Η προθεσμία που είχαν οι χώρες της ΕΕ για να υποβάλουν σχόλια σχετικά με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συμπεριληφθούν η πυρηνική ενέργεια και το ορυκτό αέριο στην ταξινομία βιώσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ έληξε την Παρασκευή (21 Ιανουαρίου).
Και, ενώ η συμβολή της Γερμανίας έλαβε μεγάλη προσοχή εξαιτίας της ιδιαίτερα υποστηρικτικής της στάσης απέναντι στη συμπερίληψη του φυσικού αερίου, οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εμφανίζονται μάλλον περισσότερο προβληματισμένοι για τις αντιδράσεις του Ευρωκοινοβουλίου.
Και αν όχι, θα έπρεπε να είναι…
Ενώ απαιτούνται 20 χώρες της ΕΕ για να απορριφθεί η πρόταση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να την απορρίψει με απλή πλειοψηφία -δηλαδή τουλάχιστον 353 ευρωβουλευτές- σε ψηφοφορία στην Ολομέλεια.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα νομοθετήσει χρησιμοποιώντας μια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, μια διαδικασία που συνήθως προορίζεται για επικαιροποίηση της νομοθεσίας. Οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις ονομάζονται έτσι επειδή το Κοινοβούλιο και οι χώρες της ΕΕ αναθέτουν τις νομοθετικές τους εξουσίες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει το ελεύθερο να ψηφίζει νόμους ακολουθώντας μια ταχεία διαδικασία.
Καθώς όμως μόνο τέσσερις χώρες έχουν εκφράσει δημοσίως την αντίθεσή τους στο φυσικό αέριο και τα πυρηνικά, ο πήχης βρίσκεται χαμηλότερα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Και το Κοινοβούλιο δεν είναι ευχαριστημένο. Την Παρασκευή, οι αριστεροί Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) έστειλαν επιστολή στην Επιτροπή, λέγοντας ότι «δεν μπορούν να υποστηρίξουν την προτεινόμενη κατ’ εξουσιοδότηση πράξη με το σημερινό της περιεχόμενο», επειδή τα κριτήρια για το φυσικό αέριο είναι πολύ χαλαρά. Όσον αφορά στην πυρηνική ενέργεια, κινδυνεύει «να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη του κοινού στην ταξινομία» – ανέφερε το S&D.
Οι Πράσινοι έχουν ήδη εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα απορρίψουν την πρόταση – παρά το γεγονός ότι οι Γερμανοί Πράσινοι είναι μέρος ενός συνασπισμού υπέρ του φυσικού αερίου στο Βερολίνο. Η Αριστερά, από την πλευρά της, θα ψηφίσει επίσης υπέρ της απόρριψης της πρότασης, ακόμη και αν ένας ή δύο Κύπριοι νομοθέτες ψηφίσουν διαφορετικά λόγω εθνικών συνθηκών.
Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 256 ευρωβουλευτές. Μαζί, οι τρεις αυτές πολιτικές ομάδες υπολείπονται κατά 100 περίπου από την πλειοψηφία που απαιτείται για την απόρριψη της πρότασης. Αυτό σημαίνει ότι και άλλες πολιτικές ομάδες που βρίσκονται πιο δεξιά θα πρέπει να καταψηφίσουν την πρόταση.
Ενώ η πολωνικής κυριαρχίας, συντηρητική ομάδα ECR (64 ευρωβουλευτές) υποστηρίζει σε μεγάλο βαθμό την πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), η μεγαλύτερη ομάδα στο Κοινοβούλιο με 177 ευρωβουλευτές, εμφανίζεται διχασμένο.
Πολλοί νομοθέτες του ΕΛΚ είναι κατανοητό ότι υποστηρίζουν την πρόταση της Επιτροπής -ιδίως οι Γάλλοι και οι Ανατολικοευρωπαίοι- αλλά εξέχουσες φωνές όπως η Σίρπα Πιετικάινεν, μία από τις επικεφαλής των διαπραγματεύσεων για τον κανονισμό για την ταξινόμηση που εγκρίθηκε πριν από δύο χρόνια, εξέφρασε τη δυσαρέσκεια ότι οι απόψεις του Κοινοβουλίου δεν λήφθηκαν ιδιαίτερα σοβαρά κατά τον σχεδιασμό της πρότασης.
