Οι καμένες εκτάσεις στην Ελλάδα και οι ανεμογεννήτριες. Τι λέει ο νόμος

Από όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, η πρώτη φωτιά που φέρνω στο μυαλό μου να καίει τα πάντα στο πέρασμά της ήταν το πολύ μακρινό 1981, όταν τεράστια πυρκαγιά κατέκαψε το δάσος Κοκκιναρά Κηφισιάς.

Από τη φωτιά έγιναν στάχτη περισσότερα από 6.000 στρέμματα πρασίνου, κάηκε ολοσχερώς η βόρεια πλευρά της Πεντέλης και στη συνέχεια οι φλόγες ανέβηκαν και «έγλειψαν» μεγάλη έκταση του βουνού. Το μέτωπο πέρασε το Μαρούσι και έφτασε μέχρι το κτήμα Συγγρού. Τελικά, η φωτιά σβήστηκε λίγο έξω από την Κηφισιά. Η πυρκαγιά μαινόταν ολόκληρη τη μέρα και η Αττική είχε κηρυχθεί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.

Ήμουν πιτσιρίκος, αλλά αυτές τις εικόνες δεν πρόκειται να τις ξεχάσω ποτέ, όπως και την αγωνία στα πρόσωπα, την αποτύπωση του φόβου για την εξέλιξη της φωτιάς. Όταν έσβησε και η τελευταία εστία, επίσης δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ την κοινή απάντηση στα χείλη όσων ρωτούσα για το «πώς ξεκίνησε η φωτιά;»: «Οι εμπρηστές οικοπεδοφάγοι», μου έλεγαν. Εκείνοι, δηλαδή, σύμφωνα με τους ίδιους, που ήθελαν να σηκώσουν αυθαίρετο οίκημα στα μαυρισμένα χώματα ή ήταν εργολάβοι και ετοίμαζαν οικιστικά συγκροτήματα στα ίδια σημεία από όπου πέρασε η φάουσα φωτιά. Βέβαια, ζούσαμε στη δεκαετία που ξεφύτρωναν παντού αυθαίρετα, όχι μόνο στα καμένα ή μέσα σε δάση, αλλά αυτή η θεωρία «οικοπεδοφάγοι βάζουν τις φωτιές στα δάση» ήταν πιο μεγάλη από οποιοδήποτε μέτωπο πυρκαγιάς.

Ακριβώς 40 χρόνια μετά -διάολε, μεγάλωσα- η νέα θεωρία, η οποία διακινείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θέλει να βάζουν τις φωτιές στην Ελλάδα οι εταιρείες που θέλουν να στήσουν ανεμογεννήτριες στις καμένες εκτάσεις. Αυτές οι απόψεις -οι οποίες δεν τεκμαίρονται με απτά επιχειρήματα- δεν κυοφορούνται μόνο από ανθρώπους που χαίρονται τη σύνταξή τους πίνοντας ούζα σε καφενεία.

Για παράδειγμα, ο δικηγόρος και τέως υπουργός Οικονομικών, Δημήτρης Τσοβόλας, επισημαίνει πως «μόνο όταν η κυβέρνηση νομοθετήσει ότι στις δασικές εκτάσεις, συνολικά, δεν θα χορηγούνται άδειες ενεργειακών εγκαταστάσεων, μόνο τότε θα σταματήσουν οι υποψίες για σκόπιμες πυρκαγιές». Αντίστοιχα, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός, Παύλος Πολάκης, με ανάρτησή του στο Facebook υποστηρίζει ότι οι φωτιές που ξέσπασαν σε Αττική και Εύβοια «αφέθηκαν» προκειμένου μετέπειτα να γίνουν επενδύσεις και να προχωρήσει η εγκατάσταση ανεμογεννητριών.

Ποια είναι η αλήθεια;

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά… Τα αιολικά πάρκα προστατεύουν το δασικό περιβάλλον, είναι ένα από τα αποτελεσματικότερα όπλα ενάντια στην κλιματική κρίση και κόντρα στο τσάμπα ξόδεμα ενεργοβόρου ενέργειας.

