Ποια εξοικονόμηση ενέργειας θέλουμε τελικά και ποια χρειαζόμαστε;
Στη χώρα μας είχαμε πάντα μια πολύ κακή σχέση με την έννοια της εξοικονόμησης ενέργειας. Τα κτήριά μας ήταν και παραμένουν ενεργοβόρα και ρυπογόνα. Συνεχίζουμε να αγοράζουμε SUV αντί για φυσιολογικού μεγέθους αυτοκίνητα παρόλο που πολλοί δεν τα χρειαζόμαστε. Αρκετοί βάζουν το θερμοστάτη σε απίστευτες θερμοκρασίες το χειμώνα γιατί θέλουν να κυκλοφορούν με το φανελάκι στο σπίτι τους. Και ούτω καθεξής.
Ακόμα και σήμερα εν μέσω μιας πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης που καλύπτει το μήκος και το πλάτος του κλάδου, ο μέσος πολίτης διακατέχεται από ένα παράξενο σύνδρομο: Από τη μια δείχνει να ανταποκρίνεται στα διάφορα προγράμματα εξοικονόμησης της κυβέρνησης (για αναβάθμιση κατοικιών και αντικατάσταση συσκευών), όμως από την άλλη δείχνει να προσβάλλεται όταν κάποιος πολιτικός μιλάει για οικειοθελή μέτρα εξοικονόμησης καυσίμων, αερίου ή ηλεκτρισμού. Ο πολίτης δείχνει να αναγνωρίζει μόνο το άμεσο ατομικό οικονομικό όφελος και όχι το συλλογικό μακροχρόνιο όφελος.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα προ μερικών μηνών ήταν η δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι "η φθηνότερη ενέργεια είναι αυτή που δεν καταναλώνεται". Ακολούθησε εκείνη και την επόμενη ημέρα "πάρτι" στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου πολύς κόσμος "στόλισε" τον πρωθυπουργό για τη δήλωσή του. Η έκκληση της κυβέρνησης εκλήφθηκε ως προσβολή και παραδοχή εξαθλίωσης των πολιτών, παρά ως αφορμή για μια συλλογική προσπάθεια ενόψει της δύσκολης συνέχειας.
Την ίδια ακριβώς δήλωση είχαν κάνει και παλιότερα σχεδόν όλοι οι υπουργοί ενέργειας που προηγήθηκαν την τελευταία δεκαετία, όμως απούσας της κρίσης δεν ασχολήθηκε κανείς. Άλλωστε, τις περισσότερες φορές αποτελούσαν απλά σλόγκαν δίχως ιδιαίτερο αντίκρυσμα σε όρους ενεργειακής πολιτικής.
Η αλήθεια είναι ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν μπόλικες "αμαρτίες" στην πλάτη τους σχετικά με την εξοικονόμηση ενέργειας και την απουσία πιο φιλόδοξων πολιτικών όλα αυτά τα χρόνια. Επί της ουσίας η οικονομική κρίση της περιόδου των μνημονίων έριξε τόσο πολύ τους ενεργειακούς δείκτες στη χώρα μας ώστε δεν χρειάστηκε σχεδόν καμία προσπάθεια για να πετύχουμε το στόχο εξοικονόμησης του 2020. Το ίδιο δεν ισχύει, όμως, στο εξής.
Ακόμα και τώρα, καθώς πλησιάζει η κορύφωση της ενεργειακής κρίσης, απουσιάζει μια κουλτούρα στη χώρα μας που θα εξασφάλιζε συνειδητή μείωση της ενεργειακής ζήτησης και πτώση του κόστους.
Ενδεχομένως η ίδια η ανάγκη να οδηγήσει εν τέλει στη δημιουργία αυτής της κουλτούρας, καθώς όλα δείχνουν ότι το αυξημένο ενεργειακό κόστος θα μας συνοδεύει για αρκετά χρόνια ακόμα.