Ο Πέτερ Λίζε, εξέχων νομοθέτης του ΕΛΚ από τη Γερμανία, προχώρησε ακόμη περισσότερο, λέγοντας ότι θα καταψηφίσει το σχέδιο. «Δεν μπορώ να υποστηρίξω τις προτάσεις» – ανέφερε σε δήλωσή του, αναφέροντας ως κύριο λόγο τα πυρηνικά. «Ίσως το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να καταργήσουμε την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για την ταξινομία».
Πέρα από τους 30 Γερμανούς νομοθέτες της ομάδας, δεν είναι σαφές πόσοι νομοθέτες του ΕΛΚ θα ακολουθήσουν τον Λίζε. Η ομάδα του ΕΛΚ δεν έχει υιοθετήσει ενιαία στάση σχετικά με την πρόταση για την ταξινομία και οι ευρωβουλευτές αναμένεται επί του παρόντος να ψηφίσουν σύμφωνα με τις προσωπικές τους πεποιθήσεις – δήλωσε πηγή του κόμματος στη EURACTIV. Μια ενιαία θέση του ΕΛΚ θα προβλεφθεί μόλις το τελικό κείμενο της Επιτροπής τεθεί επί τάπητος, πρόσθεσε η πηγή. Ως αποτέλεσμα, πολλοί ευρωβουλευτές της κεντροδεξιάς ομάδας θα μπορούσαν να καταλήξουν να απέχουν – δήλωσε άλλη πηγή του Κοινοβουλίου, χαρακτηρίζοντας τη στάση του ΕΛΚ σχετικά με την ταξινόμηση ως χαώδη.
Όπως συμβαίνει συχνά, η κεντρώα ομάδα «Renew Europe» (101 ευρωβουλευτές) μπορεί τελικά να κρίνει την ψηφοφορία. Με τη Γαλλία να εισέρχεται σε μια κρίσιμη εκλογική χρονιά, πολλοί πιστεύουν ότι θα στηρίξουν το LREM του Εμανουέλ Μακρόν, το μεγαλύτερο κόμμα-μέλος τους, υποστηρίζοντας την πρόταση της Επιτροπής. Αυτό καθίσταται ακόμη πιο πιθανό επειδή το σχέδιο εμπνέεται από μια συμβιβαστική πρόταση που υπέβαλε ο Πασκάλ Κανφίν, πρόεδρος της επιτροπής περιβάλλοντος του Κοινοβουλίου και ένας από τους ανθρώπους του Μακρόν στις Βρυξέλλες.
«Δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί – οι φιλελεύθεροι και η δεξιά δεν θα το απορρίψουν ποτέ», σχολίασε κοινοβουλευτική πηγή με γνώση του θέματος. «Μπορεί να ακούγεται πολύ κυνικό, αλλά κατά την άποψή μου θα περάσει. Η Επιτροπή θα κάνει μία ή δύο τροποποιήσεις και θα περάσει».
Στο τέλος, η πρόταση μπορεί επίσης να εγκριθεί χάρη στις ψήφους των 70 ακροδεξιών ευρωβουλευτών του κόμματος «Identity and Democracy» (ID), τα μέλη της οποίας είναι πιθανό να υποστηρίξουν την πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο.
Η μπάλα βρίσκεται τώρα στο γήπεδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία δήλωσε ότι θα υποβάλει την τελική της πρόταση πριν από το τέλος Ιανουαρίου. «Θα παρουσιάσουμε μια πρόταση το συντομότερο δυνατό» – δήλωσε ο Ερίκ Μαμέρ, ο επικεφαλής εκπρόσωπος της Επιτροπής. «Προφανώς, χρειαζόμαστε λίγο χρόνο για να αναλύσουμε τις σχετικές αντιδράσεις».
Μόλις κυκλοφορήσει η πρόταση, το Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ θα έχουν στη διάθεσή τους τέσσερις μήνες για να την εξετάσουν. Εάν κανένα από αυτά δεν μπορέσει να βρει πλειοψηφία για να την απορρίψει, η πρόταση θα εγκριθεί. Εάν οι ψήφοι του Κοινοβουλίου την απορρίψουν, τότε επιστρέφουμε στο στάδιο του σχεδιασμού.