Η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), επισημαίνει ότι ο νόμος επιτρέπει την εγκατάσταση ανεμογεννητριών μέσα σε δασικές εκτάσεις. Και σημειώνει ότι «η καταστροφή μιας δασικής έκτασης όχι μόνο δεν διευκολύνει, αλλά αντιθέτως αυξάνει τις απαιτήσεις και τις προϋποθέσεις για την υλοποίηση μιας επένδυσης αιολικού πάρκου».

Η νομοθεσία που ισχύει έχει καθορίσει μια σειρά έργων που επιτρέπεται να εγκαθίστανται εντός δασών και δασικών εκτάσεων. Αυτά τα επιτρεπόμενα έργα καθορίζονται στα άρθρα 45-57 του νόμου 998/1979 όπως ισχύει και περιλαμβάνουν – μεταξύ άλλων- στρατιωτικά έργα, έργα υποδομής, δημόσιους δρόμους, αγωγούς φυσικού αερίου και πετρελαίου, έργα Α.Π.Ε., υδροηλεκτρικά έργα, γραμμές μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, εξόρυξη και εκμετάλλευση ορυκτών πρώτων υλών, μεταλλεία, λατομεία, κάποιες γεωργικές ή κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και αγροτικές χρήσεις, τουριστικές εγκαταστάσεις, χιονοδρομικά κέντρα, κατασκηνώσεις, καταφύγια, βιομηχανίες ξύλου και άντλησης και εμφιάλωσης νερού κ.λπ.

Επίσης, πάντα βάσει νόμου, η εγκατάσταση αιολικών πάρκων και των συνοδών τους έργων (π.χ. δρόμοι) επιτρέπεται εντός δασών και δασικών εκτάσεων και γενικά εκτάσεων που διαχειρίζονται κατά τη δασική νομοθεσία, ύστερα από ειδική μελέτη και άδεια. Οι σχετικές διατάξεις βρίσκονται στο άρθρο 45, παρ. 3 και το άρθρο 53, παρ. 3 του νόμου 998/1979. Το επιτρεπτό της εγκατάστασης έχει κριθεί και γίνει αποδεκτό από το Συμβούλιο της Επικρατείας σε πολλές αποφάσεις του.

Άρα, δεν υπάρχει κανένας λόγος ή κίνητρο να καεί μια δασική έκταση για να πραγματοποιηθεί μια εγκατάσταση, όταν αυτή η εγκατάσταση επιτρέπεται ούτως ή άλλως να υλοποιηθεί στη δασική έκταση. Αντιθέτως, η καταστροφή μιας δασικής έκτασης θα οδηγήσει υποχρεωτικά στην άμεση κήρυξή της ως αναδασωτέας – παρ. 8 του άρ. 45 του ν. 998/1979. Είναι προφανές πως όλο αυτό συνεπάγεται αυξημένες προϋποθέσεις και περισσότερους όρους για την εγκατάσταση εντός αυτής ενός επιτρεπόμενου έργου, όπως τα αιολικά πάρκα.

Αλλά σύμφωνα με κάποιο επόμενο ποστ που θα ανέβει στα social media, τα γράφω αυτά επειδή με «πληρώνουν οι εταιρείες που στήνουν τις ανεμογεννήτριες», ότι θέλω «το κακό της Ελλάδας» και ότι δεν είμαι Έλληνας επειδή το επίθετό μου είναι Σεραφείμ – «μάλλον Εβραίος είναι ο αλήτης, ο ρουφιάνος, ο δημοσιογράφος».

Προφανώς και χαμογελώ με αυτά και θυμάμαι αυτό που είχε πει ο Ζάρκο Πετάν, ένας Σλοβένος θεατρικός συγγραφέας: «Όταν φυσάει ένας καινούριος άνεμος, τα άδεια κεφάλια είναι τα πρώτα που λυγίζουν».

Ας μη λέμε πολλά… Οι ανεμογεννήτριες γυρίζουν με νέο αέρα, μπορούν βάσει νομοθεσίας να εγκατασταθούν σε δάση, ήρθαν να κάνουν πιο «πράσινη» τη ζωή μας, νικώντας στα σημεία τον καταστροφικό άνθρακα.
Ναι, γενικότερα, «όχι άλλο κάρβουνο»…

(του Σπύρου Σεραφείμ, newmoney.gr)

13 Αυγούστου 2021