Άλλο ένα COP, άλλη μια απογοήτευση.

Λόγια και ανέξοδες μεγαλοστομίες με άφθονα «θα» και «πρέπει», αλλά στο τελικό κείμενο οι γνωστές άγνωστες χώρες κρατούν τις επιφυλάξεις τους και πάμε για το επόμενο COP.

Ένα μεγάλο jamboree, όπου μαζευόμαστε κάθε χρόνο σε μια ιεροτελεστία με πολλά συμβολικά στοιχεία, χωρίς νόημα πια και κυρίως χωρίς αποτέλεσμα.

Αν το καλοσκεφτείς δε, στο μέτρο που δεν αυξάνουμε την κλιματική δράση, μάλλον κακό κάνουμε με το ανθρακικό αποτύπωμα που αφήνουμε μερικές δεκάδες χιλιάδες συνέδρων που συρρέουν κυρίως με αεροπλάνα από τις άκρες του πλανήτη. Το ότι η Γκρέτα ήρθε με ιστιοπλοϊκό και οι άλλοι νεαροί ακτιβιστές με τρένο δεν σώζει τους υπόλοιπους που πήγαμε με αεροπλάνο.

Κατά τη γνώμη μου τα εξής ζητήματα ξεχώρισαν στο COP25 της Μαδρίτης (Χιλής).    

1ον Η επιστήμη που με κάθε τρόπο και κάθε ευκαιρία υπογράμμιζε ότι η κατάσταση οδηγείται σε κλιματικό αδιέξοδο και τα επιστημονικά ευρήματα είναι πολύ χειρότερα από ότι είχαν αρχικά υπολογιστεί.

2ον Η επιτυχημένη διείσδυση της καθαρής ενεργειακής μετάβασης, της εξοικονόμησης ενέργειας, της κυκλικής οικονομίας και της ψηφιοποίησης σε κάθε κοινωνική και βιομηχανική δραστηριότητα και η αλληλεπίδραση τους.

3ον Η συμμετοχή της επιχειρηματικής κοινότητας σε όλες τις διαδικασίες, επιβεβαιώνοντας την στροφή της οικονομίας στην αναζήτηση πράσινης πλευράς.

4ον Η νεολαία που με κάθε τρόπο και κάθε ευκαιρία ήταν παρούσα και βροντοφώναζε ότι απαιτεί - και δεν παρακαλάει - για κλιματική λύση για το δικό της παρόν και μέλλον.

5ον Η έντονη παρουσία του λεγόμενου global south, δηλαδή των περιοχών και κρατών που δεν βλέπουν την κλιματική κρίση σαν απειλή, αλλά σαν μια νέα κανονικότητα και απαιτούν άμεση δράση.   

6ον Η δυνατή και διαχειριστική πίσω από τη σκηνή παρουσία των μεγάλων ρυπαντών, κρατών και εταιρειών, που αρνούνται να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα που ορίζει η επιστήμη και κυρίως στο χρονικό ορίζοντα μέσα στον οποίο πρέπει να προσαρμοστούμε για να αποφευχθούν τα ακόμη χειρότερα.

Και φυσικά αυτοί «κερδίζουν» στο τέλος.

Αυτά σαν σύνοψη, από ένα ακόμη αποτυχημένο COP.

Πάντως για να αναφέρω και ένα θετικό στοιχείο, μιλώντας για την κλιματική κρίση, πρέπει να παραδεχτώ ότι έγινε σημαντική πρόοδος στο θέμα της αποδοχής της κλιματικής αλλαγής σαν μια επιστημονική αλήθεια. Είναι εντυπωσιακό ότι η μεγάλη πλειοψηφία το έχει πλέον αυτό σαν δεδομένο. Ακόμη και οι ταξιτζήδες το έχουν συμπεριλάβει στη θεματολογία τους! Καμιά σχέση με τα πέτρινα χρόνια, στα τέλη της δεκαετίας 1990 αρχές 21ου αιώνα, όπου όσοι τολμούσαμε να αναφέρουμε τον όρο (κλιματικές αλλαγές τότε) χαρακτηριζόμασταν ως γραφικοί.

Πολύ σημαντικό, αλλά είναι αρκετό; Σίγουρα όχι.

Είναι ξεκάθαρο πως όπως πάμε θα έχουμε αύξηση θερμοκρασίας πάνω από 3,0ο Κελσίου ακόμη κι αν τηρηθούν οι σημερινές δεσμεύσεις. ((UN emissions report: World on course for more than 3 degree spike, even if climate commitments are met). Η λύση για να μείνουμε κάτω από 1,5ο Κελσίου άνοδο θερμοκρασίας είναι να μειώνονται οι εκπομπές κατά 7.6% ετησίως για τα επόμενα 10 χρόνια. (Cut Global Emissions by 7.6 Percent Every Year for Next Decade to Meet 1.5°C Paris Target - UN Report) Και τα περιθώρια δράσης τελειώνουν άμεσα (Only 11 Years Left to Prevent Irreversible Damage from Climate Change).

Με άλλα λόγια, δεν έχουμε άπειρο χρόνο αντίδρασης. 

Η επιστήμη και η τεχνολογία έκαναν τη διάγνωση και έδωσαν τις λύσεις.

Τώρα πια ξέρουμε τι και πως. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για αδράνεια.

Οι πολίτες και κυρίως οι αυριανοί πολίτες δυναμικά διεκδικούν ένα βιώσιμο αύριο.

Κι όμως, συγκεκριμένα συμφέροντα, γνωστά σε όλους, καθυστερούν τη λήψη της σωστής απόφασης, όπως αποδείχτηκε για άλλη μια φορά και στο COP25.  

