Είναι δύσκολο να φανταστούμε μια ομαλή διαδικασία επικύρωσης από τις ευρωπαϊκές χώρες, όσο η κυβέρνηση της Βραζιλίας θα επιτρέπει την καταστροφή του πράσινου πνεύμονα της Γης», προειδοποίησε χθες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ λίγο πριν από την έναρξη της συνόδου της G7.
Ο Εμανουέλ Μακρόν κατηγόρησε την Παρασκευή τον πρόεδρο Μπολσονάρου ότι «είπε ψέματα» όταν δεσμεύτηκε για την προστασία του περιβάλλοντος και ανακοίνωσε ότι υπό αυτές τις συνθήκες η Γαλλία αντιτίθεται στη συνθήκη ΕΕ-Mercosur.
«Υπάρχουν δασικές πυρκαγιές σε όλο τον κόσμο και αυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για πιθανές διεθνείς κυρώσεις», δήλωσε ο πρόεδρος της Βραζιλίας σε σύντομη τηλεοπτική του ομιλία. Κατηγόρησε επίσης μέσω Twitter τον ομόλογό του της Γαλλίας ότι θέλει να «υποκινεί το μίσος εναντίον της Βραζιλίας από απλή ματαιοδοξία». Λίγο νωρίτερα, είχε γράψει στο Twitter: «Η πιο έντονη φωτιά είναι αυτή της κυριαρχίας μας επί της Αμαζονίας», της οποίας το 60% βρίσκεται στο έδαφος της Βραζιλίας.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Μπολσονάρου είχε δείξει με το δάκτυλο τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ αναφερόμενος σε «εμπρησμούς, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ. «Οι ΜΚΟ χάνουν χρήματα που προέρχονται από τη Νορβηγία και τη Γερμανία. Δεν έχουν πια θέσεις εργασίας, προσπαθούν να με ανατρέψουν», δήλωσε αναφερόμενος στην αναστολή από τις δύο χώρες των επιδοτήσεών τους στο Ταμείο Αμαζονία για την προστασία του τεράστιου τροπικού δάσους.
26 Αυγούστου 2019
Euractiv