Γιατί, λοιπόν, είναι τόσο δύσκολο να προσαρμοστούμε;

Η κλιματική αλλαγή που αφέθηκε ανεξέλεγκτη και οδήγησε στην κλιματική κρίση και τώρα πρακτικά όλος ο πλανήτης βρίσκεται σε κατάσταση κλιματικής έκτακτης ανάγκης, δεν είναι παρά ένα σύμπτωμα μια γενικότερης κατάστασης, που πολλοί αποκαλούν «Τέλεια Κρίση».

Μια κρίση που φυσικά είναι ανθρωπογενής και η οποία έχει δυο άξονες.

Ο πρώτος είναι η υπερκατανάλωση σαν στάση ζωής, είναι η φιλοσοφία του «καταναλώνω άρα υπάρχω».

Τα σπίτια μας είναι αποθήκες περιττών αντικειμένων, οι ντουλάπες μας γεμάτες ρούχα και παπούτσια που φορέσαμε μια φορά ή και καμία, αλλά «ήταν τόσο φθηνό, τι να κάνω; να μην το πάρω;»

Ο θρίαμβος του μάρκετινγκ και της διαφήμισης. Μια κοινωνία που μοχθεί για να αποκτήσει πράγματα που ουσιαστικά δεν χρειάζεται.

Μια καταναλωτική κοινωνία που εφευρίσκει τρόπους (Μαύρες Παρασκευές) για να αυξήσει την κατανάλωση και φυσικά να οδηγήσει σε ένα πολύ μαύρο μέλλον.

Και η υπερκατανάλωση ουσιαστικά παράγει σκουπίδια.

Που φυσικά τα βρίσκουμε μπροστά μας. 

Ο δεύτερος άξονας είναι η αδιαφορία μας για το περιβάλλον, η φιλοσοφία «εγώ να είμαι καλά και το αύριο τσιμέντο να γίνει».

Και φυσικά έγινε.

Έχουμε προκαλέσει ανεπανόρθωτη καταστροφή στο περιβάλλον.

Ανεπανόρθωτη στο χρονικό ορίζοντα της ανθρώπινης ζωής.

Έχουμε εξαφανίσει το 60% της άγριας φύσης.

Έχουμε καταστρέψει τους κοραλλιογενείς υφάλους.

Έχουμε αποψιλώσει τα δάση, τους πνεύμονες του πλανήτη.   

Το 93% των παιδιών του πλανήτη αναπνέουν τοξικό αέρα.

Οι δυο αυτές στάσεις (οικονομικής) ζωής είχαν και μια συνισταμένη επίπτωση: τα σκουπίδια.

Η Γη έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο σκουπιδότοπο.

Λιαζόμαστε στις παραλίες παρέα με αυτά ή κάνουμε βόλτα στο δάσος παρέα με ότι μπορεί να φανταστεί ο νους.

Οι ωκεανοί μας ασφυκτιούν και η θαλάσσια ζωή αργοπεθαίνει  από τα πλαστικά.

Τα μικροπλαστικά βρίσκονται στην καθημερινή μας διατροφή.

Μικροπλαστικά έχουν εντοπιστεί μέχρι και στους παγετώνες των Άλπεων.

Αυτοί οι δύο καταστροφικοί άξονες οικονομικής ανάπτυξης δεν υιοθετήθηκαν τυχαία. Και οι δύο οδηγούνται από οικονομικά κίνητρα.

Στην πρώτη περίπτωση ο φυσικός πόρος, η πρώτη ύλη, οι φυσικές πηγές του πλανήτη,  θεωρείται κατ’ αρχήν, ότι παρέχονται δωρεάν και μπορεί να χρησιμοποιηθούν κατά το δοκούν για την αποκομιδή οικονομικού κέρδους.

Στη δεύτερη περίπτωση αγνοείται εγκληματικά το περιβαλλοντικό κόστος και δεν επιβαρύνει το όποιο προϊόν ή υπηρεσία προκύπτει από τη διαδικασία παραγωγής.

Ξέρετε, είναι το γνωστό και ευφημιστικά αποκαλούμενο «εξωτερικό κόστος». Δηλαδή μια έμμεση παραδοχή ότι υπάρχει μεν κόστος αλλά «οι θεοί της αγοράς» δεν μας επιτρέπουν να το εσωτερικεύσουμε…..

Έτσι φτάσαμε εδώ που είμαστε και η παρακάτω φωτογραφία πιστεύω ότι αποτυπώνει καλύτερα την παρουσία μας στον πλανήτη: Στρατιώτες στην Κένυα φυλάνε τον τελευταίο αρσενικό λευκό ρινόκερο!

Ο ρινόκερος δυστυχώς πέθανε.

Αυτοί είμαστε.

Και νομίζετε πως φτάνει να αλλάξουμε μόνο πηγές ενέργειας;

Φτάνει μόνο η ενεργειακή μετάβαση σε καθαρές πηγές;   

Χρειαζόμαστε επειγόντως μια αλλαγή βασικών αρχών, φιλοσοφίας και στάσης ζωής.

Χρειαζόμαστε μετάβαση σε ένα βιώσιμο τρόπο συνύπαρξης με το σπίτι μας - τη Γη - και τους συγκατοίκους μας.

 

Γιάννης Τσιπουρίδης

Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

Γενικός Διευθυντής R.E.D. Pro Consultants

Δ/ντης Έκδοσης e-mc2 / (Energy Matters to Climate Change)

 

Από το Αφιέρωμα του Energypress:

Προκλήσεις, προσδοκίες και φόβοι για την ενέργεια το 2020 – Γράφουν 47 πρωταγωνιστές των εξελίξεων